چکیده:
ﺑﺮای ﭘﯽ ﺑﺮدن ﺑﻪ وﺿﻌﯿﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ زﻧﺎن در اﻗﻮام اﯾﺮاﻧـﯽ و در دوره ﻫـﺎی ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺗـﺎرﯾﺨﯽ، اﺷﻌﺎر ﻋﺎﻣﯿﺎﻧﻪ، از ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ اﺳﻨﺎد ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽ آﯾﻨﺪ. ﺑﻮﯾﮋه اﯾﻨﮑﻪ زﻧﺎن، ﺧﻮد در آﻓﺮﯾﻨﺶ ﺑﺴﯿﺎری از ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎی ﺷﻌﺮی ﻋﺎﻣﯿﺎﻧﻪ ﻧﻘﺶ داﺷﺘﻪاﻧﺪ و اﯾﻦ اﻣﺮ، ﺳﺒﺐ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺗﺎ آﻧﺎن، اﻃﻼﻋﺎت ارزﺷﻤﻨﺪی را درﺑـﺎرة ﻣﺴـﺎﺋﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺧﻮد، در اﺷﻌﺎرﺷﺎن ﺑﺎزﺗﺎب دﻫﻨﺪ. ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺎس در ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ، ﺳﻌﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﺎ روش اﺳﻨﺎدی و روﯾﮑﺮد ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ، ﻣﺴﺎﺋﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ زﻧﺎن ﺑﺨﺘﯿﺎری در دورة ﻗﺎﺟﺎر، ﺑﺮ اﺳﺎس اﺷﻌﺎر ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪه از اﯾﻦ دوره، ﺑﺮرﺳﯽ، ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﻧﺸﺎن داده ﺷﻮد. ﺑﺮ اﺳﺎس ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎ و ﻧﺘﺎﯾﺞ ﭘـﮋوﻫﺶ ﻣﺘﺄﺛﺮ از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻗﻮم ﺑﺨﺘﯿﺎری، در دوره ﻗﺎﺟﺎر، زﺑﺎن ﺑﯿﺎن ﻫﯿﺠـﺎن در زﻧـﺎن اﯾـﻦ ﻗـﻮم، ﺑﻮﯾﮋه در ﺳﻮﮔﻮاریﻫﺎ، رﻗﺺ ﭼﻮﭘﯽ، ﺑﻮﯾﯿﺪن ﺧﻮن ﻓﺮد ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪه و ﺑﺴﺘﻦ دﺳﺘﻤﺎل ﺳﯿﺎه ﺑﺮ ﭘﯿﺸـﺎﻧﯽ ﺑـﻮده اﺳﺖ. از ﻧﻈﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻋﺸﻖورزی، زﻧﺎن در ﻧﻘﺶ ﻋﺎﺷﻖ، ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻋﺎﻃﻔﯽ از ﻣﻌﺸﻮق ﻣﯽ ﭘﺮداﺧﺘﻨـﺪ و در ﻧﻘﺶ ﻣﻌﺸﻮق، از اﺷﺘﯿﺎق ﻋﺎﺷﻖ ﺑﻪ آﻧﺎن ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﺪ. از ﻧﻈـﺮ ﻧـﺎم ﺷﻨﺎﺳـﯽ ﻧﯿـﺰ ﺑـﺮای زﻧـﺎن از ﻧﺎم ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﻫﻮﯾﺖ اﯾﺮاﻧﯽ ـ اﺳﻼﻣﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﺪ ﮐﻪ اﻏﻠﺐ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘـﻪ از ﻋﻨﺎﺻـﺮ ﻃﺒﯿﻌـﺖ ﺑـﻮد. ﻫﻤﭽﻨـﯿﻦ ﭘﻮﺷﺎک و زﯾﻮرآﻻﺗﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﯿﺶ ﻻﮐﯿﺶ، ﮐﺰﯾﻨﻪ و ﮔﺮدری، ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪة ﻣﻨﺰﻟﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ زﻧﺎن ﺑﻮد. ﺑﺎ وﺟﻮد ﺗﻔﮑﯿﮏ ﺟﻨﺴﯿﺘﯽ، ﻧﮕﺮش ﺑﻪ ﮐﺎرﻫﺎی زﻧﺎن ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﻨﺮ ﺑﺎﻓﻨﺪﮔﯽ و رﯾﺴﻨﺪﮔﯽ، ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ دﻏﺪﻏﮥ زﻧـﺎن، ازدواج در ﺳﻨﯿﻦ ﭘﺎﯾﯿﻦ و ﺑﻪ ﺷﯿﻮه ﺑﺮون ﻫﻤﺴﺮی ﺑﻮد.
خلاصه ماشینی:
هـدف از پـژوهش حاضر نيز بررسي مسائل اجتماعي و فرهنگي زن بختيـاري در دورة قاجـار، بـر اسـاس اشعار عاميانۀ بازمانده از اين دوره (١٦٠٠ بيت عاميانه از گونه هـاي مختلـف شـعري در فرهنــگ بختيــاري کــه پژوهشــگران غربــي، لــوريمر و ژوکوفســکي، در دورة قاجــار جمع آوري و ثبت کرده بودند) و بر مبناي روش اسنادي بوده است تا به اين پرسـش هـا پاسخ داده شود که در دورة قاجار، عشق ورزي زنان بختياري و زبـان بيـان هيجـان غـم آنان چگونه بوده است ؟ از چه نام هايي براي زنان بختياري استفاده ميشـده اسـت و بـا بررسي کارکردهاي اجتماعي نام ها، به چه اطلاعاتي دربارة آنان ميتـوان دسـت يافـت ؟ زنان بختياري از چه پوشـاک و زيـورآلاتي اسـتفاده مـيکـرده انـد و کـارکرد ايـن نـوع پوشش ها چه بوده است ؟ زنان عهده دار انجام چـه کارهـايي بودنـد و چـه نگرشـي بـه کارهاي آنان وجود داشت ؟ مهم ترين دغدغه هاي خـانوادگي زنـان بختيـاري چـه بـوده است ؟ ٢.