چکیده:
این کتاب به بررسی موضوع مهمّی از موضوعات عرصۀ نقد، در خصوص ژانرهای ادبی از جمله کارکردهای ارتباطی، بهعنوان ویژگی مکمّل انواع ادبی پرداخته است. مولّف کتاب، بسمه عروس، این مفهوم و پیوندش با مقامه و نیز میزان همسانی آن با خوانش ارتباطی را مورد مطالعه قرار داده است. ارزش ادبی مقامات و جایگاه برتر آن نسبت به سایر متون منثور را میتوان از جمله دلایل انتخاب آن، به عنوان ماده اولیه پژوهش یاد کرد. نویسندۀ کتاب برآن است بعد ارتباطی متفاوتی، ضمن ژانرهای ادبی متداخل را بهوسیله مطالعۀ کتاب "النمر والثعلب" سهل بن هارون بررسی کند؛ همانگونه که مولف، مقامات «بدیع الزمان همذانی» و «ابو القاسم حریری» را محور پژوهش قرار داده بود. این مقاله بر اساس رویکرد توصیفی - تحلیلی، خواهان بازبینی و نقد کتاب مذکور به منظور جلی ساختن اهمّیت آن است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که این کتاب سعی در عیان نمودن کارکردهای ارتباطی موجود در ژانرهای ادبی و میزان تاثیرگذاری آن در تغییر نگرش به ژانرها و همچنین نقش آن در روند ارتباط مندی است. بسمه عروس نیز بهمنظور اجرای دیدگاههای نقدی جدید و قدیم و با هدف رونمایی از نقش بارز ارتباطی در خوانش متون منثور، به ژانر مقامه که حاوی راندمانی ارتباطی ومحرک است، روی آورده است.
This book deals with interaction which is one of the important criticism problems related to literary genres. Interaction is regarded as a perfect standing for literary genres. The researcher Basma Aros tried to examine this idea and Maqamah and how much this prosimetric literary genre accedes to interactive reading. Choosing Maqamah as a project for this study was a conscious choice because Maqamat is regarded as the basis of the literary genres, and it went beyond other prosimetric literary genres. We chose the book “the Tiger and the Wolf “ written by Sahl Ibn Haroon because it contains conflicting interaction be embodied in an interrelated genre approach. To accomplish this study, the researcher also worked on Maqamat "Badi Al-zamn Al-Hamadzani" and Maqamat "Abi Qasem Al-hariri. According to the descriptive-analytical method, In this critical study, we will focus on the mentioned book to reach some points of conclusion which reveal the rank and importance of this book. Our results show that this book aims at disclosing the secrets of interactive relations among literary genres and their contribution in changing the viewpoint to the genres and their role in the interactive course. In order to show the role of interaction in reading prosaic texts through applying old and modern opinions, the researcher chose the Maqam genre because it includes an exciting genre interaction.
خلاصه ماشینی:
لازم به ذکر است که با وجـود تمـام این مسائل ، مسألۀ نوآوری یک تـلاش مـداوم و غیـر منقطـع از جانـب نویسـندگان جهـت پویایی نوشته های جدید میباشد و به این منظور، ژانرهای گوناگون و سبک های متعـدّدی را برای این امر به کار میگیرند، ایـن ژانرهـا در هـم تنیـده مـیشـوند، وکارکردهـای ارتبـاطی نویسنده از یک سو و متون باستانی قدیمی انباشته شده از سوی دیگر را آشـکار مـیسـازند، کـه نویسـنده بـا اسـتفاده از آنهـا مـتن جدیـد خـود را بـه عرصـۀ ظهـور مـیآورد، و ایـن پدیده ای است که با عنوان کارکردهای ارتباطی یا تداخل ژانرها از آن یـاد مـیشـود (فـلاح ، ٢٠١٦م : ٥٩).
پژوهشگر با این فرضیه کار خود را آغاز میکند که «ژانرهای ادبـی و دیگـر سـبک هـای مرتبط به آن ، ساختارهایی متحوّل و دگرگون شده ای هستند کـه توانـایی تغییـر و تبـدیل بـه گفتمان هایی دیگر را دارند، همچنین این ژانرها قادر به تغییر خـویش نیـز هسـتند، گـر چـه در اصل ژانری مستقل با رویکردی مستقل بوده و میتواند تبدیل به انواع گسترده تـری شـود و در ویژگیهای خود تغییراتی منطبق با وضـعیت جدیـد اعمـال کنـد و چنانچـه ایـن امـر روی دهد، به سازه ای از سازه های یک همبسـتگی فراتـر و گسـترده تبـدیل خواهـد گشـت (عروس ، ٢٠١٠م : ١١-١٢).
امّا در رابطه با نقد کتاب «التفاعل فی الأجناس الأدبیۀ: مشروع قراءة لنماذج مـن الأجنـاس النثریۀ القدیمۀ» اثر بسمه عروس ، بـا نگهداشـتِ جانـبِ احتیـاط علمـی بایـد گفـت کـه بـه هیچگونه مورد پژوهشی در این زمینه دست نیافته ایـم ، و ایـن پـژوهش اوّلـین کـار در ایـن راستا است .