چکیده:
تشکیل نهاد ملی، یکی از موثرین سازوکارهای مشارکت آحاد مردم در توسعه سیاسی، تضمین حقوق مدنی و سیاسی ملت، پاسخگویی حکومت در قبال مردم و حرکت به سوی مردمسالاری است. بنابراین ایجاد نهاد ملی حقوق بشر گامی مهم و تاثیرگذار در ایجاد بستر قانونی و تخصصی برای تحقق این ضرورت و مشارکت جمعی در تضمین حقوق بشر است. هیچیک از نهادهای دولتی و مدنی کنونی فعال حقوق بشری در کشور، مبتنی بر یک قانون موسس و تامین کننده استانداردهای ملی و بینالمللی برای تامین این مقصود نیستند. تضمین استقلال مالی و تکثرگرایی در ترکیب اعضاء، از دیگر دلایل ضرورت ایجاد نهاد ملی است. تنوع جنسیتی، قومی و دینی اعضاء مورد تاکید قرار داشته تا حقوق آنان را تضمین نماید. بنابراین از آنجا که جمهوری اسلامی ایران نزد شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد به ایجاد این نهاد ملی - مطابق اصول اعلامیه پاریس - تعهد داده است، این مقاله با بکارگیری روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و براساس مطالعه اسناد کتابخانهای و با طرح این سوال که آیا نهاد ملی حقوق بشر میتواند موجب توسعه سیاسی در ایران شود؟ بدنبال اثبات فرضیهای است که نهاد ملی حمایت از حقوق بشر را در پیشبرد توسعه سیاسی در کشور موثر میداند. همچنین از آنجاکه در امر پیشبرد توسعه سیاسی در جوامع، عوامل متعددی دخیل و اثرگذار هستند، بررسی اثرگذاری تشکیل نهاد ملی حقوق بشر در پیشبرد توسعه سیاسی در ایران هدف مقاله مزبور است.
خلاصه ماشینی:
1-2- اعلامیه پاریس این اعلامیه براساس قطعنامه 134/48 مجمع عمومی سازمان ملل متحد و به منظور تشویق کشورها برای ایجاد ترتیبات مناسب در سطح ملی در جهت تضمین اجرای موثر استانداردهای بینالمللی حقوق بشر از طریق تشکیل و راهاندازی نهادهای ملی موثر براساس قوانین ملی 1 برای ترویج و حمایت از حقوق بشر و نیز تضمین کثرتگرایی اعضاء و استقلال آنها، در سال 1993 تصویب و مورد تأکید قرار گرفته است 2 .
بعد از آن در سطح بینالمللی برای مدت سه دهه هیچ کاری در ارتباط با نهادهای ملی حقوق بشر صورت نگرفت و این مسئله ذخیرهای برای یادآور شدن به دولتها درباره امکان ایجاد آنها در دو قطعنامه Universal Periodic Review توضیح آنکه در قالب سازوکار یاد شده، در طی یک دوره تقریباً چهار ساله، وضعیت حقوق بشر تمامی کشورهای عضو سازمان ملل بررسی میشود و کشورهای دیگر توصیههایی را به کشور تحت بررسی ارائه میکنند و آن کشور نیز بعضی را میپذیرد و بعضی را رد میکند.
htm (visited: 2004/12/29) که برگه اطلاعات شماره نوزده کميسيون حقوق بشر ملل متحد درباره نهادهای ملی است، استخراج شده است؛ همچنين: National Human Rights Institutions; Some Lessons from Global Experience: UNDP Ombudsmen http://www.
8- بررسی پیشینه برخی نهادهای حقوق بشری در ایران در جمهوری اسلامی ایران نهادهایی وجود دارند که به لحاظ شرح وظایف، شباهت بسیاری به نهاد ملی حقوق بشر دارند که لازم است ابتدا انطباق آنها با نهاد ملی از نظر حقوقی یا تطبیق با اصول پاریس بررسی شود و در صورت عدم تطابق شیوه اصلاح این نهادها، به ایجاد یک نهاد جدید منطبق با نظام حقوقی کشور مورد توجه قرار گیرد.