چکیده:
کشورهای مستقل برای افزایش قدرت خود،گزینه های مختلفی را پیش رو دارند که یکی از آنها اتخاذ رویکرد اتحاد و همگرایی منطقهای است. جهان اسلام به عنوان یک
سیستم منطقهای، قابلیت آن را دارد که در مسیر همگرایی گام بردارد؛ با این تفاوت که
همگرایی در جهان اسلام از قواعد خاص خود پیروی میکند. اسلام به عنوان یک محور
تمدنی میتواند اتحاد بزرگی را برای دفاع از مرزهای سیاسی و عقیدتی جهان اسلام پدید
آورد و این میسر نمیگردد مگر آنکه مسلمانان به هویت دینی خود بازگردند. نهضشت
اقتصادی و فرهنگی استعمار غرب بود، با همین هدف آغاز شد. رهبران فکری و دینی این
کردند و تز وحدت و همگرایی مسلمین از همه مذاهب اسلامی در سطح جهان را مطرح
نمودند. مقاله حاضر بر ان است تا با استفاده از روش موردی زمینهای، ضمن بررسی پیشینه
جنبشهای اسلامی و اهداف اصلاحی آنها در جهان اسلام، نشان دهد که چگونه بیداری
اسلامی و نیل به خودباوری دینی، با تقویت روحیه وحدت و همگرایی مسلمانان، موجب
همافزایی قدرت کشورهای اسلامی گردیده و توان امنیتی آنها به ویژه جمهوری اسلامی
ایران به عنوان سلسله جنبان این جریان را افزایش میدهد.
For Increasing their powers, independent countries face various options, in
which one of them is adopting regional unity and convergence approach. Islamic
world as a regional system, has such capability to step in the direction of
convergence, with this exception that convergence in the world of Islam follows its
own particular rules.
Islam as a civilization pivot can create a big unity for defense from ideological and
political borders of the world of Islam and such aim would not be materialized but
through restoration to religious identity of Muslims. The Islamic awakening
movement and religious reform in which to large extend faced with reaction of
political, military, economic and cultural onslaught of Western Colonialism, began
with such objective. The religious and thinking leaders of this movement, invited
Muslims to put aside the minor disputes and divisions and raised the thesis of
Muslims unity and convergence from all Islamic persuasions throughout the world.
By using field case methodology, the current paper aims at studying Islamic
movements background and their reformist goals in Islamic world to show how
Islamic awakening and achieving religious Self- believing along with strengthening
unity and convergence morale of Muslims, could bring synergy of power of Islamic
countries and could promote their security might especially the I.R. of Iran as a
pioneer of this movement.
خلاصه ماشینی:
مقاله حاضر بر آن است تا با استفاده از روش موردي زمينه اي ، ضمن بررسي پيشينه جنبش هاي اسلامي و اهداف اصلاحي آنها در جهان اسلام ، نشان دهد کـه چگونـه بيـداري اسلامي و نيل به خودباوري ديني، با تقويت روحيه وحدت و همگرايي مسلمانان ، موجـب هم افزايي قدرت کشورهاي اسلامي گرديده و توان امنيتي آنها بـه ويـژه جمهـوري اسـلامي ايران به عنوان سلسله جنبان اين جريان را افزايش ميدهد.
تحقيق حاضر بر آن است تا نشان دهد که اگر بيداري اسلامي داراي چنان ظرفيتي بـود کـه توانست انقلاب بزرگي را در ايران به ثمر بنشاند، قابليت آن را نيز دارد که براي تداوم ايـن انقلاب به ياري آن بشتابد و عوامل مزاحم و بازدارنده را از سر راه آن بردارد، با اين تفاوت که در جريان پيروزي انقلاب موجب اتحاد و همبستگي ملي شـد، امـا امـروز کـه انقـلاب اسلامي ايران با چالش هاي بزرگي از سوي عوامل خارجي مواجـه اسـت مـيتوانـد زمينـه وحدت و همگرايي ملل مسلمان را فراهم نموده و ضريب امنيت ملي در جمهوري اسلامي را ارتقا بخشد.
بنابراين ، بيداري اسلامي و نيل به خودباوري ديني در ميان مسلمانان و در چارچوب الگوي مردم محور ديني، موجب رشد همگرايي در کشورهاي اسلامي و هم افزايي قدرت سياسـي و توان امنيتي آنها به ويژه جمهـوري اسـلامي ايـران بـه عنـوان پشـتوانه مـادي و معنـوي جنبش هاي اصلاحي در جهان اسلام ميگـردد.