چکیده:
در طی دهههای گذشته، تضعیف فعالیتهای اقتصادی به دلیل شرایط نامناسب بازار، دلالی و معیشتیبودن، موجب گسترش فقر، بیکاری پنهان، درآمد پایین و در نهایت موجب ناپایداری اقتصادی سکونتگاههای روستایی شده است. یکی از اقدامات مهم شناخت وضع موجود پایداری اقتصادی است تا در برنامهریزیها مورد استفاده قرار گیرد. در این راستا تحقیق حاضر با هدف شناخت سطح پایداری اقتصادی روستاهای شهرستان و شناسایی الگوی فضایی آن انجام شده است. جامعه آماری تحقیق، دهیاران روستاهای شهرستان لنگرود است که تعداد آنها 110 دهیار میباشد. در این پژوهش برای شناسایی الگوی فضایی پایداری اقتصادی سکونتگاه های روستایی شهرستان از آزمونهای فضایی خودهمبستگی موران عمومی، آماره G، و تحلیل لکههای داغ بهره گرفته شد. نتایج بهدست آمده نشان داد الگوی توزیع فضایی پایداری اقتصادی و مولفههای آن در سطح روستاهای شهرستان لنگرود به صورت تصادفی است که یکی از مهمترین دلایل آن نیز، تصادفی بودن الگوی توزیع روستاها در سطح شهرستان میباشد. نتایج مقایسه سطح پایداری اقتصادی روستاها و موقعیت جغرافیایی آنها (جلگه ای و کوهپایه ای) نشان داد که روستاهای پایدار در مناطق جلگه ای شهرستان واقع شدهاند و هرچه موقعیت طبیعی و ارتفاعی روستاها به سمت کوهپایهای پیش میرود، از میزان پایداری اقتصادی آنها کاسته میشود که به دلیل موقعیتهای ارتباطی روستاهای کوهپایهای و کوهستانی و دوری از شهر، پراکندهبودن و جمعیت پایین، پایینبودن سرانه زمین کشاورزی به علت شرایط شیب زمین این مناطق است.
در طی دهههای گذشته، تضعیف فعالیتهای اقتصادی به دلیل شرایط نامناسب بازار، دلالی و معیشتیبودن، موجب گسترش فقر، بیکاری پنهان، درامد پایین و در نهایت موجب ناپایداری اقتصادی سکونتگاههای روستایی شده است. یکی از اقدامات مهم شناخت وضع موجود پایداری اقتصادی است تا در برنامهریزیها مورد استفاده قرار گیرد. در این راستا تحقیق حاضر با هدف شناخت سطح پایداری اقتصادی روستاهای شهرستان و شناسایی الگوی فضایی ان انجام شده است. جامعه اماری تحقیق، دهیاران روستاهای شهرستان لنگرود است که تعداد انها 110 دهیار میباشد. در این پژوهش برای شناسایی الگوی فضایی پایداری اقتصادی سکونتگاههای روستایی شهرستان از ازمونهای فضایی خودهمبستگی موران عمومی، اماره G، و تحلیل لکههای داغ بهره گرفته شد. نتایج بهدست امده نشان داد الگوی توزیع فضایی پایداری اقتصادی و مولفههای ان در سطح روستاهای شهرستان لنگرود به صورت تصادفی است که یکی از مهمترین دلایل ان نیز، تصادفی بودن الگوی توزیع روستاها در سطح شهرستان میباشد. نتایج مقایسه سطح پایداری اقتصادی روستاها و موقعیت جغرافیایی انها (جلگهای و کوهپایهای) نشان داد که روستاهای پایدار در مناطق جلگهای شهرستان واقع شدهاند و هرچه موقعیت طبیعی و ارتفاعی روستاها به سمت کوهپایهای پیش میرود، از میزان پایداری اقتصادی انها کاسته میشود که به دلیل موقعیتهای ارتباطی روستاهای کوهپایهای و کوهستانی و دوری از شهر، پراکندهبودن و جمعیت پایین، پایینبودن سرانه زمین کشاورزی به علت شرایط شیب زمین این مناطق است.
خلاصه ماشینی:
نتايج مقايسه سطح پايداري اقتصادي روستاها و موقعيت جغرافيايي آن ها (جلگه اي و کوهپايه اي) نشان داد که روستاهاي پايدار در مناطق جلگه اي شهرستان واقع شده اند و هرچه موقعيت طبيعي و ارتفاعي روستاها به سمت کوهپايه اي پيش ميرود، از ميزان پايداري اقتصادي آن ها کاسته ميشود که به دليل موقعيت هاي ارتباطي روستاهاي کوهپايه اي و کوهستاني و دوري از شهر، پراکنده بودن و جمعيت پايين ، پايين بودن سرانه زمين کشاورزي به علت شرايط شيب زمين اين مناطق است .
از اين رو، اين پژوهش به دنبال پاسخ به دو سوال است : اول ، پايداري اقتصادي سکونتگاه هاي روستايي شهرستان لنگرود از 2 / 26 چه الگوي فضايي تبعيت ميکند؟ و دوم ، موقعيت جغرافيايي مناطق روستايي و سطح پايداري اقتصادي آن ها چه رابطه اي وجود دارد؟ ٢) مباني نظري توسعه پايدار مفهومي است که خواستار بهبود سطح زندگي بدون به خطر انداختن اکوسيستم هاي زمين يا ايجاد چالش هاي زيست محيطي مانند جنگل زدايي و آلودگي آب و هوا است که مي تواند منجر به مشکلاتي از جمله تغيير اقليم و انقراض گونه ها شود )٦ :٢٠١٩ ,Mensah( .
مدل مفهومي پژوهش 7 / 26 در راستاي پژوهش حاضرف جديدترين مطالعات داخلي و خارجي مرتبط با موضوع پژوهش به صورت مختصر، مورد بررسي قرار گرفتند: دربان آستانه و همکاران (١٣٩٨)، در مقاله خود با عنوان "سنجش پايداري شاخص هاي توسعه اقتصادي در نواحي روستايي شهرستان رودبار" به اين نتيجه رسيدند که در بين ٣٠ شاخص مورد استفاده ، هيچ کدام در وضعيت پايدار نبوده اند.