چکیده:
باوجود تلاشهای بسيار جهت آسانسازی قواعد زبان عربی، برخی از دانشجويان همچنان در اين ماده درسی با مشکل مواجه میشوند؛ در اين راستا بهکارگيری راهبرد هوشهای چندگانه در گسترش مهارت دانشجويان و جلوگيری از ضعف آنان ضروری به نظر میرسد. ازجمله اين هوشها، هوش هشتگانه گاردنر است که بر اساس آن يادگيری تنها از راه بهکارگيری توانايي شناختی بهدست نمیآيد؛ بلکه در فرآيند يادگيری، انواع مختلف هوش در حکم مکمل يکديگر هستند. با توجه به چالش بين زبان و منطق مبنی بر اينکه زبان و فکر هر دو مقولهای يکسان هستند و يا اينکه تفکر و استدلال بر زبان برتری دارد، بر اين اساس هدف از مقاله حاضر، بررسی رابطه هوش زبانی- کلامی و هوش منطقی-رياضی و فهم قواعد زبان عربی است که با روش توصيفی- همبستگی انجامشده است. جامعه آماری اين پژوهش، شامل همه (تعداد 52 نفر) دانشجويان کارشناسی زبان و ادبيات فارسی دانشگاه هرمزگان در نيمسال تحصيلی 99-1398 است. جمعآوری دادهها بهوسیله پرسشنامه قواعد زبان عربی و نيز پرسشنامه هوشهای چندگانه گاردنر در دو مؤلفه هوش زبانی- کلامی و هوش منطقی-رياضی انجام شد. نتایج پژوهش بيانگر آن است که همبستگی موجود بين هوش منطقی-رياضی و هوش زبانی-کلامی با قواعد زبان عربی، ميزان موفقيت دانشجويان را در درس مذکور تضمين میکند. بدين ترتيب بخشی از دلايل موفقيت يا شکست دانشجويان زبان و ادبيات فارسی دانشگاه هرمزگان در درس قواعد زبان عربی، پيوند بسياری با درجه هوش آنان در هر يک از دو نوع هوش پيشگفته دارد که با ايجاد تناسب بين نوع هوش دانشجويان و مطالب درسی میتوان کيفيت آنرا بهبود بخشيد.
علی الرغم من المحاولات الکثیره لتیسیر تعلم القواعد العربیه، الا انه مازال بض الطلاب یواجهون الصعوبه فی هذه الماده الدراسیه؛ فلذلک یبدو من الواجب استخدام الذکاءات المتعدده فی تنمیه مهارات الطلاب و الوقایه من (الحیلوله دون) ضعفهم. ان نظریه الذکاءات المتعدده لجاردنر تعد من اهم هذه الذکاءات؛ بناء علی ذلک ان التعلیم لا یحصل عن طریق استخدام الطاقات المعرفیه فحسب، بل یرتبط انواع الذکاءات معا. نظرا للتحدیات الموجوده بین اللغه و المنطق بناءا علی ان اللغه و الفکر شي واحد او ان التفکیر یسبق اللغه و اساس عملیه اللغه؛ فلذلک هذا البحث قد القی الضوء علی دراسه العلاقه بین الذکاء اللغوی- اللفظی و الذکاء المنطقی- الریاضی و فهم القواعد العربیه. قد شملت مجتمع الدراسه علی اثنین و خمسین طالبا و طالبه من طلاب جامعه هرمزگان فی فرع اللغه الفارسیه و ادابها الذین اختاروا هذه الماده الدراسیه فی الفصل الثانی من السنه الدراسیه 99-1398. و قد قام البحث اعتمادا علی المنهج المسحی، الاستقصايی باستخدام معامل ارتباط بیرسون و معامل الانحدار لدراسه العلاقه بین متغیرات البحث. قد تم جمع المعلومات باستخدام الاستبیان المعیاری، استبیان الذکاءات المتعدده لجاردنر فی مجال الذکاء اللغوی- اللفظی و الذکاء المنطقی- الریاضی. و اشارت النتايج الی ان هناک علاقه موجبه بین هذین الذکاءین و فهم القواعد العربیه بحیث هذا الامر یودی الی تقدم الطلاب فی هذه الماده الدراسیه؛ بعباره اخری ان القسم الکبیر من اسباب التقدم او الفشل لطلاب الفرع اللغه الفارسیه و ادابها بجامعه هرمزگان فی فهم قواعد اللغه العربیه یتعلق بدرجه مقیاس ذکايهم فی هذین الذکاءین المذکورین؛ علی هذا الاساس یمکن ارتقاءه بتوفیر التناسب و التناسق بین نوع الذکاءات فی الطلاب و المواد الدراسیه.
Despite many efforts to simplify the Arabic language's grammar, some students still face challenges in this subject; In this regard, the use of multiple intelligences strategy in developing students' skills and preventing their weakness seems necessary. One of these bits of intelligence is Gardner's theory of multiple intelligences, according to which learning is not achieved only through cognitive ability; while, in the learning process, different types of intelligence complement each other. As for the challenge between language and logic that language and thought are both equal or that thinking and reasoning are superior to language, the present article has been conducted to investigate the relationship between linguistic-verbal intelligence and logical-mathematical intelligence with understanding the grammar of Arabic language. This study's statistical population includes all undergraduate students of the Persian language and literature University of Hormozgan (52 people), who in the second semester of the academic year (1398-99) were taking the course of the grammar of Arabic language. The method of the research is descriptive-correlational. Data were collected using Gardner Multiple Intelligences Questionnaire in two components of linguistic-verbal intelligence and logical-mathematical intelligence, and students' final score was used as a tool to understand the grammar of the Arabic language. The results show that the correlation between logical-mathematical intelligence and linguistic-verbal intelligence with the Arabic language's grammar guarantees the success of students in this course. Thus, part of the reasons for the success or failure of Persian language and literature students in the course of the grammar of Arabic language in University of Hormozgan has a lot to do with their degree of intelligence in each of the two types of intelligence which have been mentioned, which by making the balance between the type of students' intelligence and the curriculum, its quality can be improved.