چکیده:
تغییرات دما یکی از مهمترین مسایل زندگی بشر طی سالهای اخیر میباشد و به عنوان مهمترین نمود تغییر اقلیم در قرن حاضر شناخته میشود. پژوهش حاضر با هدف بررسی تغییرات دمای کمینه حوضههای شرقی ایران و ارتباط آن با الگوهای پیوند از دور دمای سطح دریا شکل گرفته است. در این راستا از دادههای ماهانه دمای کمینه ایستگاههای مشهد، سرخس، بیرجند، زابل، زاهدان و سراوان و دادههای 14 الگوی پیوند از دور تغییرات دمای سطح دریا طی دوره آماری 2019-1987 استفاده شد. در ابتدا تغییرات دمای کمینه با استفاده از روشهای نوین آمار فضایی و تحلیل لکههای داغ مورد بررسی قرار گرفت. سپس در ادامه ارتباط سنجی بین متغیرهای مورد مطالعه با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی بررسی شد. نتایج حاصل بیانگر آن است که در تمام ماهها لکههای داغ در مناطق جنوبی و شرقی حوضه و لکههای سرد در مناطق شمالی و غربی حوضه مشاهده شده است. لکههای داغ و سرد در ماه مه بیش از سایر ماهها مشاهده شده و 87/31 درصد از مساحت حوضه مورد مطالعه را لکههای داغ و 58/32 درصد آن را لکههای سرد پوشش داده است. همبستگی پارامترهای موردمطالعه نیز نشان داد از نظر زمانی الگوهای پیوند از دور با دمای کمینه ماه ژانویه بیش از سایر ماهها همبستگی نشان داده است. در مقابل در ماههای ژوئن و نوامبر هیچ همبستگی وجود نداشته است.
Temperature changes are one of the most important issues of human life in recent years and it is known as the most important manifestation of climate change in the current century. The current study was conducted with the aim of investigating the minimum temperature changes in the eastern basins of Iran and its relationship with the sea surface temperature teleconnections patterns. In this regard, the monthly minimum temperature data of Mashhad, Sarakhs, Birjand, Zabol, Zahedan and Saravan stations and the data of 14 teleconnections patterns of sea surface temperature changes during the statistical period of 1987-2019 were used. At first, minimum temperature changes were investigated using new methods of spatial statistics and hot spot analysis. Then, the relationship between the studied variables was checked using Pearson's correlation test and linear regression. The results show that in all months, hot spots were observed in the southern and eastern areas of the basin and cold spots were observed in the northern and western areas of the basin. Hot and cold spots were observed in May more than other months and hot spots covered 31.87% of the study area and cold spots covered 32.58%. Correlation of the studied parameters also showed that in terms of time, the patterns of distant connection with the minimum temperature of January showed more correlation than other months. In contrast, there was no correlation in the months of June and November.
خلاصه ماشینی:
يانگ ٠و١ همکاران (٢٠١٩، ١) اثر الگوهاي پيوند از دور غرب آرام ، نوسان قطب شمال و انسو را بر دماي حداقل شرق آسيا بررسي و دريافتند دماي حداقل روزانه با نوسانات الگوهاي پيوند از دور 1 - Fang 2 - López Moreno 3 - Qi & yuqing 4 - Mugume 5 - Lewis & King 6 - Ferster 7 - Park & Li 8 - Plewa 9 - Satyaban 1 - Yang 0 بزرگ مقياس و دماي حداقل ماهانه با الگوهاي فرکانس پايين در ارتباط مي باشند.
رفعتي و رضازاده (١٣٩٩، ٣٩٥) همبستگي شاخص هاي ENSO و NAO،IOD را با 1 - Yuting, 2 - Uvo 3 - Aamir دماي سطح دريا در خليج فارس بررسي و نتيجه گرفتند بيشترين همبستگي با انسو و کمترين همبستگي با IOD مشاهده شده است .
(به تصویر صفحه مراجعه شود) همبستگي الگوهاي پيوند از دور مورد مطالعه و دماي کمينه سرخس در جدول ٤ نشان ميدهد که در ماه ژانويه بيش از ساير ماه ها همبستگي وجود داشته است .
(به تصویر صفحه مراجعه شود) همبستگي بين دماي کمينه سراوان و الگوهاي پيوند از دور مورد مطالعه در جدول ٨ نشان داده شده است .
ارتباط سنجي بين دماي کمينه حوضه و الگوهاي پيوند از دور نيز نشان داد که بيشترين همبستگي بين متغيرهاي مورد مطالعه در ماه ژانويه وجود داشته است .
در ايستگاه سراوان بيشترين همبستگيها در ماه آگوست مشاهده شده و الگوهاي WHWP و CAR نيز نسبت به ساير الگوها همبستگي بيشتري با دماي کمينه نشان داده اند.
Changes In The Observed Trends In Extreme Temperatures Over China Around 1990, Journal Of Climate, 25(15):5208-5222.