چکیده:
نقشههای عنوان، یک استاندارد ایزو است که برای نمایش اطلاعات مربوط به ساختار منابع اطلاعاتی بهکار میرود. ایده اولیه این استاندارد در سال 1991 مطرح شد. مدل اولیه نقشههای عنوان به دلیل برخورداری از استحکام لازم در سال 2000 به یک استاندارد ایزو تبدیل شد. مقاله حاضر به بررسی مفاهیم و مدل استاندارد نقشههای عنوان پرداخته و درصدد است تا کاربردهای این استاندارد را در حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی مورد اشاره قرار دهد. یک نقشه عنوان، از نظر فنی به عنوان یک نوع مدرک در «اس جی ام ال» یا «اکس ام ال» تعریف میشود. بررسیها نشان میدهد که استاندارد نقشههای عنوان با برخی از اصول و فنون سنتی کتابداری به خصوص در حوزه سازماندهی دانش همخوانی دارد، با این تفاوت که در تلاش است تا چنین اصولی را در محیط وب بهکار گیرد. بر این اساس میتوان گفت که با توجه به چالشهایی که حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی در رابطه با تطبیق فنون سنتی سازماندهی دانش در محیط وب با آنها روبه روست، میتوان از فناوری استاندارد نقشههای عنوان در این زمینه بهره جست و این همان کاری است که برخی از متخصصین حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی به آن اهتمام ورزیدهاند.
Topic maps are an ISO standard (ISO 13250) that is used for presenting the information about information resources structures. The initial idea of this standard was raised in 1991 and due to its strength it turned into an ISO standard. This paper investigates concepts and model of topic maps and aims to mention applications of this standard in library and information science (LIS) realm. A topic map, as a type of document is defined as XML or SGML technically. Research show that this standard is compatible with some of LIS techniques and rules especially in knowledge organization, but it attempts to use these rules in the web. So it can be said that according to some challenges that LIS field faces in adapting traditional techniques for knowledge organization in the Web, topic maps standard can help in solving such problems and challenges and this is what some experts of LIS tried to do.
خلاصه ماشینی:
بر اين اساس مي توان گفت که با توجـه بـه چالش هايي که حوزة علم اطلاعات و دانش شناسي در رابطه با تطبيق فنون سنتي سازمان دهي دانـش در محـيط وب بـا آن هـا روبـه روسـت ، مـي تـوان از فنـاوري استاندارد نقشه هاي عنوان در اين زمينه بهره جست و اين همان کـاري اسـت کـه برخي از متخصصين حوزة علم اطلاعات و دانش شناسي به آن اهتمام ورزيده اند.
در اين ميان حوزة علم اطلاعات و دانش شناسي نيز با سـابقۀ طـولاني و بدنۀ دانشي نسبتاً توسعه يافته اش يکي از حوزه هايي بـود کـه پـذيراي فنـاوري نقشـه هـاي عنوان شد، چرا که با وجود قدمت و پيشينه اي نسبتاً طولاني ، در تعامل با فناوري هاي جديد با چالش هايي روبه رو است .
Journal of Library and Information science 814 «ُاسي ال سي »١ مدعي است که در دو طـرح خـود از نقشـه هـاي عنـوان اسـتفاده کـرده ، کـه عبارت اند از «آردي اف ٢ تاپيک مپس » که مرور موضوعي وب سايت ها را با استفاده از نتايج جستجوي نيمه خودکار امکان پذير مي کند و «پروژة ورداسميت »٣ که يـک نـرم افـزار بـراي استخراج مفاهيم به طور خودکار و سازمان دادن آن هـا بـه شـکل سلسـله مراتـب موضـوعي ، طراحي کرده است (٢٠٠٩ in Estrada ,٢٠٠١ Godby, Miller, and Reighart).
نتيجه گيري نقشه هاي عنوان يک استاندارد ايزو است و همان گونه کـه پـيش تـر اشـاره شـد بـراي 817 نمايش اطلاعات مربوط به ساختار منابع اطلاعاتي به کار مـي رود.