چکیده:
هدف از مقاله حاضر تأثیر بحران اقتصادی (تحریم اقتصادی وکرونا) و رشد اقتصادی بـر چسـبندگی هزینـه روی 110شرکت از بین شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهـران در دور ة زمـانی 1380تا 1398 می باشد. برای آزمون فرضیه ها از رگرسیون چندگانه و برای مقایسة ضـرایب در دوران تحریم عادی و شدید، از آزمون پترونوستر استفاده شده است. بـا تفکیـک دور ة زمانی تحقیق به سه دورة رشد و رکود(کرونا)، تحریم شدید اقتصادی و تحریم کم، چسبندگی هزینه در این دوره ها و نیز در سه سطح هزینه های عمومی و اداری، بهای تمـام شـدة کـالای فـروش رفتـه و هزینه های عملیاتی بررسی شدند. بر اساس نتایج، هزینه ها بـه صـورت غیـر متقـارن نسـبت بـه تغییرات فروش یکسان، واکنش نشان میدهند. همچنین رونق اقتصادی بر چسبندگی هزینه هـاتأثیر مثبت دارد، به بیان دیگر در دوران رونق اقتصادی چسبندگی هزینه افزایش مـی یابـد ؛ امـا رکود اقتصادی بر چسبندگی هزینه ها تأثیر منفی دارد، به این معنا که در دوران رکـود و کرونا چسبندگی هزینه وجود ندارد. تحریم های شدید اقتصادی بر چسبندگی هزینه تـأثیر منفـی دارد، اما تفاوت چسبندگی هزینه ها در دوران تحریم عادی و شدید تنها در مورد هزینه هـای عملیـاتی معنادار است و در مورد چسبندگی بهای تمام شدة کالای فروش رفتـه و هزینـه هـای عمـومی واداری با وجود تأثیر منفی تحریم بر چسبندگی، این تفاوت از نظر آماری معنادار نیست.
In this paper, the effect of economic crisis (economic sanctions and corona) and economic growth on cost attachment to 110 companies among the companies listed on the Tehran Stock Exchange in the period 2001-2019 has been studied. Multiple regression was used to test the hypotheses and Petronoster test was used to compare the coefficients during normal and severe embargo. By dividing the research period into three periods of growth and recession (corona), severe economic sanctions and low sanctions, cost stickiness in these periods and also in three levels of public and administrative costs, the total cost of goods sold and operating costs Were examined. Based on the results, costs react asymmetrically to uniform sales changes. Economic prosperity also has a positive effect on cost stickiness, in other words, cost stickiness increases during economic boom. But the recession has a negative effect on cost stickiness, meaning that there is no cost stickiness during the recession and the corona. Severe economic sanctions have a negative effect on cost stickiness, but the difference in cost stickiness during normal and severe sanctions is only significant in terms of operating costs, and in the case of cost-effectiveness of sold goods and the cost of public works and public works. On adhesion, this difference is not statistically significant.
خلاصه ماشینی:
تحريم هاي شديد اقتصادي بـر چسـبندگي هزينـه تــأثير منفـي دارد، اما تفاوت چسبندگي هزينه ها در دوران تحريم عادي و شديد تنها در مورد هزينه هــاي عمليــاتي معنـادار است و در مورد چسبندگي بهاي تمام شدة کالاي فروش رفتـه و هزينـه هـاي عمـومي و اداري بـا وجـود تـأثير منفـي تحريم بر چسبندگي، اين تفاوت از نظر آماري معنادار نيست .
نتيجۀ پژوهش هاي مختلف نشان مي دهد تحريم هاي اقتصـادي در زمينـه هـاي مختلــف ماننــد خـدمات سـلامت (گرفيلد٦، ٢٠٠٢)، ثبات سياسي (آلن ٧، ٢٠٠٨)، سطح دموکراسي (پکسـن و دروري ٢٠١٠،٨) و دستيابي به اهـداف تعيـين 1 Noreen & Soderstrom 2 Banker & Chen 3 Marsh & Mara 4 Yasukata & Kajiwara 5 Doxey 6 Garfield 7 Allen 8 Peksen & Drury 3 شده (هاف بائر١و همکاران ، ٢٠٠٩؛ دروري ٢، ١٩٩٨) مؤثر بوده است .
نتايج آنها نشان داد رفتار هزينه هاي عمومي و اداري و بهاي تمام شدة کالاي فروش رفته چسبنده است ، امـا اين دوران رونق و رکود بر چسبندگي هزينه تأثير ندارد.
در حالـت کلــي، بـراساس نتايج به دست آمده ، رابطۀ н١ > н٢ + н١برقرار است ، به اين معنـا کـه در شـرکت هــا ي پذيرفتـه شـده در بورس اوراق بهادار تهران ، چسبندگي هزينه هاي فروش ، عمومي و اداري و هزينۀ بهاي کـالاي فـروش رفتـه و هزينـۀ عملياتي وجود دارد و با توجـه بـه آمـارة t ضـرايب н١ و н٢در مدل معنادار هستند.