چکیده:
عزت به معنی شکستناپذیری و اقتدار، یکی از نیازهای فطری انسان است که در همه دوران زندگی انسان نقش اساسی ایفا میکند. قرآن کریم راهکارهای حقیقی تامین آن را به صورت ضابطهمند بیان کرده و این راهکارها در قالب یک فرایند که از آغاز و انجامی برخوردار میباشد، قابل تصویر است. مقاله حاضر با روش توصیفی تحلیلی درصدد بیان فرایند تامین نیاز به عزت از دیدگاه قرآن است. حاصل تحقیق این است که شناخت عزت حقیقی و باور به خاستگاه الهی آن و معرفت به حقیقت وجودی خویش، از راهکارهای شناختی عزتمندی است که در نقطه آغاز فرآیند قرار دارد. پس از این دو مرحله، نوبت به تحقق صفات لازم در انسان میرسد و در ضمن آن، صفت والا و ارزشمند تقوای الهی از مهمترین آنها برای کسب عزت قلمداد شده است؛ و در نهایت به یکی از مهمترین رفتارها یعنی جهاد در راه خدا که نشاندهنده اوج عزت انسان است، ختم میگردد.
Dignity, meaning invincibility and authority, is one of the innate needs of human beings that plays an essential role in all periods of human life. The ways to achieve dignity in the Holy Quran can be illustrated in the form of a process. Using a descriptive-analytical method, this paper studies the process of securing dignity from the perspective of the Quran. Research shows that knowing true dignity, believing in its divine origin, and knowing one's own existential truth are among the cognitive strategies of dignity. Realizing the necessary attributes in human beings is the second step of realizing dignity in human beings. Among those sublime attributes, divine piety is one of the most important tools for gaining dignity. And finally, jihad in the way of God shows the peak of human dignity.
خلاصه ماشینی:
پس از این دو مرحله، نوبت به تحقق صفات لازم در انسان میرسد و در ضمن آن، صفت والا و ارزشمند تقوای الهی از مهمترین آنها برای کسب عزت قلمداد شده است؛ و در نهایت به یکی از مهمترین رفتارها یعنی جهاد در راه خدا که نشاندهندۀ اوج عزت انسان است، ختم میگردد.
فرایند تأمین عزت از منظر قرآن به این معناست که قرآن کریم راهکارهای بههمپیوستهای را برای تأمین عزت انسان بیان کرده که با ایجاد بینش نسبت به عزت حقیقی و باور به خاستگاه الهی آن و نیز معرفت به حقیقت وجودی خویش، آغاز میشود.
، و نشانههایی که در وجود انسان است؛ از قبیل ترکیببندی و اجزای گوناگون اعضا، افعال آنها که در عین کثرت به دنبال هدف واحدی هستند؛ نشانههایی که در تعلق روح به بدن و تشکیل حواس پنجگانه وجود دارد که هرکدام در عین تدبیر واحد، دارای نظام شگفتانگیز مربوط به خود است و نشانههای دیگری که زبان، یارای توصیف آنها را ندارد و همه باعث میشود که باب یقین و معرفت به روی انسان گشوده شود و در کسوت اهل یقین قرار بگیرد (طباطبائی، 1417ق، ج18، ص373ـ374) و راهیافتن به هدایت واقعی و حرکت در صراط مستقیم و مصونیت از گمراهی گمراهان را برای انسان تضمین کند (بخشیان، 1393، ص211ـ212): «يَأَيهَّا الَّذِينَ ءَامَنُوا عَلَيْكُمْ أَنفُسَكُمْ لَا يَضُرُّكُم مَّن ضَلَّ إِذَا اهْتَدَيْتُمْ إِلىَ اللَّهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعا فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُون» (مائده: 105) به همین جهت برخی از متفکران گفتهاند: یکی از آثار توجه و معرفت نفس این است که انسان را به فکر منافع و مصالح خویش میاندازد.