چکیده:
گرد و غبار یکی از پدیدههای جوی است که سالیانه خسارات اقتصادی فراوانی را به بخش کشاورزی وارد مینماید. در این راستا پژوهش حاضر به ارزشگذاری خسارات اقتصادی پدیدهی گرد و غبار بر بخش کشاورزی دهستانهای شهرستان مسجدسلیمان و برآورد تمایل به پرداخت افراد برای کنترل این پدیده میپردازد. جامعه آماری تحقیق، خانوارهای روستاهای شهرستان مسجدسلیمان در استان خوزستان میباشند که طبق نتایج آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن مرکز آمار ایران در سال 1395 دارای تعداد 128 روستا با 2286 خانوار روستایی و جمعیتی برابر بر 10954 نفر بوده است. اطلاعات لازم با استفاده از تعداد 400 پرسشنامه و از طریق نمونهگیری چند مرحلهای جمعآوری گردید. با تعیین تعداد کل نمونه، تعداد نمونه هر روستا با انتساب متناسب بر اساس جمعیت روستاهای منتخب، مشخص شد. با استفاده از الگوی لوجیت، عواملی که بر تمایل به پرداخت کشاورزان برای حفظ محصولات کشاورزی در مقابل گرد و غبار اثرگذار هستند، با استفاده از نرمافزار Shazam 9 و محاسبات ریاضی با نرمافزار Maple 18 برآورد گردید. نتایج نشان داد که در بخش کشاورزی منطقه مورد مطالعه، متغیرهای سن، تعداد افراد شاغل، تحصیلات و درآمد اثر مثبت و معنیداری بر تمایل به پرداخت کشاورزان برای حفظ محصولات کشاورزی در مقابل گرد و غبار دارند. ارزش کل خسارات در مقابل پدیدهی گرد و غبار برای حفظ محصولات کشاورزی 791448408 تومان در سال برای دهستانهای شهرستان مسجدسلیمان بهدست آمد.
In this regard, the present study evaluates the economic damages of dust phenomenon on the agricultural sector of Masjed Soleiman districts and estimates the willingness to pay people to control this phenomenon. The statistical population of the study is the rural households of Masjed Soleiman city in Khuzestan province. Required data were collected through 400 questionnaires through multi-stage sampling. By determining the total sample number, the sample number of each village was determined by proportional allocation based on the population of the selected villages. Also using the Logit model, factors affecting farmers' willingness to pay for crop protection against dust were estimated using Shazam 9 software and mathematical calculations with Maple 18 software. The results showed that in the study area, the variables of age, number of employees, education and income had a positive and significant effect on the willingness of farmers to pay for crop protection against dust. The total value of the damages against dust was obtained for maintenance of agricultural crops 791448408 tomans per year for Masjed Soleiman districts.
خلاصه ماشینی:
ارزش گذاری خسارات اقتصادی پدیده ی گرد و غبار بر بخش کشاورزی (مطالعه موردی : دهستان های شهرستان مسجدسلیمان ، استان خوزستان ) نسیم منجزی *١، عبدالرضا رکن الدین افتخاری ٢ ١*.
در این راستا پژوهش حاضر به ارزش گذاری خسارات اقتصادی پدیده ی گرد و غبار بر بخش کشاورزی دهستان های شهرستان مسجدسلیمان و برآورد تمایل به پرداخت افراد برای کنترل این پدیده میپردازد.
نتایج نشان داد که در بخش کشاورزی منطقه مورد مطالعه ، متغیرهای سن ، تعداد افراد شاغل ، تحصیلات و درآمد اثر مثبت و معنی داری بر تمایل به پرداخت کشاورزان برای حفظ محصولات کشاورزی در مقابل گرد و غبار دارند.
یکی از راه های پی بردن به این موضوع ، تعیین میزان تمایل به پرداخت جامعه برای حفاظت در برابر اثرات گرد و غبار و ارزش گذاری مشروط است .
بنابراین هدف از این پژوهش ، برآورد میزان تمایل به پرداخت افراد برای حفظ تولیدات کشاورزی متأثر از پدیده ی گرد و غبار در دهستان های شهرستان مسجدسلیمان است .
قنواتی و همکاران (١٣٩٧) نیز در ارزش گذاری خسارات اقتصادی پدیده گرد و غبار بر بخش کشاورزی شهر اردکان ، متوسط تمایل به پرداخت افراد برای حفاظت از محصولات کشاورزی را ٦٧٠٠٠ تومان در هر سال به دست آوردند.
مطالعه حاضر به ارزش گذاری خسارات اقتصادی پدیده ی گرد و غبار بر بخش کشاورزی دهستان های شهرستان مسجدسلیمان و تمایل به پرداخت آن ها برای کنترل این معضل زیست محیطی پرداخته است .