چکیده:
این مقاله به دنبال تاثیر سازمان همکاری شانگهای بر امنیت آسیای مرکزی است. سازمان شانگهای در 26 آوریل سال 1996 برای حلوفصل مسائل امنیتی و مرزی میان چین و روسیه و کشورهای آسیای مرکزی (غیر از ازبکستان و ترکمنستان) ایجاد شد. با پیوستن ازبکستان در 2001 به این مجمع، سطح سازمان ارتقا یافت و در سالهای بعد با عضویت اعضای جدید حوزه جغرافیایی خود را گسترش داده است. هرچند درروند تحولات مربوط به این همکاری امنیتی منطقهای، تغییرات مهمی شکلگرفته و مسائل اقتصادی مطرحشده، ولی اساسا این سازمان به مباحث و مشکلات امنیتی-نظامی توجه داشته است. سوال اصلی مقاله که به روش توصیفی تحلیلی و با اسناد کتابخانهای گردآوریشده این است که سازمان همکاری شانگهای چه نقشی در تامین امنیت آسیای مرکزی ایفا میکند؟ مقاله با بررسی تاثیر سازمان همکاری شانگهای بر آسیای مرکزی در مباحثی از قبیل مبارزه با تروریسم، مقابله با جداییطلبی و افراطگرایی، مبارزه با تجارت مواد مخدر و اسلحه و جنایات سازمانیافته و همچنین ناامنی و بیثباتیهای داخلی و بهویژه وقوع انقلابهای رنگی در کشورها و نفوذ و یکجانبهگرایی آمریکا را مورد واکاوی قرار خواهد داد.
خلاصه ماشینی:
سؤال اصلی مقاله که به روش توصیفی تحلیلی و با اسناد کتابخانهای گردآوریشده این است که سازمان همکاری شانگهای چه نقشی در تأمین امنیت آسیای مرکزی ایفا میکند؟ مقاله با بررسی تأثیر سازمان همکاری شانگهای بر آسیای مرکزی در مباحثی از قبیل مبارزه با تروریسم، مقابله با جداییطلبی و افراطگرایی، مبارزه با تجارت مواد مخدر و اسلحه و جنایات سازمانیافته و همچنین ناامنی و بیثباتیهای داخلی و بهویژه وقوع انقلابهای رنگی در کشورها و نفوذ و یکجانبهگرایی آمریکا را مورد واکاوی قرار خواهد داد.
سؤال اصلی مقاله که به روش توصیفی تحلیلی و با اسناد کتابخانهای گردآوریشده این است که سازمان همکاری شانگهای چه نقشی در تأمین امنیت آسیای مرکزی ایفا میکند؟ فرضیه مقاله این است که سازمان شانگهای میتواند امنیت آسیای مرکزی را بهموجب حضور و سیاست غیرتهاجمی دو قدرت روسیه و چین نسبت به آسیای مرکزی، کاهش نفوذ آمریکا و همچنین توجه به اهداف مشترک امنیتی چون مبارزه با تروریسم، افراطگرایی و قاچاق به ارتقای امنیت این منطقه منجر شود.
در تابستان 2001 پیمان شانگهای با هدایت ولادیمیر پوتین و جیانگ زمین، رؤسای سازمان همکاری جمهور وقت روسیه و چین، ازبکستان را به عضویت پذیرفت و نام پیمان به شکل رسمی تغییر یافت و اعضا هدف خود را تشویق همکاری میان خود و رسیدن به امنیت جمعی در آسیای مرکزی عنوان کردند سال نخست موجودیت پیمان شانگهای صرف حلوفصل درگیریهای مرزی و مسائل امنیتی منطقه شد.
جمهوریهای آسیای مرکزی معتقدند که حضور چین و روسیه در سازمان، افزون بر تأمین امنیت و صلح و ثبات منطقه، سبب از بین بردن زمینههای گسترش تروریسم، جداییطلبی، افراطگرایی مذهبی بهویژه مشکلات امنیتی افغانستان پس از خروج نیروهای آیساف 1 در سال 2014 و تقویت پیوندهای دو قدرت به نفع منطقه میشود (آقایی و راهدار،205:1394).