چکیده:
امروزه بومگردی یکی از ابعاد مهم تحول، تنوع و رونق اقتصاد جوامع روستایی خصوصا در مناطق خشک و نیمه خشک، روستاهای تاریخی و جوامع سنتی و محلی بشمار میرود. از آنجا که بومگردی دارای زمینهها، ظرفیت ها، الگوها و جنبههای متفاوتی است تشخیص الگوها و ترویج و تقویت الگوهای متناسب با شرایط هر روستا لازمه برنامه ریزی توسعه بومگردی روستایی است. لذا هدف از پژوهش حاضر ارائه الگوی توسعه بومگردی مطلوب در نواحی روستایی شهرستان کرمان متناسب با شرایط خاص روستاها و دهستان ها است. پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده و از نوع پژوهشهای کاربردی است. برای جمع آوری داده های مورد نیاز، از مطالعات اسنادی و روش پیمایشی استفاده شد. جامعه ای آماری پژوهش شامل 16 دهستان شهرستان کرمان است؛ که 17 روستای گردشگرپذیر و دارای اقامتگاههای بومگردی از میان 521 روستای دارای سکنه انتخاب شد. از طرفی نمونهگیری در سطح جامعه میزبان روستاهای شهرستان کرمان انجام شد. تجزیه و تحلیل داده ها به روش مدلسازی معادلات ساختاری انجام شد. طبق نتایج تحقیق؛ در مجموع الگوی مطلوب توسعه بومگردی دهستانهای شهرستان کرمان؛ الگوی منفعتی یا رویکرد توانمندسازی اقتصادی خواهد بود. به طور مقایسه ای نیز نتایج نشان داد الگوی مطلوب توسعه بومگردی دهستانهای کشیت و ماهان؛ الگوی امنیتی است. مقدار بار عاملی مشاهده شده در الگوی امنیتی در بین ابعاد تبین کننده توسعه بومگردی بیش از 3/0 است که نشان میدهد همبستگی چشمگیری بین متغیرهای قابل مشاهده با متغیرهای پنهان مربوط به خود وجود دارد. بدین معنا که در توسعه بومگردی این دهستانها مطلوب است ثبات سیاسی، امنیت عمومی و شخصی، کاهش جرایم داخل محیط روستا خصوصا داخل خانهها، و خارج از محیط روستا خصوصا در جاده ها و مناطق بکر مد نظر قرار گیرد. نهایتا الگوی توسعه بومگردی دیگر دهستانهای شهرستان نیز ارائه شد.
خلاصه ماشینی:
با توجه به نقش توسعه فعاليت هاي گردشگري و جايگاه اکوتوريسم در توسعه مناطق روستايي و همچنين تأثيرات اينگونه اقامتگاه ها بر جامعه محلي و نقش و جايگاه آنها در بهبود شرايط زندگي مردم و توسعه پايدار گردشگري در اين پژوهش سعي شده است تا شهرستان کرمان با توجه به قابليت ها و جاذبه هاي متعدد بوم گردي مورد مطالعه قرار گيرد.
لذا به منظور پيشرفت اين نوع گردشگري سوال راهبردي پژوهش بدين صورت است که الگوي مطلوب توسعه بوم گردي دهستان هاي شهرستان کرمان چگونه خواهد بود؟ با اين هدف که با مشخص شدن الگوي مناسب هر يک از اين دهستان ها؛ ميتوان به تحقق پايداري بوم گردي روستايي دست يافت .
نتايج کلي مدل بيروني توسعه بوم گردي دهستان هاي شهرستان کرمان (رجوع شود به تصویر صفحه) (رجوع شود به تصویر صفحه) (رجوع شود به تصویر صفحه) بار عاملي مقدار عددي است که ميزان شدت رابطه ميان يک متغير پنهان و متغير آشکار مربوطه را طي فرآيند تحليل مسير مشخص ميکند.
لذا با توجه به نتايج اين جدول ميتوان به صورت کلي بيان نمود الگوي توسعه بوم گري دهستان هاي شهرستان کرمان توانمندسازي اقتصادي خواهد بود.
نوع الگوي توسعه بوم گردي دهستان هاي شهرستان کرمان با توجه به مدل بيروني (رجوع شود به تصویر صفحه) در جدول شماره ٦ بار عاملي مشاهده در اکثر موارد مقداري بزرگتر از ٠/٣ دارد که نشان ميدهد همبستگي مناسبي بين متغيرهاي قابل مشاهده با متغيرهاي پنهان مربوط به خود وجود دارد.