چکیده:
عرفان نوعی از شناخت فراحسی و فراعقلی و مسیر و طریقی در معرفت است که عارف با سیر و طی مراحل سلوک، صاحب دریافت و تجارب و معرفتی خاص میشود که انتقال حقیقت این تجارب، با زبان عبارت و معمول، غیرممکن است. عارف با استفاده از ابزارهایی ویژه، به ابداع زبان جدید میپردازد که آن را «زبان اشارت» میگویند. عرفان تعلیمی ایجاب می کند تا امور انتزاعی و مفاهیم متناقض نما در قالب حکایتها، قصهها، رمزها، تمثیل و دیگر گونه های زبان اشاری ملموس و محسوس شود که این کارکرد، سبب گسترش زبان عرفان بهویژه حکایت و تمثیل شد و عرفان از حیث زبان و محتوا تحول پذیرفت. تحول محتوایی و زبانی عرفان، کاهش جذبات، تلفیق شریعت و طریقت، رونق و تأثیر اندیشههای شیعی و مکتب ابنعربی در عرفان دورۀ تیموری برجسته و هویداست. این اثربخشی، عرفان ذوقی را به تعلیمی و زبان رمزی را به زبان تصویری و تعلیمی تبدیل کرد و آثار شعری جامی، از این منظر از شاهکارهای ادب تعلیمی دورۀ موردمطالعۀ این تحقیق محسوب میشوند. این مقاله با تکیه بر نظریۀ تمثیل به روش توصیفیـتحلیلی، به این نتیجه دست یافته است که شاخصترین ابزار بیان اشاری در این دوره، تمثیل است؛ زیرا حکایتهای تمثیلی با تمام ظرفیتها و ظرافتها، توان محسوس سازی امور معقول را دارند. برای محدودکردن دامنۀ تحقیق، به موضوع وحدت وجود و شاخهها و وابسته های آن در هفتاورنگ جامی بسنده کرده ایم.
Mysticism is a kind of transcendental and trans-rational cognition and a path and path in knowledge that the mystic, through the course of his behavior, acquires a special perception, experience and knowledge that it is impossible to convey the truth of these experiences in the language of phrase and routine. Using special tools, gnostic invents a new language They say"sign language". Educational mysticism requires that abstract matters and paradoxical concepts be expressed in the form of anecdotes, stories, codes, allegories, and other forms of sign language And mysticism evolved in terms of language and content. The content and linguistic evolution of mysticism, the reduction of attractions, the combination of religiou law and rule of life, the prosperity and influence of Shiite thought and Ibn Arabi's school in mysticism are prominent Timurid and Wahhabi periods. This effectiveness turned Zoghi's mysticism into a teaching and a cryptic language into a visual and educational language, and Jami's poetic works, from this perspective, are among the masterpieces of educational literature of the period under study in this research. This article, based on descriptive-analytical "allegory theory", has concluded that the most significant tool for expressing allusions in this period is allegory; Because allegorical anecdotes, with all their capacities and subtleties, have the power to make sense of sensible things. To limit the scope of the research to the subject of the unity of existence and its branches and affiliates, we have contented ourselves with haft Orang Jami. .
خلاصه ماشینی:
بررسی تناسب زبان و محتوای شعر عرفانی عهد تیموری بر اساس نظریۀ تمثیل آگویناس (مطالعۀ موردی: ابزار بیان وحدت وجود در هفتاورنگ جامی) حمید طاهری 1 عضو هیأت علمی دانشگاه بین المللی امام خمینی ره رمضان تفسیری دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بین المللی امام خمینی تاریخ دریافت: 15/12/1399 تاریخ پذیرش: 30/2/1400 چکیده عرفان نوعی از شناخت فراحسی و فراعقلی و مسیر و طریقی در معرفت است که عارف با سیر و طی مراحل سلوک، صاحب دریافت و تجارب و معرفتی خاص میشود که انتقال حقیقت این تجارب، با زبان عبارت و معمول، غیرممکن است.
بنا بر دشواری محتوا و پایینبودن سطح درک و دریافت مخاطبان جامعۀ عصر تیموری، برای بیان این مفهوم، از حکایت و داستانهای تمثیلی در قالب مثنویها استفاده شده است و مهمترین مثنوی عرفانی این دوره که مفهوم وحدت وجود را در قالب حکایت و داستان بهصورت زیبا و شیوا بیان کرده است، مثنوی هفتاورنگ جامی است؛ زیرا عرفای بزرگ، همواره اهتمام داشتهاند تا مباحث عرفانی را با زبان ساده به مردمان سادهدل و عامی بفهمانند.
در این مقاله، هدف نگارندگان، بررسی تناسب زبان و محتوای شعر عرفانی قرن نهم با تکیه بر نظریۀ تمثیل و بهویژه در مفهوم وحدت وجود در مثنوی هفتاورنگ است که پس از بررسی حکایتهایی که در تبیین و تعلیم مفهوم وحدت وجود به کار رفته است، بهعنوان قالب و ابزار بیان تجربۀ وحدت وجود بیان میشود.