چکیده:
دولتها با انتشار اسناد راهبردی امنیتی، دفاعی و نظامی بهدنبال ارائه نیات و جهتگیریهای کلان خود به مخاطبان داخلی و خارجی هستند. این اسناد که جهانبینی آنها را بهنمایش میگذارد، مجموعهای از اعتقادات، نگرشها و اقدامات هر یک از بازیگران را دربر میگیرد و میتواند اطلاعات مفیدی را در اختیار تصمیمگیرندگان نظامی و امنیتی یک کشور قرار دهند. از آنجایی که آگاهی یافتن از موضوعات مدنظر کشورها، اندیشکدهها و مؤسسات راهبردی در جهان یکی از ضرورتهای تفکر راهبردی در ج.ا.ایران محسوب میشود؛ هدف این تحقیق ارائه چارچوب بومی برای تحلیل دقیق و علمی از اسناد راهبردی دولتهاست. ازاینرو تحقیق حاضر درصدد پاسخگویی به این پرسش اصلی است که در تحلیل اسناد راهبردی باید به چه ابعاد، مؤلفهها و شاخصهایی توجه شود تا جنبههای «هدفگذاریها» و «جهتگیریهای» مدنظر آن کشور بهطور دقیق و علمی درک شود؟ ماهیت این تحقیق توصیفی- تحلیلی است. روش گردآوری دادهها در تحقیق حاضر مبتنی بر روش کتابخانهای (فیشبرداری) و میدانی (مصاحبهای) میباشد. با توجه به ماهیت این پژوهش، روش تجزیهوتحلیل دادهها نیز روش محتوای کیفی است. یافتههای این تحقیق نشان میدهد که برای تحلیل اسناد راهبردی میتوان از پنج مقوله اصلی یا فراگیر «دیدگاه استراتژیک»، «اهداف و منافع»، «تهدیدات»، «ابزارها» و «روشهای اقدام» و همچنین از ۱۴ مؤلفه و ۵۸ شاخص استفاده کرد.
By publishing security, defence and military strategic documents, governments seek to present their intentions and macro directions to domestic and foreign audiences. These documents, which show their worldview, contain a set of beliefs, attitudes and actions of each of the actors and can provide useful information to the military and security decision-makers of a country. Since finding out about the issues considered by countries, think tanks and strategic institutions in the world is considered one of the necessities of strategic thinking in Iran; The purpose of this research is to provide a local framework for a detailed and scientific analysis of the strategic documents of governments. Therefore, the present research seeks to answer the main question that what dimensions, components and indicators should be considered in the analysis of strategic documents in order to accurately and scientifically understand the aspects of "goals" and "directions" considered by that country? The nature of this research is descriptive-analytical. The method of data collection in the current research is based on the library (recording) and field (interview) methods. According to the nature of this research, the method of data analysis is the qualitative content method. The findings of this research show that for the analysis of strategic documents, it is possible to use the five main or comprehensive categories of "strategic vision", "goals and benefits", "threats", "tools" and "action methods", as well as 14 components and 58 indicators.
خلاصه ماشینی:
Stolberg ٦٨ سال سي و يکم | شماره صد و بيست | پاييز ١٤٠١ ميتوان گفت که اسناد راهيردي و استراتژيهاي فعهي هر کشوري تفاوت بنياديني با استراتژيهاي مکتوب و نانوشبببته گذشبببته آنها ندارد و تفاوت آنها صبببرفاا در اولويتبندي اهداف با توجه به مقتضيات و شرايط داخهي و خارجي فعهي آن کشورها است از آنجايي که سياستها و جهتگيريهاي کشورها ميتواند بر نظا امنيت من قهاي و جهاني و بهطور مسببتقيم و غيرمسببتقيم بر امنيت مهي ايران تأثير بگذارد، بايد درک درسببتي از مؤلفهها و سببباختارهاي راهيردي امنيت مهي اين بازيگران صبببورت گيرد، تا راهيردهاي لز براي مقابهه با خ رات احتمالي پيشبيني شود بهنظر ميرسد که بهترين راه براي شناسايي سياستهاي کشورها، مراجعه به اسبببناد راهيردي بازيگران، بهعنوان مهمترين اسبببناد بالدسبببتي آنها جهت شبببناسبببايي جهانبيني و نقشبه راه کشبورها در عرصبه م اليات مهي و به ويژه نظا بينالمههي ميباشبد ازاينرو ارزيابي دقيق اسبببناد راهيردي فرصبببت مناسبببيي اسبببت تا بتوان به ارزش ها و مياني موجود در سياستهاي نظامي و امنيتي کشورها پي برد پژوهشهاي داخهي و حتي خارجياي که در بحث بررسبببي اسبببناد راهيردي کشبببورها وجود دارند، عمدتاا در مورد اين اسبببناد به کهيگويي پرداختند و يا در بهترين حالت، صبببرفاا گزارههاي اصبببهي آن اسبببناد را مورد توجه قرار دادند هرچند متوني که در اين زمينه وجود دارند عنوان بهرهگيري از روش تحهيل محتوا را يدک ميکشبببند؛ اما بدون مقولهبندي و شببباخصگذاريهاي دقيق و جامعي انجا شبببدند اين امر تأثير منفياي بر شبببناخت عهمي، دقيق و جامع از جنيههاي مخته اسببناد راهيردي کشببورهاي مدنظر دارد ازاينرو با توجه به اهميتي که اسببناد راهيردي در فهم اهببداف، تهببديببدات،ابزارهببا و رو يکردهبباي ببباز يگران دارد، وجود م فهو بنببدي و شباخصگذاريهاي دقيق براي ارزيابي و تحهيل اسبناد راهيردي ضبروري اسبت تا پژوهشبگران و صاح نظران بتوانند با استفاده از اين مؤلفهها و شاخصها در چارچوب روش تحهيل محتوا، بهطور عهمي و دقيقتر کهيت اسبببناد راهيردي بازيگران مدنظر را تحهيل نمايند بنابراين، ارائه مدل بومي با شبباخصها و مؤلفههاي تحهيهي براي درک دقيق از اسببناد راهيردي کشببورها دغدغه اصببهي اين پژوهش محسوب ميشود بدين منظور، اين پژوهش درصدد پاسخگويي به اين پرسش اصهي است که در تحهيل اسبببناد راهيردي بايد به چه ابعاد، مؤلفهها و شببباخصهايي توجه شبببود تا جنيههاي »هدفگذاريها« و »جهتگيريهاي« مدنظر آن کشور بهطور دقيق، جامع و عهمي درک شود؟ نشريات علمي دانشگاه جامع امام حسين (عليهالسلم) ٦٩ مباني نظري ۱.