چکیده:
در ﻣﻮرد ﺷﺮاﯾﻂ و ﻣﻮاﻧﻊ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﻇﻬﺮﻧﻮﯾﺲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺻﻞ ﺧﻮاﺳﺘﻪ و ﺧﺴﺎرت ﺗﺎﺧﯿﺮ ﺗﺎدﯾﻪ روﯾﮑﺮدﻫﺎی ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ وﺟﻮد دارد ﻗﺎﻧﻮن ﺗﺠﺎرت ﻣﺼﻮب 1311 در ﻣﻮاد 223، 226، 249، 274، 284، 285 ﺷﺮاﯾﻂ ﺷﮑﻠﯽ و ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﻇﻬﺮﻧﻮﯾﺲ را ﺑﯿﺎن ﻧﻤﻮده و ﺑﺎ اﺳﺘﻤﺪاد از ﻣﺎده 190 ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺪﻧﯽ ﻧﯿﺰ ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺎﻫﻮی ﻋﻤﻞ ﺣﻘﻮﻗﯽ ﺻﺪور ﺳﻨﺪ ﺗﺠﺎری ﻧﯿﺰ ﺗﺒﯿﯿﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻋﺪم رﻋﺎﯾﺖ ﻫﺮﮐﺪام از آﻧﻬﺎ ﻣﺰاﯾﺎی ﻣﻘﺮره ﺑﺮای ﺳﻨﺪ ﺗﺠﺎری را ﻣﺨﺪوش ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ. ﻧﻈﺮات ﺣﻘﻮﻗﺪاﻧﺎن ﻧﯿﺰ در ﺧﺼﻮص ﺗﺮاﺿﯽ ﻃﺮﻓﯿﻦ ﺑﺮ ﺧﻼف ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻣﺘﻬﺎﻓﺖ اﺳﺖ. آﻧﻬﺎ ﺑﺮ ﺳﺮ اﯾﻨﮑﻪ ﮐﺪام ﻣﻘﺮره ی ﻣﺎده ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ ﯾﺎ اﻣﺮی اﺳﺖ ﺑﺤﺚ دارﻧﺪ. اﻣﺎ ﻗﺎﻃﺒﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﻘﺮره ﻣﻮاد ﻣﻨﺪرج را ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ داﻧﺴﺘﻪ و ﺗﺮاﺿﯽ را ﺗﺎ ﺟﺎﺋﯿﮑﻪ ﺑﺮ ﻣﻘﺘﻀﺎی ﺻﺪور اﺳﻨﺎد ﺗﺠﺎری ﺧﻠﻠﯽ وارد ﻧﮑﻨﺪ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﻣﯽ داﻧﻨﺪ. روﯾﻪ ﻗﻀﺎﺋﯽ ﻧﯿﺰ ﻫﻨﻮز ﺑﻪ وﺣﺪت رای در ﻣﻮرد اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻧﺮﺳﯿﺪه اﺳﺖ و ﺑﻌﻀﺎ ﺗﻔﺎﺳﯿﺮ ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﻣﻮاد ﻗﺎﻧﻮن ﻣﻨﺘﺞ ﺑﻪ ﺻﺪور آراء ﻣﺘﻔﺎوت ﺷﺪه اﺳﺖ. اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺎ روش ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ اﯾﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻫﺎ ﺳﻌﯽ در اﻧﺴﺠﺎم و ﺑﯿﺎن ﺷﺮاﯾﻂ و ﻣﻮاﻧﻊ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﻇﻬﺮﻧﻮﯾﺲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺻﻞ ﻣﺒﻠﻎ و ﺧﺴﺎرت ﺗﺎﺧﯿﺮ ﺗﺎدﯾﻪ دارد.
There are different approaches about the topic this article. The lawful and superficial
circumstances of endorsement’s responsibility has been declaimed by Articles, 223, 226, 249,
274 ,284, 285, as for Iran Commerce Code which has been enacted in 1311 solar year.
furthermore, the essence’s circumstances have been specified invocating the civil code, 190
Article. The circumstances of the essence of law’s act of issuance of commercial instruments
have been specified. The lock of observance regarding these circumstances flaw the settled
benefits for commercial instrument. So the sights of lawyer are different as to parties’ mutual
consent conversely. They struggle into which regulations are imperative or supplementary
but, the majority of them recognize that regulations are supplementary and mutual consent of
party is being accepted as long as to be indefectible on the issuance of commercial instrument.
Meanwhile, the judicial precedent has still reached to equal look and some when the several
interpretations lead in the various judgments. This research analizes some conversions in
library for the solidarity and declaration the above topic.
خلاصه ماشینی:
البته هر کدام از امضاء کنندگان سند تجاری اعم از ( صادر کننده ، دارنده ، محال علیه ، ظهرنویس ها ، ضامن ها و قبول کننده ثالث ) در مسئولیت خویش متفاوت اند اما دارنده می تواند علیه آنها منفردا و مشترکا اقامه دعوا نماید و وجه برات و خسارات وارده را از اموال آنان وصول نماید پس از تبلور اراده و پایبندی امضاء کنندگان سند تجاری خصوصا ظهرنویس با فرض اینکه شرایط شکلی و ماهوی رعایت شده باشد مستولیت قانونی وی تحقق پیدا می کند و ظهر نویس که خود قبل از انتقال سند دارنده محسوب می شود باید با رعایت مقررات مواد 223 قانون تجارت و مواد 190 قانون مدنی نسبت به ظهرنویسی اقدام نماید.
- کاتوزیان ، ناصر ، قواعد عمومی قرار دادها ، جلد 1 ، انتشارات گنج دانش ، چاپ سوم ، سال 1398 4-1- اصل عدم توجه ایرادات یکی از شرایط مسئولیت ظهرنویس ایرادی نباید وجود داشته باشد که مسئولیت امضاء کنندگان سند تجاری خصوصا ظهرنویسی را تهدید نماید چنانچه دارنده با حسن نیت { کسی که به آثار عمل حقوقی یا مادی خود اطمینان دارد که صحیح است این اعتقاد به صحت عمل خود را حسن نیت می نامند پیمان ژنو هم می گوید آگاهی از عیب یا نقص سند برواتی توسط دارنده او را از مدار حسن نیت خارج می کند شعبه 4 دیوان عالی کشور نیز همین استدلال را در رای خود آورده و مورد تائید قرار داده است } 1 با رجوع به مسئولان سند با ایرادات آنها مواجه شوند و بخواهند خود را از قید مسئولیت تضامنی برواتی برهانند این ایرادات نمی تواند رافع مسئولیت تضامنی آنها باشد.