چکیده:
دانشآموزان دارای اختلالات یادگیری ویژه، بر اثر خطاهای یادگیری همواره دچار علائم اضطراب میشوند و نسبت به دانشآموزان عادی، مشکلات هیجانی بیشتر و عزتنفس پایینتری از خود نشان میدهند. این امر اهمیت کشف مناسبترین مداخلات روانشناختی در کاهش مشکلات هیجانی این دانشآموزان را برجسته مینماید. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی مداخلات روانشناختی بر کاهش مشکلات هیجانی دانشآموزان با اختلال یادگیری ویژه است. این پژوهش به روش فراتحلیل یا یکپارچه کردن نتایج پژوهشهای گوناگون، انجام گرفته است. بهعنوان حجم نمونه 25 پژوهش از میان 35 پژوهش که از لحاظ روششناختی مورد قبول بودند، انتخاب شد و فراتحلیل انجام گرفت. ابزار پژوهش نمونبرگ فراتحلیل است. پژوهشهای مورد استفاده در این فراتحلیل، مبتنی بر 807 نمونه و 25 اندازه اثرند. نتایج فراتحلیل نشان داد که میزان اندازه اثر مداخلات روانشناختی بر کاهش مشکلات هیجانی دانشآموزان با اختلال یادگیری ویژه 1/122= d است (0/001 ≥p). این اندازه اثر طبق جدول کوهن دارای اثر بالایی است. یافتهها نشان دادند که پژوهش قاضیعسگر و همکاران (1388) تحت عنوان "تاثیر آموزش ایمنسازی در مقابل استرس بر میزان اضطراب و عملکرد ریاضی دانشآموزان دختر با ناتوانی یادگیری ریاضی"، بالاترین اندازه اثر (1/81) و پژوهش بیگدلی و همکاران (1396) با عنوان "اثربخشی آموزش حل مسئله ریاضی با روش بازی بر انگیزش درونی حل مسئله در دانشآموزان مبتلا به اختلال یادگیری ریاضی"، پایینترین اندازه اثر (0/61) را دارد. نتایج حاکی از آن است که با توجه به اینکه مداخلات روانشناختی بر کاهش مشکلات هیجانی دانشآموزان با اختلال یادگیری ویژه موثر بوده است، لذا پیشنهاد میشود از مداخلاتی که اندازه اثر بیشتری دارند، بهره گرفته شود.
Due to their mistakes while learning, students with specific learning disorders continually show signs of stress and, compared to normal students, more emotional problems and lower self-confidence. This makes the discovery of the most appropriate forms of psychological interventions aiming to reduce these students' emotional problems even more essential. The present research intends to study the effectiveness of psychological interventions in reducing emotional problems in students with specific learning disorders. By taking a meta-analysis approach, this research has endeavored to integrate the results obtained by various other studies. The sample size for meta-analysis consisted of 25 studies which were selected as methodologically acceptable from among 35 studies. Meta-analysis checklists were used. The research used in this meta-analysis have been based on 807 samples and 25 size effects. The results obtained from the meta-analysis show the size effect of psychological interventions upon reducing the emotional problems of students with specific learning disorders to be d=1.222 (p≤ 0.001) quite effective according to Cohen’s table. According to the findings, the study conducted by Ghazi Asgar et al. (2009) entitled “The Effect of Immune Training against Stress on the Anxiety and Mathematical Performance of Schoolgirls Incapable of Learning Mathematics” enjoyed the highest effect size (1.81), while the research conducted by Bigdeli et al. (2017) entitled “The Effectiveness of Using Games in Mathematical Problem Solving on Internal Incentives toward Problem Solving in Students with Disorders in Learning Mathematics” showed the lowest effect size (0.61). The results indicate that, considering the effectiveness of psychological interventions in reducing emotional problems in students with specific learning disorders, it is recommended that interventions with larger effect sizes be put to use.
خلاصه ماشینی:
Fessler, Rosenberg & Rosenberg هيجاني صورت گرفته اســت که از آن جمله مي توان به پژوهشــهاي زلفي و رضايي (١٣٩٤)، اضطراب رياضي ؛ يحيايي ، پورمحمدرضاي تجريشي ، ساجدي و بيگلريان (١٣٩٣)، افسردگي ؛ عباسي و شهني ييلاق (١٣٩٦)، ســبک تبييني خوشــبينانه و هويت تحصيلي ؛ مرادي و زارعي زوارکــي (١٣٩٥)، عزت نفس ؛ آبباريکي و شــلاني (١٣٩٥)، کاهش نارسايي هيجاني ؛ اصلاني ، عليزاده ، ابراهيمي قوام و فرخي (١٣٩١)، سبک تبيين بدبينانه ؛ عطادخت ، نوروزي و غفاري (١٣٩٢)، ارتقاي بهزيستي روان شناختي و تاب آوري ؛ افروز، قاسم زاده ، تازيکي و دلگشاد (١٣٩٣)، خودپنداره و کفايت اجتماعي ؛ صدري دميرچي و اسماعيلي قاضي ولوئي (١٣٩٥)، تنظيم شــناختي هيجان ؛ نريماني ، پورعبدل و بشرپور (١٣٩٥)، کاهش اضطراب اجتماعي ؛ بيگدلي ، عبدالحســين زاده ، محمدي فر و رضايي (١٣٩٦)، انگيزش دروني حل مسئله ؛ احمدي ، غباري بناب و آذرنياد (١٣٩٦)، عزت نفس ؛ حشــمتي ، اصل اناري و شکراللهي (١٣٩٥)، اضطراب حالت و احساسات مثبت ؛ عبدالعليان و فرهنگي (١٣٩٥)، خودپنداره و حساسيت اضطرابي ؛ مرادي ، صدري دميرچي و محمدي (١٣٩٧)، تنظيم شــناختي هيجان و اضطراب امتحان ؛ دهقاني ، گلستانه و زنگويي (١٣٩٧)، فرســودگي تحصيلي و پذيرش اجتماعي و عواطف ؛ نريماني ، عالي ساري نصيرلو و موسي زاده (١٣٩٣)، فرسودگي تحصيلي ، عواطف مثبت ، عواطف منفي ؛ خوش روش ، خسروجاويد و حسين خانزاده (١٣٩٤)، پذيرش اجتماعي و همدلي ؛ لطيفي و اســتکي آزاد (١٣٩١)، ميــزان خودکارآمدي اجتماعي - عاطفي ؛ قاضي عســگر، ملک پور، مولوي و اميري (١٣٨٨)، اضطراب ؛ لطيفي ، اميري ، ملک پور و مولوي (١٣٨٨)، ادراک خودکارآمدي ؛ ســليماني (١٣٩٦)، پردازش هيجان ؛ جناآبادي (١٣٩٥)، افزايش اعتمادبه نفس و صبحي قراملکي (١٣٩٥)، پردازش هيجاني کودکان داراي اختلال يادگيري اشاره کرد.