چکیده:
روابط ایران و عربستان یکی از مهمترین رقابتهایی است که صحنه خاورمیانه را مشخص میکند. هر دو کشور اغلب بعنوان مخالفان واقعی بویژه در خلیج فارس عمل کردهاند. عربستان سعودی روابط قوی با قدرتهای غربی دارد در حالیکه ایران، ایالات متحده را خطرناکترین دشمن خود میداند. میتوان بیان کرد که یک معضل امنیتی در روابط دو کشور وجود دارد، زیرا هر دوی آنها به دنبال سیاست افزایش دستاوردهای نسبی خود هستند تا امنیت خود را در مقابل دیگری تامین نمایند. آنچه از نگاه این مقاله در شکلگیری و تداوم این معمای امنیتی موثر بوده است برداشتها و ادراکات طرفین از یکدیگر تحت تاثیر تحولات رخ داده پس از سال 57 میباشد. مهمترین مولفه برداشتی شکل دهنده به معمای امنیتی در روابط دو کشور برداشتی است که هر دو کشور از دیگری بعنوان یک کشوری خواهان هژمونی در منطقه، دارد. اگرچه رقابتهای مذهبی و ایدئولوژیک بین ایران و عربستان همواره مهم بوده است و بیشتر محققین تفاوتها و اختلافات مذهبی و ایدئولوژیک را موتور رقابت دو کشور و معمای امنیتی بین آنها میداند اما این مقاله محرک اصلی تاثیرگذار بر معمای امنیتی میان دو کشور را نه اختلافات مذهبی که تلاش دو کشور برای دستیابی به هژمونی منطقهای و برداشت هریک از طرف مقابل بعنوان کشوری که خواهان کنار زدن طرف مقابل و دستیابی به برتری منطقهای است میداند.
خلاصه ماشینی:
اگرچه رقابتهای مذهبی و ایدئولوژیک بین ایران و عربستان همواره مهم بوده است و بیشتر محققین تفاوتها و اختلافات مذهبی و ایدئولوژیک را موتور رقابت دو کشور و معمای امنیتی بین آنها میداند اما این مقاله محرک اصلی تأثیرگذار بر معمای امنیتی میان دو کشور را نه اختلافات مذهبی که تلاش دو کشور برای دستیابی به هژمونی منطقهای و برداشت هریک از طرف مقابل بعنوان کشوری که خواهان کنار زدن طرف مقابل و دستیابی به برتری منطقهای است میداند.
روابط بین عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران ناشی از وجود یک معضل امنیتی بوده است و میتوان بیان کرد که یک معضل امنیتی در روابط دو کشور وجود دارد، زیرا هر دوی آنها به دنبال سیاست افزایش دستاوردهای نسبی خود هستند تا امنیت خود را در مقابل دیگری تأمین نمایند.
وقتی دولتی از قابلیت تهاجمی چشمپوشی میکند، آیا نشان میدهد که یک جوینده امنیت است یا فقط وقت خود را صرف میکند، بعنوان مثال امروز ایران چه کاری میتواند انجام دهد تا نشان دهد که تمایل آن به سلاح هستهای تنها تلاشی برای امنیت است و ایالات متحده چه کاری میتواند انجام دهد تا نشان دهد که مایل است به منافع حیاتی ایران احترام بگذارد؟ زمانی که نیکیتا خروشچف، دبیر اول شوروی، ارتش خود را کاهش داد، جان فاستر دالس، وزیر امور خارجه آمریکا، تحت تأثیر قرار نگرفت و ادعا کرد که این امر تنها باعث رشد سریعتر اقتصاد شوروی میشود و در نتیجه تهدید بزرگتری در آینده ایجاد میکند.