چکیده:
به اقتضای منفعت جمع در حوزه داروه کشورها در حقوق داخلی خودء چه در زمینه انعقاد و اعتبار قراردادهای مرتبط و چه در زمینه
محدوده آثار قرارداد» وارد شده و آزادی قراردادی را تعدیل مینمایند. در سطح بینالمللی نیز اصل آزادی اراده در قالب حق بر رقابت
آزاد و در مقابل آن حق بر مالکیت فکری, تاثیرات مخرب و شدیدی بر حق دسترسی به دارو داشتهاند که با شیوع پاندمی کووید ۱۹ در
سال ۲۰۱۹ میلادی» این موضوع حائز اهمیت دوچندان گردید. بدین ترتیب» دولتها روشهای متفاوتی را برای ایجاد محدودیت بر
آزادی اراده در راستای ارتقاء بهداشت عمومی جامعه به کار میگیرند تا در زمان بروز بیماریهایی مانند کرونا با سطح شیوع بالاء قادر
باشند مبارزهای هماهنگ و اصولی را بر اساس معیارهای جهانی اجرایی نمایند؛ لذا هدف از انجام مقاله حاضر نیز بررسی حقوق داخلی
ایران و اسناد بینالمللی است که میتواند محدودیتهایی را بر آزادی اراده در حوزه سلامت عمومی (همانند دوران شیوع ویروس کرونا)
تحمیل نماید. نتایج بهدست آمده بیانگر آن است که اعمال محدودیت بر آزادی اراده در حقوق بینالملل بر دو مبنای منافع جمعی (لزوم
حفظ مصالح عمومی) و منع سوءاستفاده از حق صورت گرفته است. در پاندمی کروناء دسترسی همگانی به واکسن و داروهای مور در
برابر شیوع آن تحت عنوان قرارداد اجتماعی قابل توجیه است و حقوق بشر را متقاعد میکند که ایده مسئولیت اجتماعی شرکتهای تولید
واکسن و تولید داروی کرونا را بهطور گستردهتری پشتیبانی کند.
Taking into account the requirements of collective medicinal benefit, countries may choose to engage in domestic laws related to conclusion and validity of contracts as well as the scope of their effects in order to adjust contractual freedoms. At the international level, one of the derivatives of the principle of free will which has come to be known as the right to free competition (as opposed to the right to intellectual property) has had destructive effects on access to medicine as a human right, the significance of which has dramatically increased with the outbreak of Covid-19 pandemic in 2019. Taking this into account, governments adopt different methods to impose restrictions on freedom of will in order to improve the public health of the society and to provide the ground for formulation of coordinated and systematic combat plans against diseases such as Covid-19. The present study was an attempt to review Iran's domestic laws and international documents that can impose restrictions on freedom of will in the field of public health (as during the outbreak of the Corona virus). The results indicate that in international law, restrictions on freedom of will are usually imposed with respect to collective interests (the need to protect public interests) and prohibition of the abuse of rights. As for Covid-19 pandemic, the need to have universal access to the vaccine and effective drugs against the disease makes sense with respect to the theory of social contract, and convinces human rights bodies to lend more weight to the idea of social responsibility of companies producing Covid-19 vaccine and drugs.
خلاصه ماشینی:
یکی از مصادیق اعمال محدودیت بر این اصل ، موضوع حق سلامت و تبع آن ، حق دستیابی به دارو به عنوان ابزاری برای دستیابی به حق سلامت است که عموماً کشورها در این حوزه با ورود مستقیم و غیرمستقیم و با محدود کردن آزادی اراده ، این مصلحت اجتماعی را در اولویت قرار میدهند؛ همانند شرایطی که در دوران شیوع پاندمی کرونا به وجود آمد و تهدیدی جدی برای بهداشت فردی و جمعی در سطح جهان ایجاد نمود به نحوی که شیوع این بیماری، بحرانی بین المللی را شکل داد و در طول صد سال گذشته یک پاندمی بی سابقه بوده که برای نخستین بار، شیوع آن در ووهان چین در اوایل دسامبر گزارش شد و به تدریج دامنه آن کل جهان را درنوردید (بیگ زاده و همکاران ، ١٣٩٩: .
trips مواردی در این موافقت نامه وجود دارد که صراحتاً تعارض میان مفاد آن با اصول حقوق بشری را روشن میکند؛ اولاً اینکه هدف تهیه کنندگان تریپس از برقراری استانداردهای الزامی برای حمایت از مالکیت فکری، اصالتاً با هدف حمایت از سود و تأمین منافع اقتصادی بوده و جنبه حقوق بشری آن در فرع قرار دارد؛ با این استدلال که تشکیل سازمان تجارت جهانی بر اساس سود و گسترش منافع اقتصادی از طریق تسهیل تجارت بین المللی بوده است و در تدوین اصول آن ، اهداف اقتصادی، اصل و اهداف حقوق بشری، جنبی هستند و اعطای مجوز اجباری در تریپس را نباید دلیل توجه کنندگان آن به حقوق بشر بلکه باید به عنوان ابزاری برای راضی کردن مخالفان تصویب تریپس دانست (٧٥ :٢٠٠٣ ,Coriat and Orsi).