چکیده:
ویلفرد مادلونگ یکی از برجسته‌ترین خاورشناسان شیعه‌پژوه معاصر است که آثارش در همسنجی با سایر شیعه‌پژوهان غربی از امتیازهای علمی و روشی بسیاری برخوردار است. اولین مقالۀ مدخل «حسین‌بن علی علیه السلام» در دایرة‌المعارف ایرانیکا در مورد حیات و اهمیت امام حسین علیه السلام در شیعه، توسط وی نگاشته شده است. در این پژوهه با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی و نقد مقالۀ مادلونگ پرداخته شده است. برایند بررسی و نقد گزارش وی، خصوصا در مورد شیوۀ استفاده از منابع در روایت رخدادهای پیرامون صلح و تدفین امام مجتبی علیه السلام و برخی از مواضع حضرت اباعبدالله علیه السلام است. مادلونگ در مقالۀ خود، صرفا به نقل مبتنی بر منابع بسنده نکرده و در بسیاری از موارد، برداشت‌ها و تحلیل‌های شخصی خود را نیز ارائه کرده است.
Wilfred Madelung is one of the most prominent contemporary Shiite
orientalists whose works have many scientific and methodological advantages
in comparison with other Western Shiite scholars. The first article in "Hussein
Ibn Ali" entry in the Iranica Encyclopedia about the life and importance of
Imam Hussein in the Shiites was written by him. In this research, Madelung's
article has been reviewed and critiqued using descriptive-analytical method.
The result is a review of the critique of his report, especially in relation to the
use of sources in the narration of events surrounding the peace and burial of
Imam Hassan Mojtaba and some of the positions of Imam Hussein. In his
article, Madelung did not rely solely on source-based citations, and in many
cases provided his own insights and analysis as well.
خلاصه ماشینی:
در خصوص پیشینۀ پژوهش، شایان یادکرد است که در امتداد بررسی و نقد کتب و مقالات مستشرقان با موضوع زندگی ائمه، مقالات دایرة‌المعارف اسلام دربارۀ امامان در همسنجی با مقالات ایرانیکا در این خصوص، بیشتر مورد نقد محققان شیعه قرار گرفته و آثاری در قالب کتاب یا مقاله با این موضوع منتشر شده است؛ اما مقالات دایرة‌المعارف ایرانیکا دربارۀ امامان با اینکه توسط مؤلفان مشهوری نظیر اتان کلبرگ و ویلفرد مادلونگ نوشته شده ـ و به همین دلیل در محافل غربی محل رجوع است ـ با پاسخ‌های انتقادی از سوی پژوهشگران شیعی مواجه نبوده است.
2. اما سؤال دیگر آن است که نویسنده بر چه پایهای امام مجتبی را صلحجو، و بر چه اساسی حضرت سیدالشهدا را نزاع‌طلب معرفی کرده است؟ مادلونگ هیچ توضیحی هرچند کوتاه از دلایل این برایند خود نیاورده است؛ درصورتی‌که روایات تاریخی متعددی در نقض این ادعا وجود دارد.
بدیهی است که چنین ادعایی دست‌کم منوط به استناد به بررسی کمّی روایات منقول از ایشان به‌نقل از رسول اكرم یا تأکید بر سنت نبوی از سوی امام مجتبی و همسنجی آن با مواضع مشابه حضرت اباعبدالله در این خصوص است؛ اما چنین ارجاعی در مقاله وجود ندارد.
(
, 
, 
)
