چکیده:
منابع آبی یکی از مهمترین مولفههای حیات سرزمین و توسعه پایدار به شمار میروند. در پژوهش حاضر، بررسی تغییرات سری زمانی مساحت پهنههای آبی پلایای جازموریان، به کمک دادههای بازتابش سطحی ماهواره لندست 8 از سال 2013 تا 2019 مدنظر قرار گرفت و شاخص اصلاح شده اختلاف آب نرمال شده (MNDWI) به منظور جدا کردن پهنههای آبی بر تصاویر موردنظر اعمال و سپس روند تغییرات مساحتی پهنههای آبی برآورد شد. کلیه فرایندهای مزبور و آنالیز تصاویر ماهوارهای در محیط نرم افزار Google Earth Engine انجام شد که یک سامانه تحت وب و متن باز جهت انجام آنالیزهای طیفی و رادیومتریک بر تصاویر ماهوارهای است، همچنین نرم افزار ArcGIS 10. 5 نیز به منظور تهیه نقشههای مکانی مورد استفاده قرار گرفت. یافتههای پژوهش نشان داد که وسعت پهنه آبی دریاچه فصلی جازموریان براساس شاخص MNDWIحدود Km21426 و بر اساس شاخص استخراج آب خودکار (AWEI)، قریب Km21512 و بر اساس شاخص نسبت جذب آب (WRI) حدود Km2 1610 تخمین زده شده است. از سوی دیگر، تحلیل تولیدات آب سطحی تصاویر لندست نشان داد که بیشترین میزان تغییرات مربوط به پهنههای آبی فصلی موقت و فصلی جدید بوده است، به طوری که تغییرات پهنههای فصلی موقت مساحتی قریب Km21145 و پهنههای فصلی جدید سطحی حدود km2355 را به خود اختصاص داده است. آبگیری پلایای جازموریان به وقوع سیلابهای فصلی و افزایش بارندگیها در حوضه ارتباط دارد، به طوری که همبستگی بالایی (89/0R2=) میان بارندگی سالانه حوضه و افزایش وسعت پهنههای آبی حاصل از شاخص MNDWI مشاهده شده است.
Water resources are one of the most important components of land life and sustainable development. In the present study, the study of time series changes in the area of Jazmourian Playa water areas, using the surface reflection data of Landsat 8 satellite from 2013 to 2019, was considered and the Modified Normalized Water Difference Index (MNDWI) was used to separate the water areas on the images. Then the trend of changes in the area of water areas was estimated. All of these processes and satellite image analysis were performed in the Google Earth Engine software environment, which is a web and open source system for performing spectral and radiometric analyzes on satellite images. ArcGIS 10.5 software was also used to prepare spatial maps. . Findings showed that the area of the seasonal lake of Jazmourian Lake is estimated to be 21426 Km based on MNDWI index, approximately 1515 Km based on automatic water extraction index (AWEI) and 1610 Km2 based on water absorption ratio (WRI) index. On the other hand, the analysis of surface water production of Landsat images showed that the highest rate of change was related to temporary seasonal and new seasonal water zones, so that changes in temporary seasonal zones occupied an area of about 11245 km2 and new seasonal surface zones about 35355 km2. Is. Jazmourian plain water intake is related to the occurrence of seasonal floods and increased rainfall in the basin, so that a high correlation (R2 = 0.89) between the annual rainfall of the basin and the increase in the area of water areas resulting from the MNDWI index has been observed.
خلاصه ماشینی:
در پژوهش حاضر، بررسي تغييرات سري زماني مساحت پهنه هاي آبي پلاياي جازموريان ، به کمک داده هاي بازتابش سطحي ماهواره لندست ٨ از سال ٢٠١٣ تا ٢٠١٩ مدنظر قرار گرفت و شاخص اصلاح شده اختلاف آب نرمال شده (MNDWI) به منظور جدا کردن پهنه هاي آبي بر تصاوير موردنظر اعمال و سپس روند تغييرات مساحتي پهنه هاي آبي برآورد شد.
زارعي و امامي (١٣٩٦) در بررسي تغييرات زماني مکاني دوره تثبيت سطح آب درياچه اروميه در بازه زماني ٢٠٠٢ تا ٢٠١٦ و به کمک تصاوير ماهواره لندست و ضمن استفاده از چهار شاخص نسبت آب (WRI)، شاخص اتوماتيک استخراج آب (AWEI)، شاخص اختلاف آب نرمال شده (NDWI) و شاخص اختلاف پوشش گياهي نرمال شده (NDVI) اظهار داشتند که عملکرد شاخص اختلاف آب نرمال شده داراي کمترين خطا نسبت به سه شاخص ديگر بوده است و بيان نمودند که کاهش محسوس (٧٨ درصد) سطح آب درياچه اروميه در بازه ٢٠١٤-٢٠٠٢ نسبت به سال ٢٠٠٢ رخ داده است و از ٢٠١٤-٢٠١٦ با افزايش ٣٣/٥٧ درصدي، به دوره تثبيت نسبي رسيده است .
گوتم و همکاران (٢٠١٥) با بررسي تغييرات پهنه هاي آبي بنگلور هند در دوره زماني ٢٠٠٢ تا ٢٠١٤ با استفاده از شاخص هاي WRI،NDWI ،MNDWI ، طبقه بندي نظارت شده و تبديل K-T، اظهار داشتند که منابع آب سطحي در طول ١٢ سال ، کاهش چشمگيري را نشان داده است .
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل ٦: استخراج پهنه آبي با استفاده از شاخص هاي AWEI و WRI در درياچه جازموريان نتايج بررسي تغييرات پهنه هاي آبي حاصل از توليدات آب سطحي ماهواره لندست ١ در حوضه جازموريان نشان داد که بيشترين ميزان تغييرات سطوح آبي در مرکز حوضه متمرکز شده است .