چکیده:
حق برخورداری از محیط زیست سالم و ایمن به عنوان یک حق بنیادی بشر مطرح شده است و در اسناد بین المللی مختلف این حق نمود یافته است. در حقوق ایران نیز حق محیط زیست سالم در قانون اساسی مورد توجه واقع گشته که به موجب اصل پنجاهم قانون اساسی در جمهوری اسلامی ایران، حفاظت از محیط زیست نسل امروز و نسل های بعد باید در آن حیات اجتماعی روبه رشدی داشته باشد، وظیفه عمومی تلقی می گردد. در عصر حاضر کاربرد عدالت ترمیمی در جرایم زیست محیطی بسیار مورد توجه واقع شده است زیرا ترمیم محیط زیست همیشه یکی از دغدغه های فعالان حقوقی در این زمینه بوده است. پژوهش حاضر نیز با هدف بررسی فرآیند عدالت ترمیمی در جرایم زیست محیطی و چالش هایی که در این زمینه وجود دارد صورت پذیرفته است. برنامه های عدالت ترمیمی از آن جا که مبتنی بر گفتگو و تبادل نظرات، احساسات و تجربیات سهامداران جرم است، فرصتی فراهم میسازد تا بزهکار متوجه شود فنونی که وی به کار بسته است، چندان صحیح و درست نیستند و حتی برخی از آن ها مبتنی بر تصورات باطل و اشتباه است.
The right to a healthy and safe environment has been enshrined as a fundamental human right and has been reflected in various international instruments. In Iranian law, the right to a healthy environment has been considered in the constitution, which according to Article 50 of the Constitution in the Islamic Republic, the protection of the environment of today and future generations should have a growing social life, is considered a public duty. Turns. Nowadays, the application of restorative justice in environmental crimes has received a lot of attention because environmental restoration has always been one of the concerns of legal activists in this field. The aim of this study was to investigate the process of restorative justice in environmental crimes and the challenges that exist in this field. Restorative justice programs, because they are based on dialogue and exchange of views, feelings and experiences of the perpetrators of the crime, provide an opportunity for the offender to realize that the techniques he is using are not very correct and even some of them are based on misconceptions. And it's wrong.
خلاصه ماشینی:
با توجه به اهميتي که محيط زيست براي بقاء نوع بشر داشته است و هرگونه صدمه به آن حيات نوع بشر را به مخاطره مياندازد و با توجه به اين امر که با گذر زمان و پيشرفت تکنولوژي ؛ خواه يا ناخواه ارتکاب جرايم زيست محيطي رشد فزاينده اي داشته است ؛ لذا در محيط حقوق داخلي و همچنين جامعه بين المللي يکي از روش هاي پيشگيري از ارتکاب جرايم توسط افراد بشري ؛ توسل به روش هاي کيفري بوده است و در خصوص پيشگيري از ارتکاب جرايم زيست محيطي نيز دولت ها در سطح داخلي به وضع قوانين و جرم انگاري اعمالي که منجر به تهديد و صدمه محيط زيست ميگردد اقدام مينمايند؛ لذا بررسي و شناخت اصول و مباني جرم شناختي اين گونه اعمال از اهميت و ضرورت خاصي برخوردار ميباشد، به طريق اولي تدقيق در جايگاه عدالت ترميمي به عنوان يکي از اصول پيشگيري و بازدارنده در ارتکاب جرايم زيست محيطي ؛ مهم و ضروري مينمايد (عليزاده و همکاران ، ١٣٩٧، ٢٣٧).
بيترديد اهميت و جايگاه حقوق محيط زيست به بهترين شکل آن در اصل پنجاهم ١ قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران متبلور شده و پيام آور اين مهم ميباشد که مسائل زيست محيطي يک امر کاملا فرابخشي بوده و ميبايست کليه آحاد جامعه علي الخصوص سازمان ها و دستگاه ها هر يک به مقدار توان و کارائي نظام خود در حفظ و نگهداري از محيط زيست به عنوان يک وظيفه عمومي کوشا باشند و از هر گونه فعاليتي که همراه با آلودگي و يا تخريب غيرقابل جبران محيط زيست همراه باشد، ممانعت به عمل آورند (بازغي و همکاران ، ١٤٠٠، ١٦٣).