چکیده:
اتحادیه اروپا برای روابط خود با منطقه خاورمیانه مکانیسم های تعریف کرده است و این مکانیسم ها معیار و ملاک نوع تعامل با خاورمیانه است . هدف اصلی این مکانیسم ها هم آن است که در خاورمیانه ، اتحادیه اروپا دارای جایگاه و وزن باشد. نکته ای که باید در اینجا بدان اشاره شود، این است که برای اتحادیه اروپا مهم آن است که بر مبنای مکانیسم های یاد شده در خاورمیانه داری نقش و نفوذ باشد و بدین خاطر اتحادیه اروپا اولویت و حق تقدم را به مکانیسم های خود می دهد. بر این مبنا، اتحادیه اروپا به دنبال تطبیق دادن شرایط و تحولات منطقه با مکانیسم های خود است و نه اینکه به دنبال تطبیق مکانیسم های خود با شرایط منطقه باشد. با شروع تحولات داخلی در تونس ، مصر ، لیبی و سوریه ، اتحادیه اروپا وارد عمل شد و تلاش کرد که شرایط جدید با مکانیسم های اروپایی سازگاری داشته باشد. لذا برای اروپا مهم بن علی، مبارک یا قذافی نیست ، بلکه مهم ایفای نقش در چارچوب مکانیسم های یاد شده است . بر این مبنا، سوال اصلی این گونه مطرح شده است که مولفه های تاثیرگذار بر جایگاه ایران در سیاست خاورمیانه ای اتحادیه اروپا کدام است ؟ در پاسخ این فرضیه مطرح شده است که حقوق بشر، برنامه های هسته ای و تروریسم مهم ترین مولفه های تاثیرگذار بر جایگاه ایران در سیاست خاورمیانه ای اتحادیه اروپا است . به طور کلی، جایگاه ایران در سیاست خاورمیانه اتحادیه اروپا مبتنی بر مولفه های یاد شده ، جایگاهی مستحکم و استراتژیک نیست . این امر سبب شده است روابط دو طرف هموئاره با فراز و نشیب مواجه شود.
خلاصه ماشینی:
خصوصا آنکه در پي رويداد مزبور، اين اتحاديه ، توجه بيشتري به خاورميانه و موضوعات آن به عنوان مهم ترين منطقه ي تأمين کننده انرژي و نيز کانون اصلي بحران هاي بين المللي پيدا کرده است .
وزير امور خارجه فرانسه نيز در ملاقاتي با سفير ايران در فرانسه عنوان کرد که آن کشور آماده است با دولتمردان جديد ايران کار کند، اما انتظار دارد تهران گام هاي ملموسي را براي رفع نگراني جامعه بين المللي از برنامه هسته اي ايران بر دارد.
وزير امور خارجه بلژيک نيز در حاشيه اجلاس مجمع عمومي سازمان ملل در ديدار با ظرفي ضمن ابراز خرسندي از ديدگاه هاي دولت روحاني در عرصه سياست خارجي براي تعامل با دنيا گفت : سياست هاي دولت جديد ايران ميتوان زمينه را براي همکاريهاي بيشتر کشور با اتحاديه اروپا فراهم کند (عليرضا قربان زاده ، ايرنا، مهر، ١٣٩٢).
اتحاديه اروپا در سال هاي اخير در مورد پذيرش ديدگاه ايران در خصوص تروريستي بودن اين گروه واکنش مثبتي از خود نشان داده است و در اين زمينه اختلاف چنداني بين دو طرف وجود ندارد (کريمي ١٣٨٨، ٦٧).
به دنبال سفر هيأت اتحاديه اروپا به رياست معاون وزير امور خارجه دانمارک به تهران ، اين هيأت پس از بازگشت بيانه اي صادر کرد که در آن بهبود وضعيت حقوق بشر در ايران ، در کنار اين کشور از "موجوديت اجتناب ن ناپذير اسرائيل "، مبارزه مؤثر با تروريسم و تلاش براي عدم تکثير تسليحات کشتار جمعي، از جمله شروط گسترش روابط با ايران ذکر شده است .