چکیده:
ادبیات فارسی، از دیر باز جلوه گاه ناب ترین و زیباترین مضامین اخلاقی و تعلیمی بوده و در هر دوره بخش زیادی از شعر فارسی به پند، موعظه و حکمت اختصاص داشته است که باعث غنای ادبیّات فارسی شده است. فهمی استرآبادی از شاعران خوش ذوق پارسی گوی قرن دهم هجری، که شعرش سرشار از مضامین اخلاقی است. هدف از این تحقیق بازتاب مضامین اخلاقی در اشعار فهمی میباشد. این پژوهش به شیوه توصیفی تحلیلی و با بهره گیری از منابع کتابخانهای به بررسی و تحلیل مضامین اخلاقی در شعر شاعر مذکور میپردازد. یافتههای پژوهش نشان میدهد در اشعارفهمی، موضوعات اخلاقی و تعلیمی که تلفیق یافته از آموزههای عرفانی و صوفیانه است؛ بازتابی گسترده دارد. وی در شعر خود به فضایل اخلاقی چون: استغنا، دوری از نفاق و تزویر، تواضع، رازداری، وفای عهد، توکل، اخلاص، دوری از تکبر، احسان و... تاکیددارد و همچنین به ترک رذایل اخلاقی مانند تکبر و خود رایی رو...توصیه میکند.
خلاصه ماشینی:
مضامین اخلاقی در دیوان فهمی استرآبادی صونا حاجی محمدی 1 چکیده ادبیات فارسی، از دیر باز جلوه گاه ناب ترین و زیباترین مضامین اخلاقی و تعلیمی بوده و در هر دوره بخش زیادی از شعر فارسی به پند، موعظه و حکمت اختصاص داشته است که باعث غنای ادبیّات فارسی شده است.
» (جرجانی، 1360: 11) فهمی احسان را در معنی نیکی و بخشش آورده است: پیوسته باش مرهم جان فگار او, , غافل مشو ز درد دل بی قرار او (فهمی،1389: 26) از ابر کرم فیض رسان است ولی نیست, , آن تشنه که شایسته فیض کرم اوست (همان،126) امید همه از کرم او شده حاصل, , بی حاصلی ما به امید کرم اوست (همان،126) بی اعتنایی به دنیا و ترک تعلقات: یکی از توصیههای مهم آموزههای اخلاقی اندیشمندان، کاستن یا دوری از تعلّقات این جهانی است، برخی گفته اند: «ضرورتهای زندگی دنیایی، انسان را از ذکر خدا باز میدارد.