چکیده:
آثار حماسی شناسنامه و هویت هر کشوری هستند و به جرات میتوان گفت کشور بدون آثار حماسی سرزمینی است بی هویت. دو اثر حماسی عظیم در ادبیات جهان عبارتند از شاهنامه حکیم فردوسی که بارها و بارها در باره آن نگاشته اند و خواهند نگاشت و دیگری بهشت گمشده جان میلتون انگلیسی، که گرچه به هیچ عنوان هم شان و هم طراز شاهنامه فردوسی نیست و نخواهد بود اما جایگاهی در عرصه ادبیات جهانی دارد. در این بین شاهنامه و بهشت گمشده دارای مشخصات و ویزگیهای مشترکی هستند که به نظر میرسد تا کنون از بررسی آنها بصورت تطبیقی غفلت شده و جای دارد که مورد بررسی قرار بگیرد و آن تشابه نسبی شخصیتهای خوب و بد (نیک سرستان و بد سرشتان) آن آثار عظیم و فاخر میباشند. گرچه تفاوتهای بسیاری از نظر نگارش، درون مایهها، بن مایهها، زمینه و سلوک شخصیتها در این دو اثر حماسی کاملا مشهود میباشند، اما با این وجود بررسی نقطه مشترک هردو نویسنده حماسی که تاکید بر جدایی شخصیتهای نیک سرشت و بد سرشت و تاثیر آنها بر زندگی جهانیان است کاملا مشهود و بارز میباشد و این مقاله در صدد است تا این مطلب را از زوایهای دیگر بررسی نماید.
خلاصه ماشینی:
در این بین شاهنامه و بهشت گمشده دارای مشخصات و ویزگیهای مشترکی هستند که به نظر میرسد تا کنون از بررسی آنها بصورت تطبیقی غفلت شده و جای دارد که مورد بررسی قرار بگیرد و آن تشابه نسبی شخصیتهای خوب و بد (نیک سرستان و بد سرشتان) آن آثار عظیم و فاخر میباشند.
به هر حال برای ما که در کار وداع کردن با گذشته هستیم، خالی از فایده نیست که ببینیم گذشتگان نسبت به انسان خوب و انسان بد چه نظری داشتهاند، زیرا شاهنامه و بهشت گمشده چکیده فرهنگ و فرزانگی ایران و انگلستان است و تنها در این کتاب است که ما میتوانیم به ذخیرهای از تجربهها و آموختههای پدران خود از فرهنگ ایرانیو تعالیم مسیحی بر گرفته از انجیل که میلتون استفاده کرده در طی نزدیک دو هزار سال دست یابیم.
برخی از درون مایههای "بهشت گمشده" که قبلا در متن بسیار غنی جزوههای میلتون ارایه شده بودند از این قرار هستند: بسیاری از موارد شکایتها از درگاه الهی بابت عذابی است که به ادم بابت قانون شکنی و طغیان او علیه قوانین الهی بخاطر هبوط حوا، زبان احمقانه آدم وارد شده میباشدمانند اینکه خداوند در کنار جبر به آدم اختیار اعطا نموده بهشت میلتون مکانی پویا میباشد که آدم و حوا در آن با چالشهای بسیار اخلاقی و معمول مواجه شدند اما با این وجود این منجر به داشتن یک زندگی ساکن نشد بلکه بطور مستمر دلیل و منطق خود را برای داشتن حق انتخابی ازادانه به چالش میکشیدند.