چکیده:
هدف از تحقیق حاضر بررسی رابطه هویت ملی و هویت قومی و بررسی وضعیت این دو متغیر بر اساس برخی متغیرها در بین دانش آموزان مقطع متوسطه نظری گنبدکاووس، با استفاده از رویکرد کمی و روش پیمایشی میباشد. حجم نمونه براساس فرمول کوکران 364 نفر و با روش طبقه ای نسبی و خوشه ای انتخاب شده اند. چارچوب نظری این تحقیق بر پایه سه دسته نظریه پردازی هویت یعنی سطح خرد، میانه و کلان تنظیم شده است. سوال اصلی آنست که هویت ملی و قومی دانش آموزان گنبدی چه ارتباطی با همدیگر داشته و بر اساس برخی متغیرهای مستقل و جمعیت شناختی، هویت ملی و قومی آنان در چه وضعیتی قرار دارد؟ نتایج به دست آمده نشان می دهد پاسخگویان به مولفه های هویت ملی و قومی گرایش بالاتر از متوسط دارند و هویت ملی و قومی دانش آموزان بطور همزمان در وضعیت مطلوبی قرار داشته و رابطه متعارضی با همدیگر ندارند. بعلاوه رابطه مذکور در میان تمام گروههای قومی مورد بررسی نیز مثبت و مستقیم است. همچنین همبستگی متغیر احساس محرومیت نسبی با هویت ملی، معکوس و با هویت قومی مثبت و مستقیم است. ضرایب تحلیل مسیر نیز تایید کننده روابط فوق می باشد.
خلاصه ماشینی:
تعريف عملي: جهت سنجش متغير احساس محروميت نسبي از هشت شاخص زير استفاده شد: ١) تکريم و احترام اقوام مختلف ٢) توزيع مناسب امکانات اقتصادي ٣) ميزان دسترسي به امکانات آموزشي ٤)ميزان دسترسي به امکانات بهداشتي و درماني ٥) ميزان دسترسي به امکانات تفريحي و ورزشي ٦)امکان برخورداري از آينده شغلي مناسب ٧) چگونگي تأثيرگذاري در تصميم گيريهاي سياسي ٨) شايسته سالاري در واگذاري پست ها و مناصب (فارغ از قوميت افراد) سوالات تحقيق : هويت ملي وهويت قومي دانش آموزان گنبدي براساس شاخصه هاي هويت ملي و قومي در چه وضعيتي قرار دارد؟ آيا هويت ملي و قومي نسبت و رابطه اي با همديگر دارند؟ آيا هويت ملي و قومي نسبت و رابطه - اي با متغيرهاي مورد بررسي تحقيق دارند؟ آيا ارتباطي بين مولفه هاي هويت ملي و قومي وجود دارد؟ آيا هويت ملي و قومي و محروميت نسبي بر اساس جنس و محل سکونت تفاوتي با همديگر دارند؟ ادبيات نظري هويت در انديشه اجتماعي در سه سطح کلان و خرد و تلفيقي مورد توجه بوده است که در ادامه به آن اشاره خواهد شد.
اما براي اينکه بتوان بطور کلي نوع رابطه اين دو متغير را در بين اقوام نيز مشخص نمود، در جدول ذيل ضرايب همبستگي هويت ملي و قومي در بين اقوام مورد بررسي به تفکيک محاسبه شده است .