چکیده:
ایمنی شهرها به ویژه بافت فرسوده و تاریخی در برابر مخاطرات و مدیریت بحران آن یکی از اهداف برنامه ریزی شهری بوده و در این راستا اولین گام، اطلاع از میزان تاب آوری محلات بافت فرسوده و مدیریت آن در برابر مخاطرات است. این پژوهش از لحاظ هدف از نوع کاربردی و از حیث روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است. رویکرد حاکم بر این پژوهش از نوع اسنادی و میدانی است. جهت مدیریت صحیح بحران در منطقه19 شهرداری تهران، با بهرهگیری از مدل همپوشانی وزندار در محیط GIS، اقدام به پهنه بندی مناطق آسیب پذیر منطقه گردید. در این مدل از لایههای متعددی شامل تراکم جمعیت، کیفیت ابنیه، نزدیکی به معابر، نزدیکی به فضاهای باز، مراکز درمانی، ایستگاه های آتش نشانی و... در محدوده مورد مطالعه استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که تنها 18/19 درصد از محدوده مورد مطالعه دارای وضعیت مطلوب تا بسیار مطلوب می باشد. 32/39 درصد از منطقه نیز در وضعیت متوسط از لحاظ آسیب پذیری در مواقع بحرانی قرار دارد. همچنین50/41 درصد از محدوده مورد مطالعه در شرایط نامطلوب تا بسیار نامطلوب قرار دارند. با توجه به اینکه قسمت اعظمی از منطقه19 شهرداری تهران در وضعیت مطلوبیت متوسط تا بسیار نامطلوب قرار دارد، لذا اهمیت و توجه مسئولین شهری را طلب می کند تا با تدابیر و برنامه های پیشگیرانه لازم مانع تخریب بافت های فرسوده و یا حتی مسکونی شوند تا اینکه کمترین میزان خسارت مالی و جانی و مدیریت بحران را در سطح منطقه داشته باشیم.
Crisis planning and management of natural disasters with emphasis on earthquakes
that cause human, financial and environmental damage to spaces and residents of
urban areas, should be considered as a basic strategy in all stages of planning and
Urban development programs should be considered especially for worn-out structures.
The safety of cities, especially dilapidated and historical texture against hazards and
crisis management is one of the goals of urban planning and in this regard, the first
step is to know the resilience of worn texture neighborhoods and its management
against hazards. This research is applied in terms of purpose and descriptive-analytical
in terms of research method. The approach of this research is documentary and field.
In order to properly manage the crisis in District 19 of Tehran Municipality, using the
weighted overlap model in the GIS environment, the vulnerable areas of the area were
zoned. In this model, several layers including population density, quality of buildings,
proximity to passages, proximity to open spaces, medical centers, fire stations, etc.
have been used in the study area. The results of the research show that only a
percentage of the study area has a favorable to very favorable condition. And a larger
percentage of the study area is in unfavorable to very unfavorable conditions. Due to
the fact that most of the 19th district of Tehran Municipality is in a moderate to very
unfavorable condition, so it demands the importance and attention of city officials. In
order to prevent the destruction of worn-out or even residential structures with the
necessary preventive measures and programs, so that we have the least amount of
financial and human damage and crisis management in the region.
خلاصه ماشینی:
با توجه به اينکه قسمت اعظمي از منطقه ١٩ شهرداري تهران در وضعيت مطلوبيت متوسط تا بسيار نامطلوب قرار دارد، لذا اهميت و توجه مسئولين شهري را طلب مي کند تا با تدابير و برنامه هاي پيشگيرانه لازم مانع تخريب بافت هاي فرسوده و يا حتي مسکوني شوند تا اينکه کمترين ميزان خسارت مالي و جاني و مديريت بحران را در سطح منطقه داشته باشيم .
هدف اين مقاله ، بررسي زمينه هايي است که به طور مشترک در مديريت بحران زلزله و برنامه ريزي بهسازي به منظور کاهش آسيب پذيري بافت و ارتقاي سطح زندگي در بافت هاي فرسوده ، مورد توجه قرار مي گيرد.
لذا در اين تحقيق سعي بر آن است تا با بهره گيري از سيستم اطلاعات جغرافيايي (Gis) به عنوان يکي از علوم برتر در تصميم گيري ، شناسايي ، ارزيابي ، تحليل و ارائه راه کارهاي درست ؛ پهنه هاي آسيب پذير در اين منطقه به ترتيب اولويت تفکيک شوند تا راهنمايي باشد براي مديران شهري منطقه که با برنامه ريزي صحيح به مديريت بحران از قبل ، حين و بعد از وقوع بپردازند که نتيجه چنين امري کاهش خسارات ناشي از وقوع بحران خواهد بود.
لذا باتوجه به مسائل و مشکلات مطرح شده ، پژوهش حاضر به لحاظ نوع هدف توسعه اي و کاربردي است و با روش توصيفي - تحليلي به شناسايي و پهنه بندي مناطق آسيب پذير منطقه ١٩ شهرداري تهران با رويکرد مديريت بحران پرداخته است و اهدف فرعي آن مشخص کردن و استفاده از معيارهايي مناسب جهت پهنه بندي وکمک به تصميم گيران و متوليان شهري در مديريت امور مربوطه ذيل مي باشد: - ارائه تصوير روشني از وضعيت بافت فرسوده اين منطقه در ارتباط با مديريت بحران زلزله .