چکیده:
واژه «کفات» در آیه 25 سوره مبارکه مرسلات به عنوان یکی از صفت های زمین مطرح شده که دقت در آراء مفسران قرآن و تطور پیرامون مفهوم آن، می تواند نمونه ای مناسب از نقش تغییر مقتضیات فرهنگ مخاطبان در نحوه ارائه مطالب تفسیری را ارائه نماید. پژوهش حاضر با روش توصیفی - تحلیلی، به بررسی روایات معصومان(ع)، آراء لغویان و مفسران(از قرن اول تا دوران معاصر) و سیر تطور آنها پرداخته است که بر اساس نتیجه آن، به رغم آنکه از تفاسیر متقدم تا تفاسیر قرن چهاردهم هجری، به دلیل رویکرد دغدغه های تفهمی مخاطبان قرآن که عمدتا ناظر به فلسفه، کلام، ادبیات، فقه و .. بود، معنای واژه «کفات» که فحوای ضمیمه و جذب کردن نسبت به زمین بود را با ادبیاتی ناظر به جایگاه آرامش و سکونت و تامین مایحتاج انسان و دفن اموات مطرح کردند، از قرن چهاردهم با ترجمه آثار علمی ناظر به رنسانس در تمدن غرب و اولویت یافتن علوم تجربی، گرایش به توضیح بر اساس اصطلاح تخصصی جاذبه در میان مفسران، فزونی یافت.
The word "infidelity" is mentioned in verse 25 of Surah Al-Mursalat as one of the attributes of the earth. The accuracy of the opinions of the commentators of the Qur'an and its evolution can provide a suitable example of the role of changing the requirements of audience culture in the way of interpretive content. . The present study, with a descriptive-analytical method, has examined the narrations of the Infallibles (AS), the opinions of lexicographers and commentators (from the first century to the contemporary era) and their evolution, which based on the result, despite the earlier interpretations to the fourteenth century interpretations. Hijri, due to the approach of understanding the concerns of the Qur'anic audience, which was mainly concerned with philosophy, theology, literature, jurisprudence, etc., the meaning of the word "infidelity", which was the content of attachment and absorption to the earth with literature on the place of peace and residence. And the provision of human necessities and the burial of the dead. From the fourteenth century onwards, with the translation of Renaissance scientific works into Western civilization and the priority of the experimental sciences, the tendency to explain according to the specialized term of attraction increased among commentators.
خلاصه ماشینی:
١. مقدمه یکی از تعبیرهایی که قرآن دربارة زمین به کار برده ، اصطلاح «کفات » بـوده کـه تنهـا در یـک آیه استفاده شده است : «أََلمَْ نجْعَلِ اْلـأَرْضَ کِفاتـا»(مرسـلات /٢٥) از سـوی مفسـران در ادوار مختلف ، آراء مختلفی درباره آن وارد شده تا جایی کـه برخـی از مفسـران متـأخر، آن را بـه معنای جاذبه زمین گرفته اند(العک ، ١٤١٦: ٤٦٧؛ صـادقی، ١٣٦٥: ج ٣٤٠/٢٩؛ مصـباح یـزدی، ١٣٩١: ٢٥٥/١)؛ درحالی که عموم مفسـران متقـدم (مقاتل ، ١٤٢٣: ج ٥٤٥/٤؛ طوسـی، بـیتـا: ج ٢٢٧/١٠) و برخی از مفسران متأخر(طباطبایی، ١٤١٧: ج ١٥٣/٢٠؛ مکـارم شـیرازی، ١٣٧٥: ج ٤٠٦/٢٥)، اشاره ای به این مسأله علمی نکرده و معانی دیگری همانند محل دفن و اجتمـاع اموات یا خانه زندگان را بیان نموده اند.
صاحب تفسیر نمونه ، ضمن بیـان دو معنی جمع کردن و پرواز سریع برای واژه «کفات »، مینویسد: اگر معنای اول منظور باشد، مفهوم آیه آن است که زمین را وسیله اجتمـاع انسـان هـا در حال حیات و زیر زمین را مرکز اجتماعشان بعد از مرگ قرار دادیـم و اگـر معنـای دوم منظور باشد، مفهومش این است که زمین دارای پرواز سـریع اسـت و ایـن بـا حرکـت انتقالی زمین به دور خورشید که با سرعت زیادی و در هـر ثانیـه ٢٠ کیلـومتر و در هـر دقیقه ١٢٠٠ کیلومتر در مسیر خود به گرد خورشید پیش میرود و مردگـان و زنـدگان را با خود به اطراف آن میگرداند مناسب است .
محمد علی سادات ، از نویسندگان معاصر، ضمن بیان این نکته که «کفات »، مصدر و بـه معنای پرواز سریع پرنده است که پرنده برای حفظ اعتدال خود بال و پرش را جمع میکنـد، میگوید: هر وقت مصدر به صورت اسم فاعل بکار برده میشود، مبالغـه را مـیرسـاند و در اینجا شدت فوق العاده پرواز را نشان میدهد و سپس دلالـت ایـن آیـه بـر حرکـت زمـین و نیروی جاذبه را نتیجه مـیگیرد(سـادات ، ١٣٧٥: ٢٦-٢٥).