چکیده:
امروزه یکی از مسائل مهم در جوامع اسلامی، حضور زنان در عرصههای سیاسی- اجتماعی در زمان پیامبر خدا میباشد که آشنایی با آن، برای زنان متعهّد مسلمان در راستای مشارکت در تحققّ حکومت جهانی اسلام حائز اهمیّت است. این پژوهش، ضمن بررسی آیات قرآن و شواهد تاریخی و با توجّه به تفاسیر مفسّران معاصر فریقین (سیّد قطب در تفسیر فی ظلال القرآن از مفسّران اهل تسنّن و علامه سیدمحمدحسین طباطبایی در المیزان فی تفسیر القرآن از مفسّران شیعه) درصدد پاسخ به چگونگی نقش سیاسی زنان در صدر اسلام است. این نوشتار همچنین با روش توصیفی و تطبیقی، ضمن تبیین دیدگاههای این دو مفسر مسلمان، مشارکت زنان را در سه عرصه بیعت، هجرت و جهاد، بهعنوان حوادث مهم و سرنوشتساز آن زمان، بیان میکند. نتایج بهدستآمده نشان میدهد هر دو مفسّر، بر این اعتقادند که در نظام اسلام، نقش و جایگاه زنان در عرصههای سیاسی- اجتماعی، کمتر از مردان نبوده و زنان، همپای مردان، در این عرصهها برای پیشرفت اسلام حضوری فعّال داشتهاند.
خلاصه ماشینی:
بررسی نقش سیاسی زنان از منظر قرآن و روایات با تأکید بر تفاسیر مفسّران معاصر فریقین (المیزان- فی ظلال القرآن) زهرا دیّانی دردشتی 1 سیده فاطمه حسینی میرصفی 2 چکیده امروزه یکی از مسائل مهم در جوامع اسلامی، حضور زنان در عرصههای سیاسی- اجتماعی در زمان پیامبر خدا(ص) میباشد که آشنایی با آن، برای زنان متعهّد مسلمان در راستای مشارکت در تحققّ حکومت جهانی اسلام حائز اهمیّت است.
این مقاله درصدد پاسخگویی به این پرسش است که از نظر مفسّران معاصر فریقین، زنان چه نقشی در امور سیاسی- اجتماعی در صدر اسلام داشتهاند؟ در این مقاله با روش تطبیقی، حضور زنان در سه عرصه بیعت، هجرت و جهاد، از منظر علامه طباطبایی و سیّد قطب در قرآن بررسی شده و نظرات این دو مفسّر بزرگ معاصر فریقین در زمینه حضور سیاسی زنان در اسلام تبیین میگردد.
علاوه بر این، با مراجعه به قرآن، جواز حضور زنان در مسائلی همچون بیعت، هجرت و جهاد نیز قابل مشاهده است که اموری اساسی در سیاست و زندگی اجتماعی دین اسلام به شمار میروند؛ زیرا این امور در اسلام بر اساس آیات، برای زنان، لازم، ضروری و حتّی گاه واجب شمرده شده است.
-3-2 بررسی و تحلیل دیدگاه علامه طباطبایی و سیّد قطب درباره بیعت زنان با پیامبر(ص) با بررسی نظر علامه طباطبایی و سیّد قطب، که در مطالب قبلی بیان گردید و بررسی آیاتی که در مورد بیعت با رسول خدا(ص) نازل شده است، هر دو دیدگاه، در زمینه مشارکت زنان در تعیین سرنوشت جامعه، نظر واحدی دارند و معتقدند همانطورکه مردان نباید نسبت به سرنوشت جامعه بیتفاوت باشند، زنان نیز در عرصههایی که در توان و قدرت آنها بوده و منافاتی با شأن و منزلتشان ندارد، باید ایفای نقش کنند.