چکیده:
رباعی یکی از قالبهای کوتاه شعر فارسی و مناسب برای سرودن اشعار لحظهای و بیان مفاهیم موجز است. این قالب شعری، به دلیل اختصار، باید حاوی فصاحت و بلاغت ازجمله صور خیال باشد. صورتهای خیالانگیز، برگرفته از عواطف شاعران و بیانگر نگرش آنها به هستی است. در این نوشتار تلاش شده، صور خیال در رباعیات کتاب شهیدان شاعر بررسی گردد. پژوهش نشان میدهد که شاعران شهیدی که از قالب رباعی برای سرودن شعر استفاده کردند، صورتهای خیالانگیز فراوانی آفریدند و نگرشی عارفانه - حماسی داشتند
Rubaʿi is one of the short forms of Persian poetry, suitable for compiling instant lyrics and expressing concise
concepts. This poetic form, due to its abbreviation, should contain eloquence, including imagery. The imaginary
faces are based on the emotions of the poets and their attitude to the being. This research aimed to investigate the
image rhetoric in the Rubaʿies of poet martyrs. Research shows that the martyr poets who used the form of
quatrains to compose poetry created many fantastic faces and had a mystical-epic attitude.
خلاصه ماشینی:
بلاغت تصوير در رباعيات شهيدان شاعر عزيزه نيدي عضو هيئت علمي دانشگاه فرهنگيان ، پرديس بنت الهدي صدر بوشهر چکيده رباعي يکي از قالب هاي کوتاه شعر فارسي و مناسب براي سرودن اشعار لحظه اي و بيان مفاهيم موجز است .
«گاه به اعتبار مضامين فرعي نيز مي توان انواعي در رباعي مشخص کرد: رباعيات مدحي، اجتماعي و سياسي، مرثيه ، مستهجن و هجوآميز، نو يا تصويري» (شميسا، ١٣٦٣: ٢٠٥) همان گونه که بيان شد، رباعي يکي از قالب هاي کوتاه شعر فارسي است ، اين کوتاهي ايجاب ميکند که اين قالب داراي بلاغت و تصويرآفريني باشد و گرنه لطف و مزيتي نخواهد داشت .
» (ابواديب ، ١٣٩٤: ٤٠٩) صور خيال در رباعيات شهيدان شاعر دستي که تو را سوي عدم خواهد برد / با پاي وجود دم به دم خواهد برد / بر قلۀ عشق نور خورشيد «شدن » / برف تن ما زکوه غم خواهد برد (زارع يه نقل از مرداني، ١٣٧٧: ٢٥) در بيت اول ، دست مجاز از قدرت است و پاي وجود تشخيص دارد.
اين کيست که سيماي حسيني دارد / در کف علم فتح حنيني دارد / از هالۀ رويش رخ مهتاب خجل / عشق است ولي نام خميني دارد (همان : ٣٢) ظاهرا اين رباعي صورت هاي خيال فراواني ندارد ولي به کار بردن آرايۀ تلميح در بيت اول و صنعت تشخيص در عبارات هاله رو و رخ مهتاب ، هم چنين تشبيه بليغ در مصراع پاياني به آن صورتي خيال انگيز داده است .