چکیده:
اشعار سنایی» پر از نکات ظریف و اشارات لطیف اخلاقی» فلسفیء دینی» کلامی, عرفانی؛
اجتماعی و اوامر و منکرات است. در تمام این موارد به عظمت روح انسانی که هدف کل آفرینش
است اشارات مکرر دارد و هم چون دگرمصلحان جهان, به پیروی از سنت راستین احمد مرسل» امر
به معروف ونهی از منکر میکنند تا آن نفس ناطقهی؛ محبوس و مهجور شده راء با کمند ریاضشت و
از طریق امر و نهیء چنان بپرورانند که تحت بندگی هیچ چیز و هیچ کس قرار نگیرد. به همین دلیل»
شعر را جولانگاه این اندشهها میداند. سنایی با رستاخیز کلام انسان در خود گم گشته راء ارشاد
میکند و به گونهای دلنشین و جذاب, شوق او را بر میانگیزد تا دستورالعملهایی را که در آیات
آسمانی قرآن و احادیث» برای رستگاری و نیل به کمالجویی اوست چون موم و شهد در هم آمیزد و
همچون نیشترء عقدههای درونیش را بشکافد و مرهم نهد. در این مقاله امر به معروف و نهی از منکر
را با ذکر آیاتی و احادیی چند و با تطبیق اشعاری از حکیم سنایی» ذکر نمودهایم و میزان تاثیرپذیری
سنایی را از یات قرآن کریم در جدولی با ذکر درصد بهرهگیری وی نشان دادهایم.
خلاصه ماشینی:
در تمام اين موارد به عظمت روح انساني که هدف کل آفرينش است اشارات مکرر دارد و هم چون دگرمصلحان جهان ، به پيروي از سنت راستين احمد مرسل ، امر به معروف ونهي از منکر مي کنند تا آن نفس ناطقه ي ؛ محبوس و مهجور شده را، با کمند رياضت و از طريق امر و نهي ، چنان بپرورانند که تحت بندگي هيچ چيز و هيچ کس قرار نگيرد.
قرآن وحديث ، امر به معروف ، نهي از منکر، عرفان ، سنايي استاديار دانشگاه آزاداسلامي ، واحدکرج ، گروه ادبيات فارسي ، کرج ، ايران - ١ 148 مقدمه امــر به معــروف و نهي از منکر، از فروع دين مقدس اســلام و از اصول عملي ؛ و فريضه ي بزرگي است که در پرتو آن ساير واجبات اجرا و انجام مي شود هم چنين راه پيامبران ، شيوه ي صالحان ، راه امن زيستن و کسب تجارت حلال ، محو آثار ظلم و ستم است ، که در اين باب آيات و روايات گوناگون مشتمل بر تحذير و هشدار عذاب براي ترک کنندگان و بيان عواقب شوم ترک اين فرمان الهي بيان شده است که : «کنتم خيرأمۀ ٍ أخرجــت للناس تأمــرون بالمعروف وتنهون عن المنکر وتؤ منــون بالله ولوءامن أهل الکتاب لکان خيرا لهم منهم المؤمنون وأکثرهم الفاســقون .
همچون قرآن کريم ، روايات و نهج البلاغه ترک امر به معروف و نهي از منکر را علت اصلي انحطاط امت ها به حساب مي آورد زيرا معتقد است که با ترک اين فرامين الهي ، آثــار زيانبــاري ، جامعه را فرا خواهد گرفت .