چکیده:
کتاب «اسلام در روسیه: سیاستهای هویتی و امنیتی» اثر شیرین تهماسب-هانتر، استاد آمریکایی ایرانی-تبار دانشگاه جرج تاون در واشنگتن است که با همکاری دو تن از پژوهشگران همکارش در مرکز مطالعات راهبردی و بینالمللی، در سال 2004 در نیویورک به چاپ رسیده است. ترجمه این اثر نیز از سوی الهه کولایی، استاد دانشگاه تهران، و دو تن از همکارانش، در سال ۱۳۹1 از سوی نشر نی به زیور طبع آراسته شد. این کتاب ضمن بررسی نقش اسلام و مسلمانان در تشکیل امپراطوری روسیه و تحولات پس از آن تا فروپاشی شوروی، به بحران هویت و تحولات بنیادین در جهتگیریهای سیاست خارجی روسیه پس از شوروی پرداخته و به تأثیر عامل اسلام در روابط داخلی میان اقوام و فرهنگهای مختلف درون فدراسیون روسیه و در روابط خارجی این کشور با کشورهای همسایه، عربی، غربی و همچنین اعضای اتحادیه پیشین شوروی پرداخته است. از نظر این نویسندگان، مسلمانان روسیه با وجود تاریخی پر فراز نشیب و سراسر خونین، هنوز نتوانستهاند به وضعیت دلخواه خود دست یابند. گرچه این اثر، اطلاعات ارزشمندی را درباره درسهای مرتبط با سیاست و حکومت روسیه در اختیار دانشپژوهان قرار میدهد اما اشکالات شکلی و محتوایی بسیاری نیز در این اثر هست که باید مورد توجه قرار گیرد و این مقاله تلاش میکند تا ضمن معرفی آن، به نقد شکلی، ساختاری و محتوایی آن پرداخته و نکات اصلاحی آن را برای چاپهای بعدی پیشنهاد کند.
This is a review of the book "Islam in Russia: the politics of identity and security” by Shirin T. Hunter, the Iranian-American Professor of Georgetown University, in collaboration with two of the researchers at the Center for strategic and international studies, Jeffrey Thomas and Alexander Melikishvili, published in New York in 2004. A translation of this work is done by Elahe Koulaei, Professor at Tehran University, and two of his colleagues, Seyedeh Motahare Hussein and Asma Moini by Nei press in Tehran. Although the book may not be considered as the main textbook for political science course subjects, but may certainly be acknowledged as holding valuable information about the Soviet Government and politics, the big power's foreign policy, in all branches of BA, MA and PhD fields of political science, international relations, and regional studies. This article is also trying to introduce this work and its authors and translators, as well as critically analyze the structural and contextual weakness and suggest some corrective tips for the next edition of it.
خلاصه ماشینی:
با وجود آثار گوناگون دیگری که از سوی نویسندگان مطرح در ایـن زمینه از سوی دانشگاه تهران و مؤسسه فرهنگی مطالعاتی روسـیه ، آسـیای مرکـزی و قفقـاز (ایراس ) منتشر شده (سنایی و کرمـی، ١٣٨٧؛ کرمـی، ١٣٩١؛ بیلینگتـون ، ١٣٨٥) و بـه عنـوان منبع اصلی درس های «سیاست و حکومـت در شـوروی»، «سیاسـت خـارجی قـدرت هـای بزرگ » و «سیاست خارجی تطبیقی» در همه مقاطع کارشناسی، کارشناسـی ارشـد و دکتـری علوم سیاسی، روابط بین الملل و مطالعات منطقه ای میتواند مورد اسـتفاده قـرار گیریـد، ایـن اثر نیز اطلاعات ارزشمند دیگری را در اختیار دانشـجویان و دانـش پژوهـان قـرار مـیدهـد.
بـه نظـر نویسـندگان ، مسـئله اصـلی بـرای روسیه پس از شوروی این بوده که «آیا روسیه باید یـک جامعـه بـا فرهنـگ روس محـور و ارتدوکس باشد؟» (هانتر و دیگران ، ١٣٩١: ٣٥٣) اما مسائل دیگری هم بـه دنبـال ایـن مسـئله اصلی مطرح بوده که از جمله آن اینکه «آیا روسیه بخشی از غرب است ؟ یا زیست فرهنگـی و ژئوپلیتیکی یگانه اوراسیایی دارد؟» (هـانتر و دیگـران ، ١٣٩١: ٣٥٤) بـه نظـر نویسـندگان ، درخواست خشونت آمیز مسلمانان چچن برای حق تعیین سرنوشت خود «ادعاهای فرهنگـی اوراسیاگرایان را دال بر ترکیب متعادل فرهنـگ روسـی و سـایر فرهنـگ هـا ...