چکیده:
یکی از موضوعات مطرح در فراروانشناسی، تجربههای نزدیک به مرگ است؛ اهمیت این مسیله در دنیای مادیگرای امروز، قابل چشمپوشی نیست. پس از قرنها نفی و کتمان متافیزیک، اکنون توجه دانشمندان به واقعهای جلب شده، که میتواند نشانهای بر وجود آن باشد. در تحقیق پیشرو ضمن بررسی ابعاد مختلف این واقعه، بیان دیدگاههای موافقان و مخالفان و ارزیابی آنها، در پی این هستیم که آیا براساس روش تجربی مورد پذیرش تجربهگرایان، میتوان تجربههای نزدیک به مرگ را حقیقتا دیدار صاحبان آنها از ماوراء دانست و از آن نتیجه گرفت که انسان بعدی غیرمادی به نام روح دارد و یا تمام آنچه اتفاق افتاده، توهم و خیالی گذرا بوده است؟ به عقیده ما، تجارب نزدیک به مرگ، تنها قادر است بر وجود حیات پس از مرگ دلالت کند؛ اما ویژگیها و جزییاتی که از این طریق در اختیار ما قرار میگیرد، به نقایصی دچار است که پذیرش آنها را با مشکل مواجه میکند.
خلاصه ماشینی:
در تحقيق پيشرو ضمن بررسي ابعاد مختلف اين واقعه، بيان ديدگاههاي موافقان و مخالفان و ارزيابي آنها، در پي اين هستيم که آيا براساس روش تجربي مورد پذيرش تجربهگرايان، ميتوان تجربههاي نزديک به مرگ را حقيقتاً ديدار صاحبان آنها از ماوراء دانست و از آن نتيجه گرفت که انسان بُعدي غيرمادي به نام روح دارد و يا تمام آنچه اتفاق افتاده، توهم و خيالي گذرا بوده است؟ به عقيدۀ ما، تجارب نزديک به مرگ، تنها قادر است بر وجود حيات پس از مرگ دلالت کند؛ اما ويژگيها و جزئياتي که از اين طريق در اختيار ما قرار ميگيرد، به نقايصي دچار است که پذيرش آنها را با مشکل مواجه ميکند.
در مقالۀ پيشرو، بهدنبال پاسخ به اين سؤال هستيم که آيا براساس روش تجربي مورد پذيرش تجربهگرايان، پديدۀ يادشده توانايي اثبات روح براي انسان را دارد يا خير؟ ازاينرو، دو موضوع مرتبط با آن را نيز پي خواهيم گرفت؛ اولاً، تجربههاي نزديک به مرگ چيستند؟ و ثانياً، مخالفان آنها در نقد اين وقايع چه گفته و چه پاسخ شنيدهاند؟ تاکنون تحقيقات مختلفي در اين زمينه صورت گرفته است؛ اما به نظر ميرسد اين پژوهشها از حيث بررسي آراء منتقدين تجربههاي نزديک به مرگ و پاسخهاي آنها با نقايصي همراهند؛ چراکه اکثر آنها يا به اين مسئله نپرداخته و يا بهطور اجمال بدان اشاره داشتهاند.
يکي از مشهورترين اين موارد، ديدگاه ريموند مودي است؛ او معتقد است که تجارب نزديک به مرگ از 9 مؤلفه کليدي تشکيل شده که عبارتند از: 1) احساس مرگ؛ 2) آرامش و احساس بيدردي؛ 3) تجربۀ خروج از جسم؛ 4) تجربۀ تونل؛ 5) ديدن اشخاص نوراني؛ 6) ديدن وجود نوراني؛ 7) مرور زندگي؛ 8) صعود به آسمانها و مشاهدۀ مواقف مختلف؛ 9) اکراه از بازگشت به زندگي (مودي، 1373، ص 19ـ32).