چکیده:
ایرج میرزا (تولد 1252 ) یکی از شاعران مشهور عصر مشروطه است. رویکرد هنجاری و
تربیتی در اشعار ایرج میرزا فرهنگ یا به منزله یک شیوه مشخص زندگی یا به منزله
عقاید هنجاری نیرومند و پیامدهای آن مورد تاکید قرار میدهد. می توان در شعر او
شیوه زندگی که زائیده محیط اجتماعی است. مورد بررسی و مداقه قرار داد. هم چنین
در رویکردروانشناختی، فرآیندهایی از قبیل سازگاری، یادگیری و.. را می توان به راحتی
از ابیات ایرج میرزا استخراج کرد. وی به خاطر اوضاع و احوال سیاسی و اجتماعی زمان
خود، بخصوص قرار گرفتن در جریان انقلاب مشروطه و نیز برای نزدیک شدن به قشر
مردم عادی توجه خاصی به ااجتماعی و تربیت مردم دارد. با مطالعه اشعار ایرج میرزا وبا
یک دید کلی و به خصوص با توجه به اثراتی که شرایط اجتماعی زمان مشروطیت بر
ایرج نهاده بود میتوان اشعاراو را شامل رویکردهای اجتماعی و تربیتی عصر خویش
دانست. مقالۀ حاضر می کوشد تا به روش توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر ابزار کتابخانه ای
به بررسی و تحلیل رویکردهای اجتماعی و مضامین تعلیمی و اندرزی اشعار ایرج میرزا
بپردازد.
خلاصه ماشینی:
برخي از مضامين اجتماعي در اشعار ايرج ميرزا مجموعه پديده هاي رفتاري و ذهني اکتسابي هر جامعه است که به آن جامعه شخصيت و هويت بخشيده و به همين دليل جامعه تلاش ميکند از طريق ساز و کارهايي با انتقال آن از نسلي به نسل ديگر دست به باز توليد خود بزند.
١. سابقه و ضرورت انجام تحقيق تاکنون مباحث اجتماعي و تربيتي در اشعار ايرج ميرزا بررسي نشده است اما برخي از مقالات و آثاري که دربارة ايرج ميرزا منتشر شده به شرح زير است : محمد جعفر محجوب در کتاب خود با نام «تحقيق در افکارو احوال و آثار ايرج ميرزا» بعد از شرح زندگي وديدگاه ايرج ابيات و اشعار اورا آورده و در بخش پاياني به شرح کلمات پرداخته است .
کتاب جامعه ، فرهنگ و سياست در مقالات و اشعار سه شاعر انقلابي «ايرج ميرزا-فرخي يزدي-ميرزاده عشقي» از داوود علي بابايي شامل شرح زندگي شاعران مشروطه از جمله ايرج ميرزا و برخي اشعار مربوط به انقلاب مشروطه از اين شعرا و نقد ديدگاه سياسي اجتماعي آنان است .