چکیده:
کتاب «سبک استعلایی در سینما، اوزو، برسون، درایر» از پل شریدر منتقد، نویسنده و کارگردان شهیر آمریکایی از معدود کتبی است که رابطهی سینما، دین و ویژگیهای مرتبط با آن را فراتر از حوزههایی همانند نشانهشناسی بررسی میکند. این کتاب در سال 1382 با ترجمهی محمد گذرآبادی در ایران به چاپ رسید. ویرایش دوم کتاب در سال 2018 به بازار عرضه شد که شامل معرفی سینمای آهسته و بازنگری شریدر بر برخی از مفاهیم این سبک میشد. اهمیت این رساله را میتوان در نوع بررسی و مواجهه با دین و عناصر آن دانست. شریدر با توسل به مفاهیم عمیق فلسفی و بهرهگیری از عقبهی مسیحی خود مراحل سبکی را بنیان مینهد که مهمترین آثار سینمایی از خلال آنها قابل خوانش و بررسی میباشد. این سبک در غایت خود به دنبال یافتن چگونگی بیان امر متعالی و امر معنوی در سینما است. این پژوهش در ابتدا اثر و نویسنده آن را معرفی کرده و سپس کلیه مفاهیم موجود در کتاب با عنایت به هر دو ویرایش آورده میشوند. در نهایت این کتاب در زوایای مختلف به بوتهی نقد کشیده خواهد شد. نتایج نشان خواهند داد که عمده نقدهای وارد بر پیکرهی این کتاب را میتوان در سطوح روش و محتوا مشاهده نمود.
Transcendental Style in Cinema, Ozu, Bresson, Dreyer" by Paul Schrader, the famous American critic, writer, and director, is one of the few books that explores the relationship between cinema, religion, and related elements beyond various fields such as Semiotics. This book was translated in 2003 by Mohammad Gozarabadi in Iran. The second edition of the book that was published in 2018 included the introduction of slow cinema and Schrader's revision of some of the concepts of this style. The importance of this book could be seen in the method of studying and confronting religion and its elements. Using profound philosophical concepts and Christian background, Schrader establishes stylistic stages in which the most important movies could be read and analyzed through them. This style aims to discover the state in which the transcendental and spiritual manner is expressed in cinema. Therefore, firstly the book and the author are introduced and then by considering both editions, all the concepts in the book are discussed and finally the book is criticized from different aspects. The results will demonstrate that the main criticisms on this book can be seen in the levels of method and content.
خلاصه ماشینی:
دیگر ویژگی مهم این سبک را میتوان تعمیمپذیری آن دانست؛ شریدر ضمنِ بررسی سه کارگردان با خاستگاههای دینی و آیینی متفاوت نشان میدهد که امر متعالی در سبک استعلایی در قرابت با دین و آیین خاصی قرار نمیگیرد، بلکه گسترۀ وسیعی از معنا و مدخلها را شامل میشود.
این رساله ماحصل تعامل او در دورۀ کارشناسی دانشگاه کالوین 91 (Calvin University) با دانشجویان حوزۀ ادیان و مذاهب و کارشناسی ارشد در یو سی ال ای 92 (University of California, Los Angeles) با هنرجویان رشتۀ سینما بود؛ لذا کتاب سبک استعلایی درواقع رسالهای است که نگارنده در آن بهشکلی آکادمیک رابطۀ دین و عناصر آن را با سینما بررسی میکند و خلأ احساسشده در دو دستۀ یادشده را پوشش میدهد.
بهبیاندیگر، شریدر در هر بخش از کتاب توضیحاتی را به این سه مرحله اضافه کرده و آنها را بیشتر تبیین کرده است، اما پس از تبیین مراحل سبک استعلایی این موارد را در آثار اوزو بررسی میکند.
چاپ اصلی کتاب حاوی تصویر یکی از فیلمهای درایر است، حال آنکه شریدر بهصراحت اذعان میکند که درایر را در نسبت با برسون و اوزو نمیتوان کارگردان خالص سبک استعلایی دانست، زیرا او موفق نمیشود مهمترین مرحلۀ سبک استعلایی، یعنی ایستایی، را بهشکلی درست و شایسته در آثار خود بهنمایش درآورد.
مطلب یادشده در بررسی آثار درایر و نتیجهگیری کتاب شریدر در بخش ابزارهای کمیاب و کثیر نیز اتفاق میافتد و سبک استعلایی سبکی برای بیان متعال معرفی میشود.