چکیده:
یکی از مسایل مهم انسانشناسی، شناخت نیازهای انسان است. قرآن کریم برای هدایت انسان نازل شده و توجه ویژه به نیازهای او دارد، شناخت این نیازها از منظر قرآن از اهمیت ویژه برخوردار است. انسان چه نیازهایی دارد؟ آیا نیازهای انسان صرفا مربوط به بقا و کمال بعد مادی اوست یا نیازهای غیرمادی نیز دارد که به کمال بعد معنوی او مربوط میشود؟ پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی و با رویکرد تفسیر موضوعی، با تاکید بر دیدگاههای علامه طباطبایی در تفسیر المیزان به بررسی این مسیله پرداخته و به نکاتی به شرح زیر دست یافته است: نیازهای انسان از ابعاد وجودی او نشیت گرفتهاند؛ با توجه به آیات قرآن، انسان دارای دو دسته نیاز مادی و معنوی است؛ مهمترین نیازهای مادی انسان شامل خوردن و آشامیدن، مسکن، پوشش، همسر، خواب و امنیت است؛ و نیازهای معنوی انسان دربرگیرنده اموری چون شناخت، هدایت، عزت، ولایت، پرستش، محبوبیت و احترام، الگو، زینت و آرایش، دین، و اطمینان قلب است.
One of the important issues of anthropology is recognizing human needs. The Holy Quran was revealed to guide man and pays special attention to his needs. Therefore, recognizing these needs from the perspective of the Quran is of particular importance. Using a descriptive-analytical method, and using a thematic interpretation approach, and emphasizing the views of Allameh Tabataba'i in the interpretation al-Mizan Commentary, this paper studies this issue. The findings show that human needs are derived from his existential dimensions. According to the Quran, man has two categories of material and spiritual needs; which eating, drinking, housing, clothing, marriage, sleep and security are among his most important material needs. In contrast to these needs, matters such as cognition, guidance, honor, guardianship, worship, popularity, respect, pattern, adornment, religion, and the assurance of the heart are among the spiritual needs of man.
خلاصه ماشینی:
انسان چه نیازهایی دارد؟ آیا نیازهای انسان صرفاً مربوط به بقا و کمال بعد مادی اوست یا نیازهای غیرمادی نیز دارد که به کمال بعد معنوی او مربوط میشود؟ پژوهش حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی و با رویکرد تفسیر موضوعی، با تأکید بر دیدگاههای علامه طباطبائی در تفسیر المیزان به بررسی این مسئله پرداخته و به نکاتی به شرح زیر دست یافته است: نیازهای انسان از ابعاد وجودی او نشئت گرفتهاند؛ با توجه به آیات قرآن، انسان دارای دو دسته نیاز مادی و معنوی است؛ مهمترین نیازهای مادی انسان شامل خوردن و آشامیدن، مسکن، پوشش، همسر، خواب و امنیت است؛ و نیازهای معنوی انسان دربرگیرنده اموری چون شناخت، هدایت، عزت، ولایت، پرستش، محبوبیت و احترام، الگو، زینت و آرایش، دین، و اطمینان قلب است.
این مقاله دو بخش دارد که بخش اول آن به بیان نیازهای انسان از منظر اندیشمندان دینی (علامه طباطبائی، شهید مطهری، شهید صدر و آيتالله مصباح) و روانشناس معروف (مزلو) پرداخته، اما نویسنده در این اثر افزون بر اینکه تمام نیازهای انسان را احصا نکرده است، در بیان نیازها در پی کشف نظر قرآن نیست و به آیات نیز کمتر استناد کرده است.
اين مقاله به بررسی نیازهای انسان و عوامل و موانع تأمین آنها از دیدگاه قرآن پرداخته و دیدگاههای مختلف در مورد نیازهای انسان را ذکر کرده است؛ اما تمام نیازهای معنوی در این مقاله بیان نشده، چنانکه در مواردی استفاده از آیات با دقت کافی همراه نیست.