چکیده:
بیان مسئله
یکی از پدیده های معماری معاصر ساختمان های بلند مسکونی هستند. از آنجا که پدیده ای چندجانبه هستند، باید در مطالعات بین رشته ای دیده شوند. مسیله این پژوهش، معنای این ساختمان هاست. یکی از سویه های معنایی معماری افزون بر معنای کالبدی و کارکردی، معنای اجتماعی و فرهنگی آن است که حاصل برهم کنش پیوندهای اجتماعی، ارزش های جامعه، کالبد و کارکرد ساختمان هاست.
هدف
این پژوهش در پی شناخت بخشی از معانی فرهنگی و اجتماعی ساختمان های بلند مسکونی است. این کار با بازخوانی ادبیات به عنوان یکی از منابع نشانه شناختی گفتمان اجتماعی و فرهنگی صورت گرفته است. با این هدف، پس از بررسی ادبیات داستانی معاصر ایران، داستان بلند «ر ه ش» انتخاب شده که بیش از بقیه داستان ها به این پدیده پرداخته است.
روش تحقیق
این پژوهش در پارادایم شناخت شناسی پساساختارگرا، با رویکرد کیفی و به روش نشانه شناسی گفتمانی (پساساختارگرا) انجام گرفته است. پژوهش به لحاظ نوع نتایج، توصیفی-تحلیلی و به لحاظ هدف، نظری است. شیوه تحلیلی در این پژوهش تحلیل گفتمان انتقادی هالیدی و با شیوه استدلال پس کاوی است و گردآوری داده ها با شیوه کتابخانه ای صورت گرفته است.
نتیجه گیری
این پژوهش نشان داد ساختمان های بلند مسکونی در گفتمان پایداری اجتماعی، چالش با خانه آرمانی، طبیعت شهر، دید و منظر، سلامت شهروندان، نقش مادرانه و همسرانه، برخی ارزش های اجتماعی مانند سرمایه داری و تجمل گرایی و پیوندهای همسایگی قرار دارند. بدین رو زمینه ساز دگرگونی های اجتماعی- فرهنگی از جمله نقش زن در خانواده، تظاهر و تجمل گرایی و تخریب بافت سنتی و فضای سبز هستند که بیشتر در جوامع شهری بزرگ انعکاس یافته و متاثر از تصمیم های مدیران و در سایه رقابت های سیاسی است.
خلاصه ماشینی:
3-3- نشانهشناسی گفتمانی و حوزۀ تحلیل گفتمان متون به عنوان بخشی از رویدادهای اجتماعی دیده میشوند (Fairclough,2004, 21) و نشانهشناسی یکی از روشهای تحلیل متن است که در حال حاضر به مطالعات فرهنگی وابسته شده است (چندلر ، 1387، 37) نشانهشناسی را میتوان نوعی نظریۀ خواندن تلقی کرد (کالر،101،1390) که در مراحل آغازین آن ساختارگرا و تنها دلمشغول فرایند نشانهای تحقق یافته و تمام شده بود و صرفاً به نتیجه و محصول تمام شدۀ فرایند معناسازی میپرداخت (بابک معین ،41،1394) اما در تداوم مراحل آن،کنشها جلوۀ گفتمانی دارند و معنا و فرایند معناسازی، در قالب گفتمان پرداخته میشود (Hall,1992, 291) کنش گفتمانه با دو هدف مهم شکل گرفت: اول عبور از ساختارگرایی و دوم توجه به بافت، در اینجا معنا نه براساس اهداف از پیش تعیین شده، بلکه براساس کارکردهای موقعیتی گفتمان شکل میگیرد (شعیری،34،1388) تحلیل گفتمان میتواند محدودکننده (تسهیلبخش) فرایند تحلیل متن باشد (Ifuersen,2003, 60).
1-3-3-تصویرتهران در ادبیات داستانی ایران معاصر الف- دورۀ قبل از انقلاب اسلامی اگر آنگونه که گفته میشود ادبیات آینۀ تمام نمای حوادث و رخدادهای ملت باشد (حبیبی به نقل از اکبری شلدرهای،1382) میتوان آنچه در طی سالهای تغییر در ایران و تهران رخ داده است در قاب نوشتهها پیدا کرد و بستری برای تحلیل و تفسیر و دریافت معانی شهر و کالبد آن قرار داد (حبیبی به نقل از میرعابدینی،1383) سبک زندگی مردم و شهر تهران در رمانهای مختلفی از دورۀ پهلوی انعکاس یافت که با توجه به تشریح بیشتر برخی رمانها از فضاهای شهریِ تهران، عناوینی به شرح جدول2 معرفی شده اند.