چکیده:
یعدّ التصویر الفنیّ أکثر العناصر الفنیّة والجمالیّة تداولاً فی الشّعر ممّا یساعد علی إیصال المعانی إلی نفس المخاطب المتقلی بشکل أعمق وأرسخ. فِی هذه الورقة البحثیّة الّتی أعدّت بطریقة وصفیة - تحلیلیة أراد الباحثون للإجابة علی السؤال التالی، ما هی التصاویر الفنیّة الّتی وظّفها الشّاعران العربی والإیرانی عبدالرحیم محمود و حسین إسرافیلی للتعبیر عن معانی المقاومة والصمود. وإجابة علی هذا السؤال رحنا نتجول فی القصائد الّتی قرضها الشّاعران فی مجال المقاومة بحثا عن الصوّر الفنیّة الّتی رسمها الشّاعران فی کلماتهما. وممّا توصلنا إلیه من نتائج البحث هو أنّ معظم الصور الّتی استخدمها الشّاعران فی أشعارهما محمّلة بالرّموز والجمالیات علی الصعید الشّکلی والدلالی والّتی تتمثّل بالتشبیه والاستعارة والکنایة والتلمیح والمفارقة وکلّ ذلک بأنواعه وأقسامه وفیما یتعلق بأوجه التلاقی للشاعرین فیمکننا القول وبناء علی بحثنا هذا أنّ الشّاعرین کلیهما تناولا المزید من صورهما الشّعریة فی مضمار المقاومة والصمود ومنها شدة الحریة وبیان آلام ومحن الشعب الفلسطینی المحتلّ وإعطاء صورة کریهة وباعثة علی النفور والاشمئزاز للکیان الصهیونی الغاصب والإشادة بروح التضحیة والفداء لدی الشّهداء وکذلک المعانی الّتی تتعلق بحبّ الشعب والوطن أو ما یمکن تسمیته بالوطنیّة أو الشعبیّة وما إلی ذلک ممّا اِنبجس من مفردات ومکوّنات الأدب المقاوم. هذا بالنسبة إلی القواسم المشترکة للشاعرین وأمّا فیما یتعلّق بما یفرّق بین الشّاعرین من حیث الصور الشّعریة أن صور عبدالرحیم محمود الشّعریة مستمدة غالباً ما من نزعة الشّاعر القومیّة بینما أنّ إسرافیلی اِستلهم صوره الشّعریة فی الأغلب من المعانی والشخصیات الدینیّة المرموقة ما یقودنا إلی القول بأنّ التصاویر الشّعریّة لعبدالرحیم محمود تستقی من روح القومیّة والوطنیّة فی حال أنّ الصوّر الجمالیّة الّتی خلقها إسرافیلی تتّسم بالسّمات الدّینیّة البارزة بشکل واحد.
تصویرافرینی، یکی از پرکاربردترین و هنریترین عناصر زیباییشناختی شعر است که سخن را در اذهان، تثبیت و ملموستر جلوه میدهد؛ بههمین دلیل، شاعران جانمایه اشعار خود را از تصاویر هنری و خیال لبریز ساختهاند. در نوشتار پیش رو که به روش توصیفی – تحلیلی و با رویکرد تطبیقی به انجام رسیده است، نگارندگان در پی پاسخ به این پرسشها هستند: عبدالرحیم محمود و حسین اسرافیلی برای بیان مضامین پایداری و مقاومت، از چه تصویرهایی استفاده کردهاند؟ و شباهتها و تفاوتهای دو شاعر در تصویرافرینی مضامین پایداری کدام است؟ هدف پژوهش، بررسی برخی از تصاویر هنری شعری و همینطور بررسی مهمترین مضامین پایداری بهکاررفته در اشعار دو شاعر است. نتایج بیانگر ان است که مهمترین تصاویر هنری که در اشعار عبدالرحیم محمود و حسین اسرافیلی بهعنوان شاعران برجسته عرصه مقاومت و پایداری بهکار رفته، عبارتاند از: تصاویر تشبیهی، استعاری، کنایی، تلمیحی و پارادوکس و درباب شباهتها و تفاوتهای دو شاعر در تصویرافرینی مضامین پایداری در مواردی همچون ازادیخواهی، دعوت به انقلاب، جانفشانی و ایثار، ستایش شهیدان و وطندوستی دارای اشتراک هستند؛ اسرافیلی در بیان مضامین پایداری از مفاهیم دینی و همچنین شخصیتهای مذهبی بهره فراوان جسته است که نمایانگر سبک خاص وی در اشعارش است؛ گرایش ملی و قومی در جایجای اشعار عبدالرحیم محمود نمایان است.
Illustration is one of the most widely used and artistic aesthetic elements of poems, which
makes speech more stable and tangible in the mind; for this reason, poets have based their
poems on artistic and imaginative images. In this research, which has been done in a
descriptive-analytical method with a comparative approach, the authors seek to answer the
following questions: What images did Abdolrahim Mahmoud and Hossein Esrafili use to
express the themes of sustainability and resistance? And what are the commonalities and
differences between the two poets in the depiction of themes of stability? The purpose of
this study is to examine some of the poetic artistic images as well as the most important
themes of sustainability used in the poems of two poets. The result of the research indicates
that Abdolrahim Mahmoud and Hossein Esrafili, as prominent poets in the field of
resistance and sustainability, the most important artistic images used in their poems are:
metaphorical, metaphorical, ironic, allusive and paradoxical images. The two poets share
and differentiate in depicting themes of sustainability in such matters as freedom-seeking,
invitation to revolution, self-sacrifice, praise of martyrs and patriotism; Israfili has made
great use of religious concepts as well as religious personalities in expressing enduring
themes, which reflects his special style in his poems; Abdolrahim Mahmoud. The national
and ethnic tendency is evident in his poems.