چکیده:
تدریس، شغلی پر ارزش و درعینحال طاقتفرسا و پراسترس است؛ معلمان با ساعات کار طولانی و حجم کاری سنگین، بهراحتی طعمه فرسودگی شغلی شده و اثربخشی و کیفیت آموزش آنها کاهش مییابد؛ هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی تأثیر رهبری تحولآفرین در کاهش فرسودگی شغلی معلمان است. پژوهش حاضر بر مبنای هدف، جز تحقیقات کاربردی است و ازنظر شیوه گردآوری اطلاعات، از نوع توصیفی و پیمایشی است و با توجه به بررسی رابطه میان متغیرها، تحقیق علی- همبستگی است. برای گردآوری دادهها از پرسشنامه استاندارد استفاده شد؛ جامعه آماری پژوهش، معلمان ابتدایی آموزشوپرورش شهرستان پاوه به تعداد 150 نفر بود و طبق فرمول کوکران، حجم نمونه 98 نفر انتخاب شد. تجزیهوتحلیل دادهها با نرمافزار اس پی اس اس و ایموس صورت گرفت؛ با توجه به نتایج آزمون فرضیات میتوان گفت که تمامی فرضیات پژوهش در سطح اطمینان 95% پذیرفته شدند ولی فرضیه تأثیرگذاری رهبری تحولآفرین بر فرسودگی شغلی از طریق مسیر اضطراب رد شد. در انتهای مقاله نیز پیشنهادهایی برای کاهش فرسودگی شغلی به مدیران آموزشوپرورش ارائه شد.
Teaching is a precious and a stressful job at the same time. With long working hours and heavy workload, teachers easily fall prey to burnout and reduce the effectiveness and quality of education; The purpose of this research is to investigate the effect of transformational leadership in reducing teacher burnout. Based on the objective, the current research is an applied research, and in terms of the method of collecting information, it is descriptive and survey type, and considering the relationship between variables, it is a causal-correlation research. A standard questionnaire was used to collect data; The statistical population of the research was 150 primary teachers in Paveh city and according to Cochran's formula, the sample size was selected 98 people. Data analysis was done using SPSS and AMOS software. According to the results of the hypothesis test, it can be claimed that all the hypotheses except the transformational leadership effectiveness on job burnout through anxiety hypothesis, were accepted at the confidence level of 95%. At the end of the article, some suggestions for reducing job burnout were presented to education managers.
خلاصه ماشینی:
طبق آمار منتشرشده توسط سازمان بهداشت جهاني٩، مردم در سراسر جهان به دليل خطر همـه گيـر شدن کوويد-١٩ و به دليل برخي تغييرات در زندگي روزمره ، مانند عدم اطمينان مربوط کوويـد-١٩ و 1- Aytac & Basol 2- Bigdeli & et al 3- Down Town 4- James mc Gregare Burns 5- Kim & Shin 6- Kloutsiniotis & et al 7- Talaee & et al 8- Demerouti & et al 9- World Health Organization 1 مدت زمان ماندن در خانه ، استعداد ابتلا به فرسودگي شغلي شـديدي را دارنـد (يلـديريم و سـولماز ، ٢٠٢٠) تحقيقات اخير نشان دادند که فرسودگي شغلي با علائم پريشاني همانند افسردگي، اضطراب و استرس در طول دوره پاندمي کوويد ١٩ ارتباط مثبتي دارد (آلخـامس و همکـاران ٢، ٢٠٢١؛ سـانگ و همکاران ٣، ٢٠٢٠)؛ پژوهش ها در مورد فرسودگي شغلي، در آغاز دهۀ ١٣٣٠ وارد حيطۀ آموزش شد و و از آن زمان پژوهش هاي متعدد در حيطۀ استرس و فرسودگي با تأکيد بر کارکنـان بخـش خـدمات مانند کارمندان بخش هاي اجتماعي، پرستاران ، معلمان ، پزشکان ، حقوقدانان و افسـران پلـيس انجـام شده است ؛ وجه اشتراک چنين مشاغلي اين است که ماهيـت کـار آن هـا در حـد بـالايي هيجـاني و احساسي است ؛ بسياري از افرادي که در حيطۀ آموزش مشغول به کار هستند با نشانه هـايي همچـون افزايش سردردهاي ناگهاني، استرس در روابط شخصـي و حرفـه اي، افسـردگي و کـاهش بهـره وري مواجهه ميشوند (اصغري و همکاران ، ١٣٩٩)، همچنين پژوهش ها نشان ميدهـد کـه فرسـودگي در ميان اين گونه افراد، آن ها را به سوي کاهش کيفيـت تـدريس ، فقـدان اشـتياق در پـژوهش ، کـاهش انعطاف پذيري و ناتواني در روزآمد کردن آموخته ها و کـاهش توانـايي هـاي مـديريت کـلاس سـوق ميدهد (طولابي و همکاران ، ١٣٩٧) با توجه به اينکه يکي از مشاغلي که نحوه فعاليت آن ها به طـور مستقيم تحت تأثير اين بيماري قرار گرفت و به شکل مجازي برگزار شد، معلمي و آمـوزش و تعلـيم در مدارس بود لذا معلمان و کادر آموزشي مدارس در روزهاي آغازين بيماري و ادامه مسـير آمـوزش مجازي دچار استرس ، سردرگمي و اضطراب شديدي شدند و خستگي و فرسودگي شـغلي فراوانـي را در پي داشت لذا لازم بود که آموزش وپرورش با رهبري تحول آفرين به تشويق معلمان به اسـتفاده از رويکرد جديد و استفاده از شيوه هاي خلاقانه در آموزش بپردازند.