چکیده:
دسترسی عادلانه به زمین و استفاده بهینه از آن یکی از مولفههای اساسی در توسعه پایدار و عدالت اجتماعی است. امروزه مفهوم زمین و فضاهای شهری هم به لحاظ طبیعی و کالبدی و هم به لحاظ اقتصادی– اجتماعی تغییر کیفی پیدا کرده و در نتیجه ابعاد و اهداف کاربری اراضی شهری نیز بسیار وسیع و غنیتر شده است. در سالهای اخیر رشد بیرویه و شتابان شهرها، مشکلات شهری بسیاری ایجاد نموده است. یکی از این مشکلات قابل توجه در شهرها عدم آمادگی لازم در صورت وقوع بلایای طبیعی در کلان شهرها میباشد. به منظور جلوگیری از این امر، سنجش و تحلیل تاب آوری کاربری اراضی شهری از اهمیت بسیاری برخوردار است (اکبری مطلق، م 1393). هدف کلی از مقاله حاضر، بدست آوردن عوامل موثر در میزان تاب آوری کاربری اراضی شهری و تعیین میزان اهمیت هر یک از معیارها و شاخصهای منطقه 22 شهر تهران میباشد. روش تحقیق این پژوهش، توصیفی تحلیلی و ماهیت آن کاربردی است. در این مقاله ابتدا مبانی نظری از طریق جمع آوری اطلاعات و مطالعات اسنادی صورت پذیرفت. در ادامه در جهت سنجش میزان تاب آوری کاربری اراضی شهری، معیارها , و شاخصهای تاب آوری بر اساس رویکرد دلفی و بررسی پژوهشهای متعدد و شرایط حاکم بر منطقه تعیین شد. پس از تدوین مدل مفهومی تاب آوری کاربری اراضی در منطقه، به کمک 20 نفر از اعضای هیئت علمی و کارشناسان متخصص در زمینه برنامه ریزی و مدیریت شهری، مقایسات زوجی شاخصها انجام شد. در ادامه به منظور ارزیابی و بررسی نهایی میزان تاب آوری از روش FAHP، سیستم اطلاعات جغرافیاییGIS بهره گرفته شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که وضعیت تاب آوری در چهار بعد تعریف شده ساختاری-طبیعی، ساختاری –کالبدی، اجتماعی-اقتصادی-فرهنگی و فضایی-عملکردی به ترتیب54/0، 20/0، 069/0 و 193/0 است. که نشان از وضعیت تاب آوری نسبتا قابل قبول در منطقه است. که معیار ساختاری-طبیعی بیشترین امتیاز را به خود اختصاص داده است.
As of late, the city's quick development has caused numerous urban issues. One of these critical issues in urban areas is the absence of readiness in case of catastrophes in metropolitan territories. So as to stay away from this, the estimation and investigation of urban land use avalanche is vital. The general target of this paper is to get successful factors in the degree of urban land use debasement and decide the significance of every one of the criteria and pointers of the territory. 22 urban communities of Tehran are the natural region. The examination technique for this exploration is diagnostic distinct and its temperament is appropriate. In this paper, hypothetical establishments were first presented through the gathering of data and narrative examinations. In the accompanying, to decide the degree of land use debasement, strength criteria dependent on the Delphi approach and the investigation of past examinations were resolved. At that point, with the assistance of 20 employees and specialists gaining practical experience in urban arranging and the board, a couple of markers were looked at. So as to assess and finish the versatility of the FAHP technique, the GIS framework has been utilized. The aftereffects of the exploration demonstrate that the mean auxiliary, characteristic basic, basic, financial, social spatial-utilitarian flexibility is 0.54, 0.20, 0.069 and 0.193 individually. At last, the evaluation and appraisal from region 22 demonstrated that the territory is tolerably unobtrusive
خلاصه ماشینی:
تعيين معيارها و سنجش وضعيت تاب آوري کاربري اراضي شهري در منطقه ٢٢ شهر تهران آل ناز رضايي دانشجوي دکتري مديريت محيط زيست ، واحد علوم و تحقيقات ، دانشگاه آزاد اسلامي تهران ، ايران اسماعيل صالحي دانشيار گروه مديريت و برنامه ريزي محيط زيست ، دانشکده محيط زيست دانشگاه تهران ، ايران اکرم الملوک لاهيجانيان دانشيار دانشکده منابع طبيعي و محيط زيست ، واحد علوم و تحقيقات ، دانشگاه آزاد اسلامي تهران ، ايران اميرهوشنگ احساني دانشيار پرديس دانشکده هاي فني دانشکده محيط زيست ، دانشگاه تهران ، ايران تاريخ دريافت : ١٣٩٨/٥/٩ تاريخ پذيرش :١٤٠٠/٧/٣ چکيده دسترسي عادلانه به زمين و استفاده بهينه از آن يکي از مؤلفه هاي اساسي در توسعه پايدار و عدالت اجتماعي است .
(جدول ٨) (به تصویر صفحه مراجعه شود) توليد لايه هاي تاب آوري منطقه ، با توجه به معيار شبکه دسترسي براي توليد اين لايه نياز به تهيه و رويهم گذاري لايه هاي سرانه شبکه دسترسي، مساحت شبکه دسترسي و دسترسي به شبکه معابر است تا ميزان تاب آوري معيار شبکه دسترسي کاربري اراضي منطقه ٢٢ به دست ميآيد.
(شکل ٤) (به تصویر صفحه مراجعه شود) توليد لايه هاي تاب آوري منطقه ، با توجه به معيار جمعيت فعال تمام افراد ١٣ سال و بيشتر (حداقل سن تعيين شده ) که در توليد کالا و خدمات مشارکت داشته (شاغل ) و يا از قابليت مشارکت برخوردار بوده اند (بيکار)، ازنظر اقتصادي جمعيت فعال محسوب ميشوند (سالنامه آماري شهر تهران ، ١٣٩٢) و ميزان فعاليت اقتصادي به عنوان شاخصي که مبين نسبت مجموع تعداد جمعيت شاغل و بيکار در جستجوي کار به کل جمعيت بالقوه فعال است .