چکیده:
موزۀ آبگینه و سفالینههای ایران واقع در خیابان سی تیر تهران یکی از غنیترین مجموعههای موجود در کشور است که آثار آبگینه و سفالینه از دورههای مختلف را در دل خود جای داده است. این موزه متشکل از پنج تالار نمایش آثار هنری است. در این بین سفالینههایی که در تالار زرین این مجموعه نگهداری میشوند از جایگاه ویژهای برخوردارند. از میان آنها با تعداد شش نمونه از سفالینههای زرینفامی مواجهیم که هیچگونه تحقیق مستقلی دربارۀ این آثار صورت نگرفته است. شواهد نشان میدهد مسئلۀ انتساب خاستگاه و تاریخ ساخت این آثار بهدرستی تبیین نشده است. بدین ترتیب با توجه به اهمیت این آثار، پژوهش حاضر به روش توصیفیتاریخی با استناد به منابع کتابخانهای و با ارجاع موردی به سایر نمونههای همانند در تارنمای اینترنتی موزههایی که آثار آنها توسط پژوهشگران و متخصصان برجسته تاریخگذاری شده و از کاوشهای علمی به دست آمده، از طریق تجزیه و تحلیل و انطباق مشابهتهای فرم و نقوش تزیینی به کمک رویکرد تطبیقی با استفاده از جداول مقایسهای به بازنگری گاهنگاری این ظروف میپردازد. بدین ترتیب مهمترین پرسشهای مطرح این پژوهش در ارتباط با دورۀ زمانی و مرکز تولیدی این آثار است. بر اساس یافتههای تحقیق نمونه ظروف سفالی زرینفام موزۀ آبگینه و سفالینههای ایران از منظر تاریخی و مکانی، معرف سبک و تکنیک آثار ساختهشده در کاشان طی بازۀ زمانی اواخر قرن ششم هجری قمری تا اوایل سدۀ هفتم هجری قمری هستند.
Glassaware and Ceramic Museum in Iran locates on Si-e Tir (30th Tir) Street in Tehran. It includes one of the richest collections in Iran and houses glassware and pottery artworks from different eras. The museum consists of five art exhibition halls. Among the artworks available in this museum, the potteries which are kept in the golden hall of this complex deserve special attention. Among these potteries, there are six samples of lusterware which have not been independently analyzed before. Evidences show that the origin and date of construction of these artworks have not been properly presented. Therefore, due to the importance of these works, the present study aims to review the chronology of these vessels using a descriptive-historical approach with references to library sources and case citations to other similar samples on the website of museums, which have been dated by prominent researchers and experts. In addition, it tries analyze the similarities of form and motifs with through comparative approaches via comparative tables. Hence, the most important questions of this research are associated with the time period and fabrication center of these works. Based on the present findings, from a historical and spatial perspective, the lustre pottery samples available in Glassaware and Ceramic Museum of Iran represent the style and technique of artworks fabricated in Kashan from the late sixth century AH to the early seventh century AH.
خلاصه ماشینی:
بر اساس یافتـه هـای تحقیـق نمونـه ظروف سفالی زرین فام موزة آبگینه و سفالینه های ایران از منظر تاریخی و مکانی، معرف سـبک و تکنیـک آثـار ساخته شده در کاشان طی بازة زمانی اواخر قرن ششم هجری قمری تا اوایل سدة هفتم هجری قمری هس ند.
تـاریخ پیشـنهادی موزه : سدة هفتم هجری قمری، مرکز ساخت پیشنهادی موزه : سلطان آباد (تصویر ٣) کاشان شناسی شمارة ٢ (پیاپی ٢٧) پاییز و زمستان ١٤٠٠ تصویر ٣: کاسۀ سفالی زرین فام ، کاشان ، اواخر قرن هفتم هجری قمری (موزة آبگینه و سفالینه های ایران ) در سطح داخلی و خارجی این کاسه هیچ گونه نقش جانداری دیده نمیشود.
تصویر ٤: قاب سفالی زرین فام ، کاشان ، اواخر سدة ششم هجری قمری (موزة آبگینه و سفالینه های ایران ) جدول ٤: انواع آثار ساخته شده مشابه با نمونه مطالعاتی شمارة ٣ـ٤ در سایر موزه ها {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} کاشان شناسی شمارة ٢ (پیاپی ٢٧) پاییز و زمستان ١٤٠٠ (نگارنده ) ٣ـ٥.
پاییز و زمستان ١٤٠٠ تصویر ٦: کاسۀ سفالی زرین فام ، کاشان ، ربع آخر قرن ششم هجری قمری (موزة آبگینه و سفالینه های ایران ) جدول ٦: انواع آثار ساخته شده مشابه با نمونۀ مطالعاتی شمارة ٣ـ٦ در سایر موزه ها {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} بررسی و مطالعۀ نمونه سفالینه های زرین فام شهر کاشان محفوظ در موزة...