چکیده:
توصیف قیام عاشورا و حوادث آن و حتی بعد از آن در اشعار شاعران پایداری ایران زمین از گذشته
تا به امروز نمود فراوان داشته است. هر شاعر در هر دورهای با نگرش خاصی به قیام امام حسین(ع)
پرداخته است. در این پژوهش شاعران مورد نظر برای تحلیل، شاعران پایداری و عاشورایی انقلاب
اسلامی هستند. ازجمله ویژگیهای برگرفته از قیام عاشورا در اشعار شاعران پادیاری و عاشورایی
انقلاب اسلامی میتوان به نمادین بودن، اسطوره گرایی، جهاد در راه خدا و الگوگیری از قیام عاشورا،
ستایش شهیدان کربلا، توصیف مجالس عزاداری در ماه محرم اشاره کرد. هدف این پژوهش، بررسی
سیمای فرهنگ عاشورا و شیوههای توصیف آن در شعر چند تن از شاعران انقلاب اسلامی است. این
پژوهش به شکل بنیادی با رویکرد توصیفی -تحلیلی بر پایة بر منابع کتابخانهای انجام شده است. نتیجه
این پژوهش چنین است که توصیف و ستایش شهیدان کربلا و نیز مجالس روضه و عزاداری در شعر
شاعران انقلاب اسلامی دلیلی بر ماندگاری و استمرار این قیام از گذشته تا به امروز بوده است.
خلاصه ماشینی:
علیرضا قزوه، شاعر پایداری دفاع مقدس، در شعر «از نخلستان تا خیابان» در سوگ لاله که نماد شهید است به عزا مینشیند و با حسرت و افسوس با او ابراز همدردی میکند: عزا عزای لالهای به خون نشستهست به یاد دل شکستهای دلم شکستهست برایت ای سپید پوش سبز قامتم هنوز هـم سپیده در عزا نشستهست قیام سبز نخل، چون قدت بلند است نماز ژرف موج، چون دلت شکسته است به شوق وصل آنچنان ز بند رستی که بند بند پیکرت ز هم گسسته است در ازدحام دستها به گاه تشییع غدیر دل گواه بیعتی خجسته است دگر چراغ کوچه های آسمان هم ستاره نیستحجلههای دستهدسته است تو آن امامازادهای که ماه و خورشید دخیل بر ضریح دیده تو بسته است (قزوه،1372: 17ـ18).
طاهره صفارزاده نیز بر همین موضوع اشاره میکند و حضرت زینب(س) را به دلیل تحمل سختیهای بسیار در واقعه کربلا ازجمله پرستاری از کودکان امام حسین(ع)، شکنجههای بسیار و شهادت فرزندانش، نماد صبر در ادبیات عاشورایی میداند: سالار صبر بی عون بی محمد بی شِکوه از شهادت فرزندان مغموم واقعه نزدیک در سرآوری خیمهها محافظ است و پرستار (صفارزاده،1378: 98).
این شاعر دفاع مقدس ضمن اشاره به گذشته سرخ که نماد قیام عاشورا در ادبیات پایداری است، معتقد است که حضور شهیدان رمز پیروزی و اتحاد مردم در همه زمان ها و دوران ها است و به همین دلیل مراسم تشییع و سوگواری شهیدان همیشه با شکوه برگزار میشود: مثل باران، پرندگان بهاری!