چکیده:
یکی از مفاهیم مهم روانشناسی مثبت نگر که در سالهای اخیر در حوزه رفتار سازمانی مورد توجه جدی قرار گرفته و در سالهای اخیر در مطالعات آموزش دانشگاهی مورد استفاده فراوان قرار گرفته است، مفهوم سرمایه روانشناختی است. پژوهش حاضر با هدف طراحی و اعتباریابی پرسشنامه سرمایه روانشناختی تحصیلی در میان دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز انجام شد. جامعه آماری مورد مطالعه شامل کلیه دانشجویان سال اول این دانشگاه در سال تحصیلی 98-97 میباشد که از بین آنها نمونهای 375 نفری (228 پسر و 147 دختر) با استفاده از روش تصادفی طبقهای انتخاب شد. برای جمعآوری دادهها از چهار ابزار که هر کدام از چهار عامل سرمایه روانشناختی را میسنجند، یعنی مقیاس امیدواری گرایشی بزرگسالان اسنایدر و همکاران، آزمون جهت گیری زندگی شییر و کارور، مقیاس تابآوری و گنیلد و یانگ و مقیاس خودکارآمدی تحصیلی چیمرز و همکاران استفاده شد. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرم افزارهای SPSS و AMOS انجام گرفت. بر اساس یافتههای به دست آمده نمره کل پایایی پرسشنامه سرمایه روانشناختی با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 90/0 به دست آمد. برای برآورد روایی همگرایی به طور همزمان از چهار پرسشنامه معتبر استفاده شد که ضرایب همبستگی از 56/0 تا 61/0 به دست آمد. روایی سازه با استفاده از روش تحلیل عامل تأییدی مرتبه اول و مرتبه دوم، ساختار چهار عاملی پرسشنامه (امید، خوش بینی، تابآوری، خودکارآمدی) را مورد تأیید قرار داد. لذا، بر اساس نتایج به دست آمده، پرسشنامه سرمایه روانشناختی از روایی و پایایی مطلوبی برخوردار است و میتوان در محیطهای آموزشی و پژوهشی از آن استفاده نمود.
One of the important concepts in positive psychology has recently taken into serious account in the realm of organizational behavior and now being employed in higher education studies is the concept of psychological capital.The purpose of this research was the designing and validating of questionnaire on Academic psychological resources among university students in Ahwaz Jundishapur University of Medical Sciences. Statistical population of the study was all fresh B.A. students in the academic year 2018-2019. The sample consisted of 375 (228 boys and 147 girls) students who were selected by stratified random sampling method. Then the instruments used in present study consisted of Adult Dispositional Hope Scale, Life Orientation Test-Revised, Resiliency Scale, and Academic Self-Efficacy Scale which were applied to assess each of the four factors making up psychological resources. SPSS and AMOS softwars were used for data analysis. According to our finding the total reliability of chronbach alpha was 0.90. In addition, four accurate questionnaires were used simultaneously with correlation coefficients ranging from 0.56 to 0.61. The construct validityconfirmed the four-factor 36-item structure of the questionnaire (hope, optimism, resilience, self-efficacy) using the first and second order confirmation factor analysis method. Hence, according to results obtained, the psychological resources questionnaire confirmed a good validity and reliability and can be used in educational and research environments.
خلاصه ماشینی:
روایی سازه با استفاده از روش تحلیل عامل تأییدی مرتبه اول و مرتبه دوم، ساختار چهار عاملی پرسشنامه (امید، خوش بینی، تابآوری، خودکارآمدی) را مورد تأیید قرار داد.
لذا با توجه به عدم وجود ابزاری برای سنجش سرمایه روانشناختی در عرصه آموزشی، در مطالعه حاضر با استفاده از ترکیب مادههای چهار ابزار معتبر، برای سنجش هر یک از مؤلفههای سرمایه روانشناختی، اقدام به طراحی و تدوین پرسشنامه سرمایه روانشناختی شد و هدف این مقاله بررسی روایی و پایایی آن در میان دانشجویان دانشگاه است.
به عبارت دیگر، پژوهش حاضر در پی این است که مشخص کند که آیا ماده های هر کدام از خرده مقیاس های سرمایه روانشناختی بر عاملهای مربوط به خود بار عاملی معنی دار میگذارند؟، آیا هر کدام از چهار عامل مرتبه اول امید، خوشبینی، تاب آوری و خودکارآمدی بر روی سازه مرتبه دوم سرمایه روانشناختی بار عاملی معنیدار می گذارند؟ و به طور کلی، آیا پرسشنامه سرمایه روانشناختی از روایی و پایایی مطلوب برخوردار است؟ روش کار جامعه آماری این پژوهش شامل کل دانشجویان سال اول دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در سال تحصیلی 98-97 بود.
این ضرایب نشان می دهند که هر کدام از چهار عامل مرتبه اول امید، خوشبینی، تاب آوری و خودکارآمدی بر روی یک سازه مرتبه دوم یعنی سرمایه روانشناختی به طور معنیداری بار گذاشتهاند.
[In Persian] Hosseini M, 2015, The relationship between life expectancy and psychological hardiness in students of Islamic Azad University, Gachsaran Branch.
[In Persian] Siu OL, Bakker AB, Jiang X, 2014, "Psychological capital among university students: Relationship with study engagement and intrinsic motivation".