چکیده:
پند و آندرز یکی از زمینههای اصلی آدب فارسی است که از دیرباز شاعران و نویسندگان ایرانی» در
خلال متون نظم و نثر بسیار بدان پرداختهاند. اندرزنامهها از دیرینهترین آثار اخلاقی و یکی از جلوه
های ملموس فرهنگ جامعهاند که در چارچوب ادبیات آموزشی جای دارند و انسان را به تنظیم رفتارهای
اجتماعی و اندیشیدن دربارهی کردار خود واداشته و بر آن میدارند تا چگونه انسان شدن را دریابد. مثنوی
پندنامه که از دیرباز به نام شیخ فریدالّین عطار شهرت یافته است, آوازهای جهانی دارد و به زبان های
اردوء تازی» ترکی و هندی ترجمه و شرح شده و همه جا به پندنامهی عطار معروف است. عطار در آثارش
نه اثر منظوم از خود برمی شمارد ولی از پندنامه نامی نبرده است. برخی ادبا انتساب قطعی ان را به عطار
مورد تامل قرار داده و برخی دیگر بر این باورند که در انتساب آن به عطار نباید تردید کرد. در این مقاله
سعی بر آن بوده است که با بررسی این اثر ارزشمند اخلاقی از جنبههای گوناگون» گامی فراتر در چهت
اثبات انتساب پندنامه به شیخ فریدالدین عطار برداشته شود.
خلاصه ماشینی:
سعيد نفيسي درباره ي شصت و شش اثر منسوب به عطار تحقيق کرده ، سپس آثار اصلي او را دوازده اثر دانسته و پندنامه را در شمار اين آثار آورده است و مي گويد: در زبان فارسي سه تن عطار تخلص کرده اند، يکي فريدالدين ابوحامد محمد ابن ابوبکر ابراهيم ابن ابويعقوب اسحق بن ابراهيم عطار نيشابوري ، متوفي در ٦١٧ است که اسرارنامه 1-Herman Ethe' 2-Helmut Ritter و الهي نامه و پندنامه و خسرونامه و ديوان قصايد و غزليات و مختارنامه و مصيبت نامه و منطق الطير و تذکره الاوليا از اوست ، و سه کتاب ديگر هم داشته به نام مظهرالصفات و جواهرنامه و شرح القلب که معلوم نيست از ميان رفته است يا نه .
(نفيسي ، ٦:١٣٢٠) دکتر سيد ضياءالدين سجادي نيز در مقاله اي با عنوان «پندنامه ي عطار و چند اثر منسوب به او» مي نويسد: در انتساب پندنامه به شيخ فريدالدين عطار نبايد ترديد کرد و بايد اين اثر را از او دانست ، زيرا بيانش به شيوه ي سخن اصلي عطار بسيار نزديک است و مطالب آن هم مي تواند از عطار باشد.
دکتر اسماعيل حاکمي در مقاله اي با عنوان «مروري بر پندنامه ي عطار» آثار وي را به سه 1-Silvester de Sacy 2-Garcin de Tassy 3-Charles -Henri de Fouche 'cour دسته تقسيم مي کند: دسته ي نخست - آثاري که در صحت انتساب آنها به عطار جاي ترديدي نيست ، از قبيل منطق الطير، الهي نامه ، اسرارنامه ، مصيبت نامه ، خسرونامه ، مختارنامه ، تذکره الاوليا و ديوان اشعار.