چکیده:
شبکههای ماهوارهای یکی از منابع قدرت نرم و بخش مهمی از زیربناهای ارتباطی دنیا هستند. گسترش ارتباطات و تبادل فرهنگ از طریق ماهوارهها، ورود ارزشهای جدید و بهتبع آن رفتارهای جدید را به دنبال دارد و بهعنوان یک تهدید نرم میتواند بهتدریج فرهنگ و هویت یک ملت را تغییر دهد. لذا ارزیابی تأثیرات عمیق این رسانه بر ابعاد گوناگون زندگی فردی و اجتماعی ضروری است. سؤال اصلی در این پژوهش این است که تهدیدات رسانهای ماهوارههای تلویزیونی چیست و راهکارهای مناسب جهت مقابله با آنها کدام اند؟ برای پاسخ به این سؤال و گردآوری و تحلیل اطلاعات از دو روش «پیمایشی» با تکنیک پرسشنامه و روش «مصاحبۀ عمقی» با تکنیک «مصاحبۀ بسته یا هدایتشده» استفاده شده است. جامعۀ آماری در روش پیمایش «کلیۀ افراد بالای 18 سال شهر تهران که برنامههای شبکههای ماهوارهای را تماشا میکنند» و در روش مصاحبه عمقی «متخصصان حوزههای علوم ارتباطات و علوم سیاسی» بودند. یافتهها نشان میدهد که از مجموع 450 پاسخگو، بیشترین نسبت پاسخگویان با انواع تهدیدات ماهوارهای از قبیل «تهدیدات روانی، سیاسی و فرهنگی، اقتصادی و نظامی –امنیتی» «موافق» بودهاند و 3/33 درصد «میزان تهدید آفرینی ماهواره» را «متوسط» ارزیابی کردهاند. همچنین بیشترین نسبت آنان (1/43 درصد) بهترین شیوۀ برخورد با تهدیدات ماهواره را «بالا بردن سواد رسانهای» دانستهاند. یافتههای مصاحبه نیز مؤید آن است که برای مواجهه با ماهواره اتخاذ راهکارهای تنوع (فوق فعال) و تهاجمی (فعال) مناسبتر از راهکارهای انفعالی و حفظ وضع موجود است.
Satellite networks are a sources of soft power and an important infrastructure for global communication. The expansion of communication and exchange of culture through satellite TVs imposed new values and, consequently, new behaviors; which could be a soft threat as it could gradually change the culture and identity of a nation. Therefore, it is necessary to carefully evaluate the effects of Sat. TVs on both individual and social aspects. The main question is: “what are the media threats of satellites TVs and how to countermeasure them accordingly?” To answer this question, two "surveys" with questionnaire technique and also "in-depth interview” method using “closed or guided interview" technique had been used. The statistical population in the survey was "all people over 18 years in Tehran who watch the satellite networks" and in the in-depth interview it was "specialists in communication and political sciences". It was found that out of a total 450 respondents, the most of the respondents believed in different threats of satellite TV, including "psychological, political, cultural, economic and military-security threats" and 33.3% evaluated the level of "satellite threat" as "moderate". Additionally, the most of them (43.1%) considered "improving media literacy" as the best countermeasure to satellite threats. The findings of the interview also confirmed that it is more appropriate to adopt diversity (ultra-active) and aggressive (active) strategies rather than passive strategies and maintaining the status quo strategies to deal with satellites.
خلاصه ماشینی:
بر اين اساس سؤالاتي که پژوهش سعي در پاسخگويي به آن دارد به طور خلاصه چنين است : ١-غرب چه تهديدات رسانه اي را از طريق ماهواره ها عليه ايران اعمال ميکند؟ ٢- انواع کارکردهاي (فرصت هاي) سياسي و فرهنگي، نظـامي- امنيتـي و اقتصـادي- تجـاري و رواني ماهواره چيست ؟ ٣-چه راهکارهايي براي مقابله با تهديـدات رسـانه اي غـرب از طريـق ماهواره هـاي تلويزيـوني وجود دارد؟ پيشينه و سوابق در اين بخش به تحقيقات و پژوهش هايي که به نوعي با اين مقاله مرتبط هستند اشاره ميکنيم : - سيد محمد مهدي زاده و سـيد محمدرضـا خـوش رو در سـال ١٤٠٠ پژوهشـي را بـا عنـوان «الگوهاي سـبک زنـدگي ترويجـي شـبکه هاي مـاهواره اي فارسـيزبان - مـورد مطالعـاتي: شبکه هاي من و تو و جم » انجام داده اند.
ايـن سـؤال مطرح ميشود که آيا اين مستند ميتواند از مصاديق جنگ نـرم غـرب بـر ضـد جمهـوري اسلامي ايران به حساب آيد؟ اگر چنين است از چه عناصري براي القاي مفاهيم اصلي خـود بهره گرفته است ؟ مستند چنان حرفه اي به يکي از ضرب المثل هاي ايرانيـان يعنـي کـار، کـار 109 انگليسيهاست ميپردازد که درنهايت عموم مخاطبان فارسيزبان را به اين نتيجـه ميرسـاند که اين ضرب المثل توهمي بيش نيست و هر چه هست از خود ماست و يـا بـه عبارت ديگر از ماست که بر ماست .