چکیده:
بی هیچ تردیدی یکی از دلایل گیرایی و ماندگاری متون داستانی قدیم (بویژه ازنوع
فابل آن، داستان به زبان حیوانات( همچون کلیله و دمنه بهرام شاهی و مرزبان نامه،
برخورداری از همین قابلیت شاعرانه (تصویری بودن اثر) است.
اگر درادبیات کلاسیک فارسی حاکمیت ادبی با شعر بوده است و زیباترین تصاویر
شاعرانه بیشتر در قلمرو شعر دیده شده است. در ادب معاصر، برعکس این نثر است که
میدان داری می کند. و آن اندازه که نثر معاصر بویژه ادبیات داستانی توانسته در ادبیات
امروز جهانگیر شود، شعر نتوانسته است، همپای آن پیش برود و به اعتبار در خوری
دست یابد.
شهرت و اعتباری که برخی از داستان نویسات بزرگ معاصر همچون صادق هدایت،
بزرگ علوی، محمود دولت آبادی، صادق چوبک، سیمین دانشور و... توانستند در ادبیات
امروز جهان پیدا کنند، شاعران معاصر ما هرگز نتوانستند به این درجه از توفیق برسند. به
هیچ عنوان انکار پذیر نمیباشد انکار جایگاه رفیع دولت آبادی در نثر و رمان معاصر ایران
و به عنوان یک نویسنده پیشرو که همواره نوآور یهای بدیع و کم نظیر ایشان یکی از
پایه های اصلی ادبیات معاصر ایران بوده است و صورخیال بکار رفته در آثارش به هیچ
عنوان قابل چشم پوشی نم یباشد.
خلاصه ماشینی:
کلمات کليدي : ادبيات معاصر، رمان مدرن ، ادبيات ايران ، صور خيال ، دولت آبادي 8 مقدمه : از مهم ترين اشکال نثر (و خصوصا نثر امروز) شکل داستاني است .
در ميان آثار ادبي ، اگرچه متون شعري ، به دليل غلبه نظم بر نثر در طول تاريخ ادب فارسي ، شان و اعتبار بيشتري دارد و بايد سهم بيشتري در ٥- - همايي ، جلال الدين ، فنون بلاغت و صناعات ادبي ، ص ٤٢ 10 خلق زيبايي هاي شــاعرانه براي آن قائل شد، اما اين بدان معنا نيست که نثر پارسي از اين منظر (تصوير آفريني هاي شاعرانه ) کاملا عقيم مانده ، حرفي براي گفتن نداشته باشد.
ولي نثر از چنين فرصت و ديرينگي برخوردار نبوده است ، اما در همان اندک فرصتي که در ادب کلاسيک فارسي (قرن پنجم و ششم هجري ) و در ادبيات معاصر در طول يکصد سال اخير داشته است (همچنان که پيش از اين نيزاشــاره شــد ) توانسته است چنان قابليتي از خود نشان دهد که تا حدودي خلاء آن را پرنمايد.
و در ميان آثار داستاني ادب معاصر، آثار محمود دولت آبادي بويژه کليدر (و جاي خالي سلوچ ) آن از چنين خصوصيتي در سطح گسترده اي برخوردار است .
بي گمان يکي از ارزش هاي زيبايي شناختي رمان کليدر (و ديگر آثار ادبيات داستاني از نوع توصيفي آن ) اســتفاده از صورخيال است .
محمود دولت آبادي محمود دولت آبادي ، نويسنده بزرگ يا بزرگ ترين رمان نويس معاصر ايران ، مشهورتر از آن است که اهل کتاب و خوانندگان رمان در اين روزگار با نام او آشنا نباشند، حتي کساني که از خواندن داستان بزرگ او «کليدر » و ديگر آثار او محروم مانده اند.