چکیده:
آموزش و پرورش از مهمترین نهادهای اجتماعی میباشد. در واقع، کیفیت فعالیت سایر نهادهای اجتماعی تا اندازه زیادی به چگونگی
عملکرد آموزش و پرورش بستگی دارد. کیفیت در حال حاضر یکی از محورهای اصلی همه مباحث آموزشی است و ارتقای آن
مهمترین وظیفه وزارت آموزش و پرورش است. منظور از آم وزش و پرورش در نوشتار حاضر همان آموزش و پرورش رسمیای است
که از دوره ابتدایی شروع و با اتمام دوره متوسطه به پایان میرسد و نهاد آموزش و پرورش کشور وظیفه اجرای آن را برعهده دارد.
مفهوم کیفیت آموزشی شامل 4 بعد است که عبارتند از: کارکردها و فعالیتهای مدرسه از قبیل فرایند یاددهی - یادگیری دانش آموزان؛
معلمان و دست اندرکاران آموزشی؛ دانش آموزان و مخاطبین؛ امکانات و تجهیزات آموزشی. مشکلات اساسی آموزش و پرورش را می
توان در دو گروه کلی) ۱ - مشکلات بیرونی ۲ - مشکلات درونی (طبقه بندی کرد. از جمله مشکلات بیرونی نظام آموزشی میتوان
به متکی بودن هزینههای تعلیم و تربیت به دولت و افزایش سطح توقعات مردم برای مطالبه آن، پایین بودن حقوق و دستمزد
معلمان، کمبود منابع مالی برای ساخت، تجهیز و اداره مدارس و پیچیدگی روشهای جلب مشارکت مردم در امور تعلیم و تربیت اشاره
کرد. و در طبقه مشکلات درونی نظام آموزشی میتوان به مواردی همچون روشهای فعلی گزینش، جذب، تربیت و نگهداشتن نیروی
انسانی شاغل در آموزش و پرورش، ناکارآمدی نظام انتخاب مدیران به ویژه در سطح ادارات آموزش و پرورش) اعم از ستادی، استانی
و منطقهای (، عدم پویایی در مدیریت آموزشگاهها، ناکارآمدی نظام کنترل، نظارت و ارزشیابی، کم اثربخش بودن برنامههای درسی
موجود، پایین بودن سواد علمی معلمان و عدم انگیزه و علاقه آنها برای تدریس فعال در کلاسهای درس، نبودن عشق به آموختن،
محبت و روابط انسانی و صمیمی بین کادر مدیریت مدارس، معلمان و دانش آموزان اشاره کرد. در نوشتار حاضر راهکارهایی جهت
حل مشکلات کنونی نظام آموزشی و ارتقای کیفیت آن ارائه شده است. در بخش راهکارهای درون سازمانی، 21 راهکار ارائه شده
است که آموزش و پرورش میتواند با تکیه بر مدیریت کارآمد و موثر آنها را اجرایی کرده و موجب ارتقای کیفیت خدمات آموزشی
و پرورشی گردد. و در بخش راهکارهای برون سازمانی 9 راهکار ارائه گردیده است که نظام آموزشی میتواند با تعامل سازنده و
دوجانبه با سایر نهادهای اجتماعی از جمله وزارتخانههای بهداشت، آموزش عالی و ورزش و جوانان آنها را اجرایی نماید.