چکیده:
بهره برداری از منابع آب اعم از سطحی و زیرزمینی مستلزم شناخت رفتار و مقدار هر کدام از منابع است تا با استفاد بهینه از این منابع، حداقل خسارت به محیط زیست و مخازن این آبها وارد گردد. در حال حاضر تعداد زیادی از دشتهای کشورمان، دشت ممنوعه اعلام شده و برداشت بیشتر از سفرههای آب زیرزمینی امکان پذیر نمیباشد و بعضی سفرهها نیز در حال تخریب و نابودی است. رفع این معضلات، مستلزم تهیه بیلان منابع آب است تا با شناخت کمی آب بتوان در جهت توسعه پایدار، برنامه ریزی نمود. محاسبه عوامل بیلان نیازمند آمار و اطلاعات هواشناسی، هیدرولوژی و هیدروژئولوژی است که پس از تجزیه و تحلیل، نقشهها و اطلاعات مکانی موردنیاز به دست میآید. در این تحقیق بیلان هیدرولوژیکی محاسبه و سپس بیلان آب زیرزمینی به دلیل تنوع و کاربرد بیشتر آن در کارهای اجرایی، در سیستم اطلاعات جغرافیایی تهیه گردیده است. در انتها نتایج محاسبات عوامل مختلف بیلان در سیستم اطلاعات جغرافیایی ارائه شده است. با استفاده از نقشه بیلان تهیه شده در محیط GIS، نقاط بحرانی برداشت بیرویه از آب زیرزمینی مشخص شد. از این رو میتوان از واردآمدن خسارت به سفرههای آب زیرزمینی جلوگیری نمود. همچنین دبی مجاز بهره برداری از سفره در هر نقطه از دشت و فاصله چاههای جدید از منابع موجود محاسبه و ارائه گردید. نتایج این تحقیق نشان میدهد که بیشتر مناطق دشت تالش فاقد محدودیت برداشت بوده و توسعه بهره برداری در آن توصیه میگردد. لازم به ذکر است که به دلیل مجاورت دشت فوق با دریای خزر محدودیت برداشت به دلیل نفوذ آب شور دریا در بعضی نقاط وجود دارد.
To optimize the use of water resources, the amount of available surface and underground water must be known. The optimization process affects the environment and may damage water stores, if it was not done with due consideration. Currently, many of Iranian plains are prohibited from ground water use, and some of the lands have already been damaged.To determine water resources scientifically, current water budget must be known. Statistical, hydrological, and hydro geological information must be gathered, and analyzed to determine the water budget. Underground water budget is used more frequently in Iran, as such, in this paper, hydrological budget has been computed, and then, underground water budget has been calculated and delivered in Geographic Information System (GIS) environment. The results have then been presented in a hard copy map. Using water budget information, critical points have been estimated, such that the damage to the underground aquifer is minimized. Permissible water extraction area, and the suitable well distances are also depicted. According to the results of this research, most of Talesh plain can be used for water revenue.