چکیده:
بررسی معاملات آتی نفت که مکانیسم آن بر اساس موازین اسلامی باشد.ء از مسائل مستحدثه در اسلام
میباشد. نفت یک کالای استراتژیک و سیاسی است. اقتصاد و صنعت دنیا به نفت وابستگی شدید دارد.
قراردادهای آتی» قراردادهایی هستند که بین دو طرف خریدار و فروشنده و طرف ناظرء که طرفین
متعهد میشوند در تاریخ مشخصشده در قراردادء خریدوفروش یا دادوستدی را به انجام برساند. هصدف
از انعقاد قرارداد آتی در روابط تجاری اشخاص, پوشش ریسک و خطر ناشی از نوسانات قیمت و
جلوگیری از هزینههای اضافی همانند هزینه انبارداری از سوی تولیدکننده و مصرفکننده و بهطورکلی
سرمایهگذار میباشد. در بازارهای نوظهورء رشد و توسعهی بازار سرمایه میتواند به اثربخشی
قراردادهای ایجاد شده در مدیریت ریسک بستگی داشته باشد. برای مدیریت و پوشش موئر ریسک.
دانستن نسبت بهینهی پوشش ریسک. امری ضروری است. آزاینرو در این پژوهش تلاش شده است به
بررسی و تحلیل قراردادهای نفتی در قراردادهای آتی بپردازیم.
خلاصه ماشینی:
شوراي عالي بـورس طي مصوبه مورخ ١٣٨٦/١١/١ قرارداد آتي را اين چنين تعريف کرده است : فروشنده بر اسـاس قـرارداد آتي متعهد ميشود در سررسيد معين مقدار معيني از کـالاي مشـخص را بـه قيمتـي کـه الان تعيـين ميکنند بفروشد و در مقابل طرف ديگر قرارداد متعهد ميشود آن کالا را بـا آن مشخصـات خريـداري کند و براي جلوگيري از امتناع طرفين از انجام قرارداد، طرفين بـه صـورت شـرط ضـمن عقـد متعهـد ميشوند مبلغي را به عنوان وجه تضمين نزد کارگزار بورس يا اتاق پاياپاي بگذارنـد و متعهـد ميشـوند متناسب با تغييرات قيمت آتي وجه تضمين را تعديل کنند و کارگزار بورس يـا اتـاق پاياپـاي از طـرف آنان وکالت دارد متناسب با تغييرات ، بخشي از وجه تضمين هر يک از طرفين را به عنوان اباحه تصرف در اختيار ديگري قرار دهد و او حق استفاده از آن را خواهد داشت تا در سررسيد با هم تسـويه کننـد.
اتاق پاياپاي به طور مستقل ، در مقام خريدار يا فروشنده عمل نميکنـد؛ بلکه به جاي اينکه خريدار و فروشندة قرارداد آتي با يکديگر روبـه رو شـوند، اتـاق در مقابـل خريـدار و فروشنده اي که معامله اي را انجام داده اند، به ترتيب ، نقـش فروشـنده و خريـدار را بـر عهـده ميگيـرد؛ بنابراين معامله گران در بازار آتي درنهايت ، در مقابل اتاق پاياپاي متعهد هستند نـه در مقابـل يکـديگر؛ زيرا اتاق پاياپاي، ريسک خريدار را براي فروشنده و ريسک فروشنده را براي خريدار بر عهده ميگيرد و متعهد ميشود دارايي را به کسي تحويل دهد که موقعيـت تعهـدي خريـد دارد و قيمـت را بـه کسـي بپردازد که موقعيت تعهدي فروش دارد؛ از اين رو، معامله گران در بازار آتي با اطمينان بيشـتري معاملـه ميکنند و بدون توجه به وضـعيت اعتبـاري طـرف مقابـل ، قـرارداد آتـي را خريـد و فـروش ميکننـد .