چکیده:
تحقیق حاضر حاصل پژوهشی اسنادی از مشکلات خواندن و نوشتن در مناطق کرد زبان سورانی است. مساله اصلی تحقیق حاضر از این جنبه ناشی میشود که فرایند «خواندن» از جمله مسایل اصلی مورد بحث در یادگیری زبان و نشانه باسوادی مردم هر جامعه است. برای درک هر چه بیشتر این فرایند باید ماهیت «خواندن» و نظریات مربوط به آن، و همچنین سوال و جوابهای مربوط به «خواندن»، مورد توجه دقیق قرار گیرد. ضمنا، استفاده از ادبیات در تدریس «خواندن» نقش مهمی ایفا میکند و نگرش معلم در این فرایند میتواند بسیار موثر باشد. تحقیقات فراوانی در زمینه «خواندن» انجام گرفته است که بر اساس یافتههای آنها، یکی از مهمترین عوامل موثر در علاقه به «خواندن»، درک یا شناخت ارزش خواندن و تبحر در این مهارت است. در زبان فارسی هیچ تمایز میان حروفهامانند: «ز»، «ذ»، «ض»، «ظ» و «ت، ط» و «س، ص، ث» وجود ندارد و یا تلفظ حرف (ح، ع، غ) با آنچه در زبان عربی و کردی وجود دارد کاملا متفاوت است که در زبان کردی تنها یک صامت معادل: «ز» و «ت» و «س» برای صامتهای ذکر شده وجود دارد که این خود باعث مشکلات خواندن و نوشتن در مناطق دو زبان (کرد زبان) میگردد. لحاظ نکردن تفاوتهای زبانی در مناطق و نواحی گوناگون در برنامه درسی فارسی و اجرای برنامهی آموزشی متحدالشکل در همه ی مناطق و نواحی، به فراهم سازی فرصتهای آموزشی مناسب منجر نمیشود. با بررسی اوراق امتحانی درس املای دانش آموزان دوزبانه میتوان نتیجه گرفت که بخشی از اشتباهات املایی به علت دشواریهای زبان شناختی خاص درمناطق دوزبانه صورت میگیرد. لذا تدوین برنامه ی درسی آموزش زبان فارسی درمناطق غیرفارسی زبان، باتوجه به ویژگیهای محلی و منطقهای، یکی از راهکارهای اساسی برای توسعهی زبان فارسی در نظام آموزش و پرورش رسمی کشور است. میدان اصلی تحقیق بررسی و واکاوی موشکافانه کتابها و اسناد حوزه زبان شناسی است که با استفاده از ابزارهای مختلف روش اسنادی اطلاعات لازم درباره مشکلات خواندن ونوشتن در مناطق دوزبانه از آن استخراج خواهد شد. همچنین جامعه آماری در این تحقیق در درجه اول کلیه کتابهایی هستند که در زمینه کردی سورانی و فارسی معیار نوشته شده باشند و همچنین کلیه کتابها، پروژهها و تحقیقاتی است که در زمینه موضوع مورد بررسی انجام شده است. در این تحقیق میزان نمونه با کل جامعه آماری برابر است. به عبارت دیگر کلیه کتابها و پروژهها در این تحقیق مورد بررسی و بازخوانی شدهاند تا بعد از دسته بندی بتوانیم از ترکیب نتایج و راهکارها، به نتایج سودمندی دست پیدا کنیم. بر این اساس با توجه به ماهیت پژوهش نمونهگیری در پژوهش حاضر به صورت نمونهگیری هدفدار از بین متون و آثار یاد شده بوده است.
خلاصه ماشینی:
در زبان فارسي هيچ تمايز ميان حروف هامانند: «ز»، «ذ»، «ض »، «ظ » و «ت ، ط » و «س ، ص ، ث » وجود ندارد و يا تلفظ حرف (ح ، ع ، غ ) با آنچه در زبان عربي و کردي وجود دارد کاملاً متفاوت است که در زبان کردي تنها يک صامت معادل : «ز» و «ت » و «س » براي صامت هاي ذکر شده وجود دارد که اين خود باعث مشکلات خواندن و نوشتن در مناطق دو زبان (کرد زبان ) مي گردد.
با اين شرايط و روند عملي وجود اختلالات آموزشي به واسطه ي وضعيت هاي زباني متفاوت اجتناب ناپذير است ، زيرا زبان يعني ابزار و شرط اصلي آموزشي در اينجا به سدّي بدل شده است ، که خود به عنوان مانع آموزش و انتقال اطلاعات عمل ميکند و باز به همين اکتفا نميکند و عامل مشکلات عاطفي و رواني تعداد زيادي از دانش - آموزان غير فارسي زبان ميشود.
بدون ترديد دشواري - هاي آموزش رسمي کودکاني که در خانه به غير از زبان فارسي تکلم ميکنند به ويژه در سال هاي نخست مدرسه از پيچيدگي و تنوع زيادي برخوردار است بنابراين با وجود نتايج متفاوت در مورد عملکرد تحصيلي دانش آموزان در تحقيقات مختلف در اين پژوهش سعي بر آن است که با بهره گيري از داده هاي اسنادي به بررسي و مشکلات خواندن و نوشتن در مناطق کرد زبان سوراني پرداخته شود.